Tijdschrift voor Boek- en Bibliotheekwezen. Jaargang 2

[p. 104]

Kroniek

Mededeelingen over bibliotheken

Antwerpen. - Volksbibliotheek. -

Wij lezen in de dagbladen: Volgens het verslag over 1903 bezit de Antwerpsche Volksboekerij thans 22.000 boekdeelen. In het afgeloopen jaar werden 84.441 werken ter leen gegeven. De meeste vraag is natuurlijk naar romantische lectuur: in de Nederlandsche taal, oorspronkelijk of vertaald, werden niet minder dan 44.380 werken gelezen; iets meer dan de helft daarvan bereikte de afdeeling literatuur in Fransche taal, nl. 25.667. Voorts werden 1.866 Duitsche en 1.115 Engelsche werken uitgeleend. 't Blijkt zelfs dat er voor Italiaansche en Spaansche werken belangstellenden zijn; immers het verslag vermeldt voor de eerste 101, voor de laatste 163 werken. De andere vakken staan minder in de gunst: aardrijkskunde en reizen, 2.585 werken; geschiedenis, 2,730; kunst en ambachten, 3.054; rechtsgeleerdheid en staathuishoudkunde, 802; opvoedkunde, hygiëne, enz., 724. Buitendien werden 1.214 periodieken uitgeleend.

In den winter werd de leeszaal, die dan des avonds van 7 ½ tot 9 ½ u. open is, door 1.262 personen bezocht, die er 2.267 boekdeelen raadpleegden.

Zooals men ziet, wordt er te Antwerpen ontzaglijk veel gelezen. De zaak is nu, of de qualiteit van het gelezene ook in verhouding staat tot de quantiteit. Wij verwachten daarover belangrijke inlichtingen.

Berlijn. -

In 1875 telde de Koninklijke Bibliotheek slechts 15 wetenschappelijke ambtenaren; thans zijn er 52. In 1875 werd het cijfer van den boekenschat over de 700.000 boekdeelen en 15.000 handschriften berekend; thans bezit de voor naamste Duitsche bibliotheek ca. 1.200.000 banden en 30.000 handschriften, waarvoor uitstekende catalogi bestaan of in bewerking zijn. Terecht zegt Karl Geiger, in de Deutsche Literaturzeitung (1904, 263), dat dit, in één instelling, samenwerkend legertje van een half honderd geleerden een feit van bijzondere beteekenis is, waarvan men vroeger geen denkbeeld had.

Brussel. - Koninklijke Bibliotheek.

De zaal der periodieken werd in 1903 door 1.623 lezers bezocht, die voor 24.656 bezoeken aangemerkt werden, nl. 15.934 bezoeken des daags (van 9 tot 4 u.) en 8.722 des avonds (7 ½ tot 10 ½ u.)

(Revue des Bibl. et des Arch de Belgique).

Dordrecht. -

Aangaande de Dordrechtsche Openbare Leeszaal treffen wij in een briefwisseling uit Noord-Nederland aan het Tijdschrift van het Willems-Fonds IX, n^r 1, blz. 54, o.a. 't volgende aan:

‘De inrichting te Dordrecht komt in hoofdzaak overeen met de Amerikaansche Free Library. Zij werd opgericht in Mei 1899 op aanstichting van Mr. A.R. Zimmerman, toenmaals secretaris, thans burgemeester der oudste stad van Holland. Met 550 gulden voor oprichtingskosten en 450 gulden toezegging aan jaarlijksche bijdragen werd op bescheiden voet begonnen. In den eersten tijd bedroeg het aantal bezoekers 15 per dag, aan het einde van 't jaar gemiddeld 25 en in Dec. 1900 steeg dit tot 42. De leeszaal bleek in een bestaande behoefte te voorzien en werd verplaatst naar een ruimer gelegenheid, waardoor het bezoek sterk vermeerderde en het aantal contribueerende leden

[p. 105]

tot 1000 steeg. En nu reeds weer is verhuizing op til naar een afgedankt museumgebouw, kosteloos door de gemeente afgestaan.

Het bezoeken der Leeszaal is niet afhankelijk van eenig lidmaatschap. De minste jaarlijksche bijdrage is 25 cent met recht op het wekelijks leenen van boeken. De bibliotheek bevat een 4000 doelen, meest geschenken, sommige in bruikleen. Ook kunnen door tusschenkomst van den concierge boeken ter leen worden verkregen uit het gemeente-archief, de verzameling van een stedelijk letterkundig genootschap en van enkele particulieren. In de twee laatste jaren kan het aantal uitgeleende boeken op 30.000 geschat worden. Op de leestafel liggen een kleine 100 dagen weekbladen en bijna de helft tijdschriften. Artiesten en kunstbeschermers zorgen voor wandversiering.

De Dordrechtsche Openbare Leeszaal is neutraal, d.w.z. dat alle richtingen en uitingen er hun lectuur vertegenwoordigd vinden, al wordt natuurlijk met beleid gekozen. Het woord volk wordt in de ruimste beteekenis opgevat, zoodat ook meer en zeer ontwikkelden er veel van hun gading vinden. De eischen worden niet te laag gesteld, omdat het doel is den smaak te vormen en te veredelen.’

Luik. - Universiteitsbibliotheek. -

Gedurende het schooljaar 1902-1903 groeide de verzameling aan met 7.875 nummers, namelijk 3.347 boekdeelen, 611 brochures, 3.917 dissertaties en andere academische uitgaven.

Hoeveel dezer aanwinsten door aankoop verkregen werden en hoeveel door geschenken, vinden wij niet aangegeven; wel worden vermeld de namen van 41 schenkers, meest professors der Luiksche hoogeschool. Onder de geschonken werken komen vooral in aanmerking:

Histoire documentaire de l'Industrie de Mulhouse; de verzameling Mechanical Progress; de uitgaven van het Geodesisch Instituut te Berlijn; de Opere di Galileo Galilei, uitgegeven door het Italiaansch Staatsbestuur; Hirth, Der Stil in den bildenden Kunsten; The Athenaeum, 1875-1903.

Wij vermeldden reeds (zie dit tijdschrift, I, bl. 174), de legaten van wijlen Mevrouw W^e A. Le Roy en van wijlen Baron Adriaan Wittert. Het legaat Le Roy bestaat uit een vrij aanzienlijk aantal boeken, welke nog niet volledig geïnvēntariseerd zijn en slechts voor een gering cijfer onder de hierboven aangegeven aanwinsten voorkomen. Het legaat Wittert bevat handschriften, boeken, schilderijen, platen en andere kunstvoorwerpen; eerst tijdens de laatste groote vacantie werd alles uit Brussel naar Luik overgebracht; een inventaris is er nog niet van kunnen opgemaakt worden.

Onder de werken, welke op voorstel der Faculteiten aangekocht werden, komen voor:

Jahresbericht der deutschen Mathematiker Vereinigung; Die Entwicklung der niederrheinish-westfälischen Steinkohlen; Trouessart, Catalogus Mammalium; de werken van B. Haller, Déjerine, Miquel en Cambier over de Anatomie en de Bactériologie; Goldscheider, Physikalische Therapie; de Pasicrisie internationale van H. La Fontaine; Baumker, Beiträge zur Geschichte der Philosophie des Mittelalters; de verzameling der Englische Studiën; Gebhard und Harnack, Untersuchungen zur Geschichte der altchristlichen Literatur; Die christlichen Inschriften der Rheinländer.

Het Staatsbestuur heeft, als vroeger, de jaarlijksche subsidie van 23,245 frank toegekend. Hiervan werden 13,000 frank besteed aan abonnementen en werken welke in afleveringen verschijnen.

Het aantal boekdeelen in de leeszaal ter lezing gegeven en per bulletijn aangevraagd, beliep 25,000, ongeveer 10,000 meer dan het vorige jaar. Daarbij moeten nog gevoegd worden de werken welke in afzonderlijke auditoria ter beschikking van professors en studenten berusten. Daarenboven werden een zeker aantal werken van zeer gewoon gebruik, als woordenboeken, encyclopediën, jaarboeken enz., dikwijls alleen op mondelinge aanvraag medegedeeld.

Voor Luik en den vreemde werden 6.526 boekdeelen ter leen aan huis gegeven, 1830 minder dan het vorige jaar. Deze vermindering is een gevolg van het inrichten en openen eener voortreffelijke leeszaal en het invoeren van een nieuwe

[p. 106]

verordening, waarbij die leeszaal dagelijks drie uren langer dan vroeger toegankelijk is; de bezoekers der bibliotheek kunnen er thans veel verrichten van wat zij eertijds genoodzaakt waren te huis te doen.

De zaal der periodieken werd door 4064 lezers bezocht; de afzonderlijke studiezaal voor studenten telde 4464 bezoekers.

(Naar het Rapport sur la situation de l'Université pendant l'année 1902-1903).

F.V.V.