Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Jaargang 6

Bladvulling.
Beatrijs, vs. 475-482.

Een zoo lief gedicht als de Beatrijs moet zooveel mogelijk gezuiverd worden van de vlekken, waarmede een onhandige en gedachtelooze afschrijver het ontsierde. Reeds meermalen heb ik hier en daar eene noodzakelijke verbetering aangewezen. Thans wensch ik de aandacht te vestigen op de boven aangehaalde verzen.

De dichter heeft ons verhaald, hoe Beatrijs, na eene zevenjarige samenleving door haren minnaar verlaten, de volgende zeven jaren in een zondig leven doorbracht, maar toch niet verzuimde alle dagen de ‘seven ghetiden van Onser Vrouwen’ te lezen, in de hoop dat de H. Maagd haar bekeeren mocht

Uten sondeliken daden,
Daer si was met beladen.

En dan volgt in het HS.:

Bi ghetale .XIIII. jaer.
Dat segghic u over waer,

[p. 160]

 

Si was seven jaer metten man,

 

Die .II. kindere an hare wan,

 

Diese liet in ellinde,

480

Daer si doghede groet meswinde.

 

Dierste .VII. jaer hebdi gehort,

 

Verstaet hoe si levede vort.

Flauwer inlapsel heeft zelden een afschrijver in eenigen tekst ingeschoven. Omdat in vs. 466 en 483 melding gemaakt werd van .XIIII. jaer, begreep onze kopiïst te moeten doen opmerken, hoe de dichter aan dat getal 14 kwam. Eerst zeven jaren met den man, die de vader was van hare kinderen, en dan nog zeven daarna! Ergo, 7 + 7 = 14. Belangrijke becijfering, maar geen compliment voor den lezer! En heel duidelijk drukt onze rekenmeester zich niet uit. De vóórlaatste regel is zelfs bepaald onjuist: niet de eerste zeven jaren had de lezer gehoord, maar alle veertien. 't Is waar, men zou, met eene kleine verbetering en met verandering der interpunctie, kunnen lezen:

Daer si doghede groet meswinde
Die .VII. jaer, hebdi gehort.
Verstaet hoe si levede vort.

Doch zelfs zóó blijft de geheele plaats laf en flauw. De uitdrukkingen bi ghetale en dat segghic u over waer, zooals zij hier worden gebezigd, zijn daarenboven al te onbeduidend, om ze den dichter van Beatrijs toe te schrijven. En de laatste regel: Verstaet hoe si levede vort, is geheel ongepast. Niet hoe zij verder leefde, maar hoe zij tot bekeering kwam, wordt ons in 't vervolg verhaald. Men schrappe gerust deze acht verzen, die de afschrijver ons opdischte. Dan loopt alles goed af, en de eer van den dichter is gered.

Ik heb nog het een en ander op Beatrijs aan te teekenen, maar het blad is vol, en er blijft dus geen ruimte meer beschikbaar. Het restje dan bij eene volgende bladvulling.

m.d.v.