Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Jaargang 37


Gletemen. Een oude kennis uit het Oudgermaansch wedergevonden, is het boven deze regelen staande mnl. tot heden onbekende werkwoord, dat gevonden is in eene variant van het door Dr. J. Munk in zijn academisch proefschrift (1917) uitgegeven en toegelichte hs., bevattende eene mnl. ‘leringe van orinen’. Er worden daar de verschillende kleuren der urine opgesomd, en eene daarvan wordt door de volgende woorden verduidelijkt: ‘ene varwe, die men heet “glaucus color”: dese varwe es ghelike enen witten horne van enen osse, die gletemt’ (ald. bl. 57). Dit merkwaardige woord is nauw verwant aan het ons uit het Gotisch bekende glitmunjan, ‘glanzen, schitteren’. Was het ww. identisch met het gotische, dan zou het *gletemenen moeten luiden, en het kan daaruit samengetrokken zijn, zooals mnl.
[pagina 48]
wapen, beteeken, ndl. beamen, uit ‘wapenen, beteekenen, beamenen’. Maar gletemen* kan ook een denominatief zijn van *gleteme (evenals b.v. blixemen uit mnl. blixeme), dat in het Ohd. bestaat, nl. glizemo (Feist, Etym. Got. Wtb. 115), zooals ook got. glitmunjan een denominatief moet zijn van *glitmuni; vgl. lauhmuni, ‘bliksem’. Het ww. glitten, waarvan t.a. pl. ‘gletemen’ de variant is, was in het Mnl. reeds vroeger gevonden, en is in het Mnl. Wdb. met voorbeelden gestaafd.