Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Jaargang 61

[p. 137]

‘Supporteert tot over Meyr’

In de ‘Kronieken van Spaansche soldaten uit het begin van den 80jarigen oorlog’ (uitgegeven door Dr. J. Brouwer)¹⁾, las ik, dezer dagen, over Antwerpen ten tijde van Parma het volgende: ‘Het grootste sieraad van de stad is de beroemde rivier de Schelde, waaraan zij ook haar bloei ontleent. Deze rivier stroomt langs de stad, en bij vloed rijst het water op tegen de muren.

Gewoonlijk liggen er wel meer dan 500 groote schepen op de ree, zonder nog vele middelmatige en kleine schepen mee te tellen. Deze komen langs een ondergrondsch vaarwater op bewonderenswaardige wijze de stad binnen, tot onder het marktplein. Op dit marktplein zijn openingen gemaakt in den vorm van vensters, overdekt met ijzeren roosters²⁾, en door deze roosters heen kan men de met koopwaar beladen schepen zien voorbijgaan, die naar de woning of het pakhuis van hun eigenaars gaan, en daar voor de deur worden gelost. Dit is een vreemd schouwspel, en in geen enkele andere stad van Europa heeft men zulke ondergrondsche waterwegen die door schepen bevaren worden.’

Zou Bredero dit niet bedoeld hebben met ‘supporteert’ enz. in vs. 12 van ‘De Spaansche Brabander’, waarover kort geleden het Tijdschrift (dl. 59) blz. 306 vgg. zulk een lezenswaardig artikel bracht? De ‘large revier, het water van de Schelde’, gepersonifiëerd, ‘hem stroomt’ langs ‘de kayen’ en ‘hem supporteert tot over Meyr’, d.i. ‘steun homself’, ‘dra homself’ (t.p. blz. 313), overwelft zichzelf, draagt als met eigen kracht die overwelving, het verwulf. ‘Nou blyk dit uit die reeds genoemde plan van die stad’, schrijft Mevr. Bax-Botha, ‘dat in die tweede helfte van die 16de eeuw daar nie alleen langs die Meir verby²⁾, so'n grag geloop het nie, maar ook een dwars oor die plein’. Het verwulf kan dus gelopen hebben tot op of aan het het de van de Meir (tot over Meyr). Toch is het wonder-

1) (Zutphen, W.J. Thieme, 1933), blz. 110 in Hfdst. III: Algemeene beschrijving van de Nederlanden; uit de Kroniek van Alonso Vazquez Guerras de Flandes y Francia en tiempo de Alejandro Farnese.

2) Ik kursiveer.

2) Ik kursiveer.

[p. 138]

lijk dat Guicciardini zwijgt over dit verwulf dat zulk een indruk heeft gemaakt op den Spanjaard. En in het Antwerpen van heden? Bestaat dit verwulf nog, al zal het in onbruik zijn geraakt?¹⁾

Niet alleen Amsterdam heeft nog zijn korte Amsteloverwelving van Binnen-Amstel naar Singel; ook Rotterdam had zijn verwulven onder de Hoogstraat door en onder de Groote Markt, verbinding van Rotte via de binnenwateren met de Maas... ‘Dan holden de kinderen over Vlasmarkt en Spui langs de roosters, waaruit geheimzinnig de benzinedamp der brommende motoren steeg of het geroep der elkander in het verwulf groetende schippers weerklonk’²⁾.

Vermoedelijk hebben ook nog wel andere steden van ons waterrijk vaderland zulke ‘ondergrondsche waterwegen’ voor de scheepvaart, zoals Bredero zelf in Antwerpen kan gezien hebben³⁾, en die de Spaanse kroniekschrijver ‘bewonderenswaardig’ noemt.

Febr. 1941.

Aleida Nijland

1) Een schriftelijke vraag in dezen aan het Gemeente-Archief van Antwerpen bleef tot heden onbeantwoord.

2) ‘Rotterdam, zooals wij het kenden’ (door Kees Hazelzet, 1940) blz. 40. en 43. Ook daar lagen dus roosters, als in Antwerpen.

3) Tijdschrift t.a.p. blz. 313: ‘Is dit 'n herinneringsbeeld van Bredero’?