MNL. Aper.
Van dit, naar 't wel schijnt uitsluitend Utrechtsch adjectief met de bet. van: ‘open, vacant, onbeheerd’ geef ik - met de welwillend verleende toestemming van den Heer Verdam - de plaatsen, gevonden sedert in het Mnl. Wdb. het destijds nog onverklaarbare woord Apergoet werd afgedrukt. Ook zonder eenige poging tot nadere opheldering lijken mij die plaatsen merkwaardig genoeg om eene ‘apere’ bladzijde aan 't slot dezer aflevering te vullen.
Van ... guede, dat gestolen waer off dat aper wair off dat gevonden waer, Bijdr. en Med. Hist. Gen. 9. 85 (ao. 1450 ±). Van ... aper goede, Ald. 88. - Dat het geheele platte lant ... aper, desert ende als een wildernisse onbeheert sall blijven liggen, a.w. 10, 123 (ao. 1576). - Waart sake, dat die Dykgraaf ... op eenen stuck dycks een schup, of spade vonde steken, zoo dat [immers ten teeken dat] die dyk aper lage, en niemant des selven dycks beheerde, ofte en bekende dat hy zyn waar, zoo zal enz. Utr. Placaatb. 2, 70b (ao. 1537). Want hy dien dyk aper en ongeheerd vind, Ald. - Also 't ... eyndt dycks leggende was aper, onbeheert ende ontrepareert, Reg. e. stukk. v.d. ‘aperen dijck’ te Honswijck fo. 1 vo. (ao. 1590; Rijksarch. Utr.). Het eyndt dycks es blyven leggen aper, onbeheert en van niemant bekent, ald. fo. 5 (zie ook fo. 242). - terff (blijft) leggen aper en verwoest, Request a.h. ger. v. Utr. April 1619 (R.-A. Utr.).
Misschien ten onrechte, doch voorshands verdacht komt het gebruik van aper mij voor in: ‘Ick doe kondt ... mit desen aperen brieve’ (Reg. als boven, fo. 130 vo.), dewijl aper overal elders wel vacans, doch nooit patens schijnt te beteekenen.
Als geslachts- of als mansvoornaam? vindt men Aper in Oudste Stadrek. v. Dordrecht blz. 9 (Hanne van Vorne Apers sone; ao. 1286 ±) en Rek. v. Gent, 1376-1389, blz. 130 (Item ... Franse Aper van enz.; ao. 1378 ±).
Maart 1897.
a. beets.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd