Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Jaargang 48

[p. 143]

Een verloren fragment van den roman van Heinric ende Margriete van Limborch.

Uit de verzameling van den bekenden Antwerpschen verzamelaar en geleerde wijlen Fr. Donnet, wiens bibliotheek onlangs te Antwerpen onder den hamer kwam, verwierf ik een groot pakket met handschriften van allerlei slag, zooals stukken geteekend door Napoleon, door Maria Theresia van Oostenrijk, door Paus Pius IX, moderne correspondentie over de VII^de Olympiade naast een historischen brief van Philips den Goede, verschillende documenten betreffende Belgischekloosters en nog vele andere papieren. Ik was zeer verrast daaronder een dossier aan te treffen met het opschrift: ‘Fragment van een oud Ridderroman’. Dit bevatte een afschrift uit de eerste helft der 19^de eeuw en blijkens eene aanteekening op de laatste bladzijde vervaardigd naar brokstukken, die dienst deden als schutbladen voor ‘Campanus, De vita Brachai. Basel 1545’. Het bleken stukken te zijn uit den Roman van Heinric ende Margriete van Limborch en wel (naar de uitg. van V. d. Bergh) Boek III 847-866, 893-912, 943-962, 993-1012 en Boek X 257-278, 307-328, 357-378, 404-426, doch in andere volgorde, eerst Boek X 257-426, dan Boek III 943-1012, 847-912. Op de vraag wie de afschrijver was en waar hij het werk van Campanus gebruikte, geeft het afschrift geen antwoord. De hand van den copiïst is mij onbekend. Het afschrift is onderverdeeld in 8 stukken, genummerd 1-8; dat waren ongetwijfeld 8 kolommen, die de copiïst op de schutbladen vond. Campanus, De vita Brachai. Bas. 1545 is volgens Graesse, Trèsor de Livres Rares, in 8^o formaat; de bladen van het oorspronkelijke hs. zijn dus door het mes van den boekbinder gedeeltelijk afgesneden, om ze pasklaar te maken voor het kleinere boek. Zoowel van de bovenzijde als

[p. 144]

van de benedenzijde zijn stukken weggenomen, zoodat thans nog slechts 19 tot 22 regels per kolom overschieten; ik bereken dat de kolom oorspronkelijk omstreeks 38 regels gehad moet hebben. Ook aan de buitenzijde zijn de bladen natuurlijk besnoeid, soms met verlies van eenige letters van den tekst.

Wat het afschrift betreft, dit is blijkbaar met zorg gemaakt door een belangstellende, die zeker niet ondeskundig was, al schijnt hij enkele malen verkeerd te hebben gelezen.

Voor zoover ik heb kunnen nagaan zijn deze fragmenten van den Roman van Limborch nergens vermeld. Bij vergelijking met de uitgave van Van den Bergh blijken ze niet veel belangrijke varianten op te leveren, zoodat er geen reden is hier een volledige collatie mede te deelen. Een toekomstig uitgever van den mnl. roman zal er echter gebruik van kunnon maken, daar het teruggevonden afschrift thans in de bibliotheek van de Maatschappij der Nederl. Letterkunde berust en dus aldaar te raadplegen is.

Alleen wil ik wijzen op een merkwaardig woord, waarvan slechts enkele bewijsplaatsen zijn opgeteekend en dat in deze fragmenten voorkomt. In plaats van ‘een quaet wambeys’, zooals men in de uitg. V. d. Bergh in Boek X, vs. 422 leest, heeft ons afschrift: ‘een quaet wanisvel’. Dit laatste woord is ongetwijfeld door den copiïst verkeerd gelezen; in het origineel heeft zeker wel ‘wamsuel’ gestaan. Van dit woord, dat een synoniem van wambeis is, geeft Verdam (IX, 1642) een voorbeeld uit het midden der 14^de eeuw (Belg. Mus. 1, 254: wamzuel), terwijl hij ook vermeldt een Jacob de wamsoolstickere (te Antwerpen, a^o 1358) naast wambeissticker. De uitgang van wamsuel, wamsool, die doet denken aan camisool, is nog niet opgehelderd. Vergelijk ook noordfransch wambeson, oudfransch gambeson, bij Du Cange gambeso.

Leiden.

e. von scherling.