De bron van Milenus Clachte (Guevara)
Te Winkel (Ontwikkelingsgang1 I, 288) en Kalff (Gesch. Ned. Lettk. der 16e eeuw II, 34) melden, dat Guevara's Relox de bron is van Houwaert's Milenus Clachte en in Prinsen's Handboek blz. 170, lezen we ‘dat Houwaert in zijn Milenus Clachte een fragment wist te berijmen uit een werk over (sic) Marcus Aurelius van den Spanjaard Guevara’ en op blz. 217 aldaar staat ‘van Antonio de Guevara's Relox is reeds een tweede vertaling geleverd door Corn. v. Beresteyn onder den titel ‘'t Gulden Boek van den loflijken Keiser ende welsprekenden Orator Marcus Aurelius’.
Dit alles is niet zeer duidelijk. Heeft Guevara het verhaal van den Donauboer tweemaal en in twee boeken verteld?
De kroniekschrijver van Karel V, Antonio de Guevara (1490-1544) heeft o.a. geschreven Libro aureo de Marco Aurelio bevattende brieven, naar hij voorgeeft, van genoemden keizer. Zooals in dien tijd in Spanje meer gebeurde, werd het handschrift buiten weten van den schrijver gedrukt en in 't licht gegeven (1528). Geërgerd vatte Guevara de pen op werkte zijn manuscript om, breidde het uit en liet het in 't licht verschijnen onder den titel Relox de Principes, horloge voor vorsten, dat langen tijd, ook buiten Spanje, een veel gelezen vorstenspiegel, een soort orakel voor hovelingen geweest is.
Het verhaal van den Boer van den Donau staat in beide bewerkingen: in het Gulden Boek hoofdst. 31 en 32 en in Relox IIIe boek, hoofdst. 3, 4, 5 en zoo is 't mogelijk, dat de een naar het laatste, de ander naar het eerste verwijst.
Behalve Houwaert en v. Beresteyn ten onzent, hebben ook Belleforest in zijn Histoires prodigieuses en Lafontaine in zijn Fables (IX, 7) het verhaal van den Boer van den Donau bewerkt.
Enschede
g.a. nauta
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd