De Tijdstroom. Jaargang 4

[p. 23]

Kronieken

Duitse Poëzie
Stunde um Stunde   J. Decroos

Dr. Owlglass. Stunde um Stunde. Gedichte. Preis gebunden 80 Pfg. Verlag Albert Langen Georg Mueller, München.

Als n^r 13 van de goedkoope, doch goede en ook uiterlijk zich netjes voordoende reeks ‘Die kleine Bűcherei’, (R.M. 0.80 per nummer) die door de Munchensche uitgeversfirma Albert Langen en Georg Müller op de boekenmarkt wordt gebracht, is thans bovenvermeld gedichtenbundeltje verschenen. Dr. Owlglass (letterlijke Engelsche vertaling van Uilenspiegel) is de schuilnaam van een medewerker aan het humoristische blad ‘Simplicissimus’ die in het dagelijksch leven Hans Erich Blaich heet en als practizeerend geneesheer te Fürstenfeldbruck gevestigd is. Zijn bundeltje bevat een zeventigtal meestal zeer korte, eenvoudige gedichten. Het feit dat zulke gedichten als deze, en wel, in een voor een talrijk publiek bestemde reeks, verschijnen bewijst hoezeer de literaire smaak in Duitschland zich in de laatste jaren gelouterd heeft. Men legge deze kristalklare, pretentielooze, traditioneele, bezonnen poëzie eens naast de op waanzin lijkende, alle traditie overboordgooiende hysterie van het expressionisme of de naast de produkten van het dadaïsme of andere ziekelijke cultuurverschijnsels van na den oorlog. Van die geestelijke afdwalingen en afdalingen is bij dezen dichter (evenals overigens bij de beste Duitsche dichters van thans) geen spoor overgebleven. De Duitsche poëzie heeft, na de naoorlogsche ontwrichting en verwarring, in betrekkelijk korten tijd den weg naar eenvoud, natuurlijkheid en waarheid, met een woord den weg naar haar eigen beter zelf teruggevonden.

Niet alle dichters hebben zich overigens aan de bovenvermelde buitensporigheden bezondigd, doch de onverdwaasden, de door

[p. 24]

de wanen des tijds onbenevelden waren machtelooze getuigen van de toentertijd alleen bijval oogstende excentriciteiten. Dr. Owlglass b.v. schreef in December 1918 toen in de politiek Duitschlands eere met voeten werd getreden en in de poëzie het expressionisme zegevierde het volgend allerminst expressionistisch gedicht in welks laatste regels hij zijn landgenooten heel even tot waardigheid aanmaande.

In diesen langen Nächten
jetzt um die Sonnenwende
lasst uns vereint die Hände
hart ineinander flechten!

Schicksal, mit dir zu rechten,
es führt zu keinem Ende...

Doch wolle uns begnaden
und fűge zu der Bűrde,
die du uns aufgeladen,
den herben Glanz der Wűrde!

(Dezember 1918)

Dr. Owlglass is geen dichter-ziener, zijn poëzie opent geen nieuwe vergezichten, hij beschikt ook niet over een verrassend, noch veel minder over een overweldigend uitbeeldingsvermogen. Zijn talent is van een bescheidener soort. Vele van zijn gedichten tintelen van goedhartigen humor of zijn doordrenkt van bezonken levenswijsheid. Aan de meeste is een zeker intellectueel of verstandelijk element niet vreemd. Zijn poëzie zal dus vrijwel ongenietbaar blijken voor hen die alleen zuivere lyriek willen laten gelden, doch waarom zou er in verzen geen plaats mogen zijn voor het beste wat het leven in den mensch laat rijpen? Laten we poëzie niet aan willekeurige, theoretische voorschriften toetsen, laten wij ze liever zon-

[p. 25]

der voor- of tegeningenomenheid op ons inwerken en eerst dan oordeelen.

Enkele gedichten van Dr. Owlglass daarentegen zijn wèl zuiver lyrisch b.v. het meesterlijk stukje natuurpoëzie ‘Löwenzahnwiese’ dat ik hieronder in het Nederlandsch overschrijf.

De gouden pracht heeft uitgebloeid,

De kleinen zonnen zijn vergloeid;

In zilveren lantaarntjes kwijnt

Hun licht, aleer het heel verdwijnt,

Aleer de wind het rondverwaait

En nieuwe gouden zonnen zaait.