De Tijdstroom. Jaargang 1

[p. 244]

Aantekeningen

Eén enkele zeldzame maal gebeurt het dat de vlamingen, spijts al wat hen scheidt, elkander vinden, en dan is het telkens als een buitenlander zich vergrijpt aan onze nationale trots en liefde. Het is slechts voor die éne gelegenheid en toch geeft het vreugde te zien hoe De Standaard, Jong Dietschland en Hooger Leven eenparig Du Perron hebben terechtgewezen toen hij in Wies Moens, een werkelike martelaar van het vlaamse idealisme smaadde. Alhoewel het aan de spreekwoordelike vijgen na Pasen herinnert, verenigen wij ons uitdrukkelik met het protest van bovengenoemde bladen. De heer Du Perron moge het zich voor gezegd houden, dat geen vlaming en vooral geen der jongeren ooit gedogen zal dat een pretentieuze hollander éen der edelsten uit ons volk aanrandt op een manier die wij in ons verachterd (zo is het toch nietwaar heren uit het noorden?) landeke niet gewoon zijn. Du Perron en sommige van zijn landgenoten zouden beter zwijgen als zij in hun engheid niets begrijpen van de toestanden hier. Onze gasten hebben inderdaad veel takt!

In verband daarmee moet ik Ernest van der Hallen, die in zijn blad tegen boven gelaakte praktijken optrad, vragen waarom hij onder zijn redaksie, indertijd en nog, opstellen verschijnen laat die even onrechtvaardig en onwaardig zijn. Ik verwijs naar sommige uitdrukkingen die Herman Oosterwijk tegen Vercammen gebruikte en die hij zich laatst in een bespreking over Schepens' Carmen weer toeliet. Ik daag heer Oosterwijk uit met man en paard te noemen, wie hij onder de jongste vlamingen voor ‘wandluizen en stalvliegen’ scheldt? Ik verwijs naar de ongemotiveerde artiekels van Moens en v.d. H., en biezonderlik naar het verwijt dat deze in Boekengids formuleerde en verzacht en saamgetrokken, erop neerkomt dat al de jongeren buiten Van Ostayen, Gysen en Moens, het katolicisme in hun kunst niet belijden zouden. Waarom wordt een stuk uit dat artiekel in Jong Dietschland geplaatst onder de rubriek ‘Wat anderen schrijven, en met weglating van de naam van de auteur? Dit om te doen geloven waarschijnlik dat de aanval tegen de jongsten algemeen is, als er in werkelikheid niet anders dan een kleinzielige poging werd gedaan om iets te breken nog eer het groeien kon.

En ten slotte waarom al die verloren praat? We hebben E.v.d.H. en zijn vriend uitgedaagd ons antwoord te weerleggen. Maar zij doen het niet tot hiertoe. En nochtans de schrijvers van ‘Kristiaan’ en ‘Celbrieven’ zouden één of ander moeten doen: óns overtuigen van hun mening, of intrekken wat zij leugenachtig schreven als zij het inzien nu. Dient de waarheid bovenal!

A.D.

De Futuristiese Dichter Marinetti.

De bladen meldden:

‘De Italiaansche futuristische dichter Marinetti, lid van de Italiaansche akademie, trad op in het Nationaal Radio Instituut te Brussel, waar hij sprak over lucht-schilderkunst en luchtpoëzie. Daarna begaf hij zich naar de Wolvengracht waar hem een ontvangst in het lokaal van de kunst- en lettervereeniging “La Lanterne sourde” wachtte.

Het bleek evenwel, dat niet iedereen het eens was met de politieke opvattingen van den dichter en zoo werd dan ook door geroep en door het zingen van de “Internationale” verhinderd, dat Marinetti aan het woord zou komen.

De politie daagde even op om de rust te herstellen, maar zij trok zich terug op verzoek van Marinetti zelf.’

[p. 245]

Uit. C. Verschaeve's Michael Angelo's Profeten.
‘Uitgave EXCELSIOR, Brugge’.

[p. 246]

Het laatste manifest van Marinetti komt o.a. hierop neer: luchtschilderkunst en poëzie willen, door een volledige vrijheid van de verbeelding en de zucht om de dynamiese veelvuldigheid te omvatten in een noodzakelike synthese, het grootse gezicht- en gevoelsdrama van de luchtvaart vastleggen. De kunstenaar zal de natuur voorstellen zoals de vliegenier ze uit de lucht beschouwt.

Maurice Roelants.

In ‘de Gids’ verschijnt een nieuwe roman van M. Roelants: Het Leven dat wij droomden.

Lamartine en Sainte-Beuve.

Lamartine, ‘ce grand dadais’ zoals Chateaubriand hem vrindelik noemde, was, gedurende zijn leven, meermaals het mikpunt van kwaadaardige scribenten. Evenals de beste dichters van tans, natuurlik... ‘Lamartine n'est que le plus harmonieux, le mieux inspiré, le plus sublime et le plus charmants des sots... Un élève fini des Jésuites: il n'a rien de Pascal... Sa couleur ment. Un charletan de place sur ses tréteaux, flattant la populace des esprits, le premier des charletans politiques et littéraires. Alzoo schreef Sainte Beuve...

Onze Letterkunde.

Wie het encyklopedies woordenboek ‘Larousse du XX^e Siècle’ even openslaat vindt in de rubriek over de letterkunde in België, geen enkel woord over de vlaamse literatuur... Deze rubriek werd nochtans bezorgd door een belg: de h. Louis Dumont-Wilden.

Een toevallige Bondgenoot.

‘Jong Dietschland’ het ernstige studieblad der jongere generasie, dat de loffelike gewoonte heeft aangenomen zijn lezers te vergasten op de versgebakken krentenbroodjes die wij - spijtig toch! - altijd pas hebben gelezen in de tijdschriften werd door Marnix Gijsen in ‘Opbouwen’ deerlik over de kam gehaald. Marnix Gijsen verloor echter zijn fijnzinnigheid niet om met harde takt dit probleem te behandelen.

Om de situatie te redden zal de literaire redaksie van J.D. (Ern. van der Hallen) zich met Marnix Gijsen akkoord verklaren, na evenwel de beweringen van Marnix Gijsen te hebben weerlegd.

Ge ziet, zelfs de literaire schaar- en lijmpotredakteur komt wel eens in verlegenheid en er is nog arbeid genoeg op het veld, ook voor een mislukt romanschrijver.

De historie van het strooipijltje en de balk?!?

Sinclair Lewiss.

De Amerikaansche schrijver Sinclair Lewiss, de auteur van ‘Babbitt’ heeft Theodore Dreiser aangeklaagd wegens plagiaat uit een tekst van mevrouw Lewiss: New Russia as Dorothy Thomson. De h. Bocock, lid van de Nobelprijskommissie heeft de twee teksten vergeleken en kwam tot de konklusie dat hier inderdaad van plagiaat sprake kon zijn.

Dit geval lijkt wel enigzins ‘verpletterend’, als men bedenkt dat Theodore Dreiser voor de nobelprijs werd voorgesteld.

Wie is Boris Robazki?

‘De Standaard’ schreef:

In verband met de vraag, door H. Marsman gesteld in het laatste nummer van ‘De Vrije Bladen’, betreffende den persoon, die het boek ‘Waarom ik niet krankzinnig ben?’ schreef en liet uitgeven als een door A. Babels naar het Russisch van Boris Robazki bewerkt geschrift, kunnen wij mededeelen, dat Boris Robazki niet bestaat. Deze

[p. 247]

Uit. C. Verschaeve's Michael Angelo's Profeten.
‘Uitgave EXCELSIOR, Brugge’.

[p. 248]

naam werd gekozen door den jongen Vlaamschen letterkundige Maurice Dekker, woonachtig te Brussel. Deze jongere had eenige prozastukken van zijn hand ter inzage gegeven aan den heer Jan Greshoff, letterkundige, eveneens te Brussel woonachtig. Omdat Greshoff hem alle hoop ontzei, koos Dekker den vreemden weg, dien hij insloeg en publiceerde ‘Waarom ik niet krankzinnig ben?’ alsof het een uit het Russisch vertaald boek ware. De list gelukte. Het boek werd toegejuicht en hevig aanbevolen door... Jan Greshoff.

Later werd dit bericht door Jan Greshoff tegengesproken. Wij wachten nu op een duidelike uiteenzetting van Maurice Dekker.

Letterkundige prijzen der Provincie Brabant.

De letterkundige prijsvraag van de provincie Brabant is geopend onder Belgiese schrijvers uit Brabant afkomstig of die in de provincie wonen. Alle werken, proza of verzen komen in aanmerking.

De prijzen bedragen voor de Vlaamse Letterkunde: 5000 fr. voor de Franse: 5000 fr. voor de Waalse: 2000 fr.

De handschriften moeten, voor 1 Oktober 1931 gezonden worden naar het provinsiebestuur, Eikstraat 22 Brussel.

* * *

Het heeft de taktvolle kritikus Herman Oosterwijk behaagd, na zijn eerste poëtiese pennevrucht, ook een eerste foto te publiceeren. We vinden die in ‘Wereldrevue’ het zeer literaire illustratieblad, dat niet spekuleert op de sensatiezucht van de massa, en niet door huismoeders wordt gelezen.

Een van die sensaties is, zoals het onderschrift van de foto luidt: ‘Een hele bent Vlaamse koppen bijeen.’ Dat alleen moet al een bloedige belediging zijn voor de Hollander Oosterwijk, die gekomen is om Vlaanderen te beschaven. De literatuur is er vertegenwoordigd door Stijn Streuvels, Willem Putman en...Herman Oosterwijk.

We vinden zijn gelaat inderdaad indrukwekkend. Hij zit broederlik naast Putman, nederig aan de voeten van al de anderen, die staan, en waartussen we vlaamse celebriteiten zien als... Emmanuel Viérin en Marcel Brulin...

De heer Oosterwijk slaat deemoedig de ogen neer. Of is het misschien, omdat hij in het gras enig zeldzaam insekt heeft bemerkt, dat hij misschien graag bij zijn verzameling wandluizen en stalvliegen wou prikken?

Och kom, kritici zijn niet zo wreedaardig. Ze laten ons soms eens hartelik lachen. Want, ‘de goede luim gaat bovenal!’, nietwaar?

* * *

Ter bevordering van beter kennis onzer schrijvers, verscheen bij het ‘Kompas’ te Mechelen een eigenaardig opgevat boekje ‘Rondom Roelants, Walschap, Zielens’ waarin deze drie auteurs achtereenvolgens aan het woord komen.

Door medewerking van de boekhandel wordt dit boekje op 10.000 expl. over het vlaamse land verspreid.