■ Rik van Daele
Marcel Ryssen 80
23 april is werelddag van het boek. Het is de sterfdag van de Spaanse schrijver Miguel de Cervantes Saavedra (1547-1616), auteur van de meesterlijke Don Quichot. 23 april is ook de sterf- en geboortedag van de Engelse schrijver-dichter en acteur William Shakespeare (1564-1616). In Engeland wordt op 23 april ‘Shakespeare Day’ gevierd.
Het stond wellicht in de sterren geschreven dat toen op 23 april 1927 in het Brusselse Elsene Marcel Ryssen werd geboren literatuur zijn passie zou worden. Zijn ouders trokken in zijn zeventiende levensmaand terug naar het West-Vlaamse Zwevezele. Vaders beroep, bakker, was niet aan hem besteed. In 1946 zou hij bij de broeders Hiëronymieten te Sint-Niklaas een lange carrière als leraar Nederlands aanvatten (tot zijn pensioen in 1987).
Een Cervantes of Shakespeare heeft nooit in de Brusselse wieg gelegen, wel een begenadigd leraar die generaties studenten de liefde voor de literatuur en de lust tot lezen bijbracht. Niet alleen een leraar, maar ook een heerlijk voordrachtskunstenaar en een vloeiend en barok schrijver. Een leraar met een passie voor de poëzie van Guido Gezelle en de vossentekst van Willem.
Twintig jaar is Marcel Ryssen voorzitter van de vereniging die Tiecelijn (dat van hem zijn naam ontving) uitgaf. Marcel was/is voorzitter van de feitelijke vereniging Tiecelijn (1988), van de vzw Tiecelijn-Reynaert (1993) en van de vzw Reynaertgenootschap (2003), (verantwoordelijke) uitgever van Tiecelijn, voorzitter van de Orde van de Vossenstaart (2003), reisleider en gids van vijftien literaire bustochten, auteur van vele tientallen bijdragen in Tiecelijn, samensteller van het Tiecelijnregister 1-15 (een hondenjob!), tekstschrijver bij de striptekeningen van Kris de Roover, medeauteur van het massaspel Ik, Reynaert enzovoort.
Op 23 april 2007 vierde Marcel in alle stilte zijn tachtigste verjaardag. Als cadeau en uiting van diepe dankbaarheid bracht een delegatie van de raad van bestuur van het Reynaertgenootschap en de redactie van Tiecelijn deze taalkunstenaar een sprekend beeld. Wat kon het geschenk beter zijn dan een ex libris, de vorm van klein- en gebruiksgrafiek die dit tijdschrift en zijn bibliofiele lezers sinds de komst van Willy Feliers bij de redactie zo innig omhelsd hebben?
Portretkunstenaar Hedwig Pauwels uit Hasselt maakte een bijzonder fraaie ets. In groene (Marcel en de raaf Tiecelijn) en bruine (vos Reynaert) tinten maakte hij een tafereel met Marcel in zijn meest typische pose: voorlezend, vertellend, de bril spits op de neus. Wees maar zeker dat hij op een stoel, bank, of tafel staat. Reynaert kan niet ontkomen. Hij spitst de oren.
Sint-Niklaas, 29 augustus 2007
Auteursrechtelijk beschermd