Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Jaargang 17

Namen en zinspreuken.

We missen noch een lijst van de Schuilnamen, die in het eind van de XVI^e, en in de XVII^e eeuw voorkomen. Onder lofverzen staan ze vaak. Om nu te weten met wie de grotere dichters bekend waren, met wie ze verkeerden, is toch vaak nodig die te kunnen uitduiden.

Zie hier een kleine bijdrage. Ik vond die in: Den Nederduytschen ❘ Helicon, ❘ Eigentlijck wesende der Maetdicht beminders ❘ Lust-tooneel: ❘ Daer vertoont worden (tot vermake ❘ lijcke stichtinghe) veelderley versamelde, ❘ ende aen een geschakelde soetluydende leersame Ghe ❘ dichten, in suyver Nederduytsche sprake ghe- ❘ maeckt, door verscheyden Dicht- ❘ Konstoeffenaers.

(Vijfregelig versje, waaronder vignet.)

Ghedruckt tot Alckmaer, bij Jacob de Meester, ‖ Voor Paschier van Westbusch, Boeckvercoo- ❘ per, in den beslaghen Bybel, tot Haerlem, 1610. -

Ze staan daar op blz. 331 en 332.

‘Men siet oock dat elck Dichter

Alsulc een Sin-spreuck kiest, daer m'hem door kent te lichter ....
End' sommigh hebben die uyt hunnen naem ghenomen:
Die my wel duncken best, als sy te pas maer comen.’ (blz. 78).

[p. 302]

(blz. 331:) Namen met haer Anagrammen ofte Naems ❘ Sinspreucken, hier elck recht over haren Naem ❘ staende, soose in de Veltdichtsche t'saem- ❘ spraeck vervolghen, beginnende ❘ folio 70, regel 9.

Carel van Mander, Elck Man rader.

Anthonis de roovere, Den vois hoort eer an.

Lucas de Heere, Schade leere u.

David rooseet, Doorsiet u daet.

Arnoud Fruythier, Drijft rou van hier.

Mattheus Goorlen, Hout sorgens maet.

Heyndrick lauwreis spiegel, Yegelijck speur na d'wis heyl.

Daniel Heynsius, Heyls in Jesu dan.

Maerten van den Heuvel, Na Hem'len raet u went.

Herman de Bitter, Maer hert en bidt.

Arnoldus Fonteyn, 'Tlof reyn van sond.

Dierrijck Kolencamp, Na rijckdom perickel.

Theodorus Screvelius, Deucht is soo vul eers.

Anthonijs Smijters, Mijn haters zijn sot.

Pieter van den Werve, Vrede viere 'twapen.

Pieter Hoverder, Roept vrede hier.

Jacobus Duym, Ic bou dy musa.

Jacobus Celosse, Baus lesse coos ic.

Jacob van der Schuere, Ick schuere bou na aerd.

Jasper Bernaerds, Berisp en raed ras.

Daniel van Bronckhorst, Kunsten oorbarich land.

Joannes Coutereels, Voel aan konst is eer.

Cornelis Ketel, Leert cloeck u sin.

Andries de Busscher, De sins burch es raed.

Pieter de Vinder, Pijnt deur d'eere.

Pieter Vergeelseun, Weer gepeins leert.

Ioos Everardus, D'er is u voor als.

Theodorijck van Liefvelt, Trau liefd' en kloeckheyt.

Maerten Beheit, Met arbeytheen.

Eduwardus de Clerck, D'aud elck dwerck seur.

[p. 303]

Joachim Targhier, Om hart ic jag' hier.

Isaac van der Sluys, Wijs aerde ic na sal.

Hans van de Velde, V hand is lavend.

't Is, dunkt me, niet overbodig om uit dit boekje van 1610 even te noteren op welke ‘voysen’ de liederen, daarin voorkomende, kunnen gezongen. 't Zijn deze:

blz. 21: Vluchtige Nimphe waer wilt ghy heen; blz. 36: In desen tijdt fel ende stranck; blz. 142: De fiere Nachtegale; blz. 187: Ic hoord' een Maeghdeken singen; blz. 189: Den koelen wint van Oosten; blz. 190: Swinters Somers even groen; blz. 192: Edel karsouwe; blz. 195: Fortuyn' aylaes der minne boos; blz. 197: van den Morisschen dans; blz. 215: Een Jonck Heertgien deed' my vraghen; blz. 224: Ick ly in 't hert pyn onghewoon; blz. 226: Den tijt is hier dat men sal vrolijck wesen; blz. 240: O nacht, jeloersche nacht; blz. 262: Waerom raest, etc.; blz. 272: O nacht, jeloersche nacht; blz. 277: Gods kinderen ghy meught wel zijn verheught¹⁾; blz. 279: O Vlaenderlandt, edel landauwe soet; blz. 282: Engelsche Fortuyn; blz. 284: Fortuyne eylaes der minne boos; blz. 299: Ick schauw de Weerelt aen; blz. 326: Mijn Heer van Maldegem; blz. 328: Vooghdesse der ghemoeden;

Terwijl er staat op blz. 324: ‘O nuict, jalouse nuict .... in onse landtsche tale soude men 'them alsoo moghen nasinghen: Nachtminne-klacht.’

f. buitenrust hettema.

1) Bij een ‘Eer-liedt over het twaelfjarigh Bestandt’. Zie over de samenhang tussen ‘Wijs’ en ‘Woorden’, Taal en Letteren VIII, 72.