Tiecelijn. Jaargang 20

8

Marke, 26 april 1993

Willy Devreese aan Rik van Daele

Waarde vriend Rik,

Je telefoontje verraste me wel. Ik zou heel blij zijn met die Reynaert van Streuvels. Als je Patrimonia^1. voor mij kan bestellen, dan wil ik je daar voor kunnen vergoeden, d.w.z. dat ik er een onkostennota of iets dergelijks bij wil krijgen. Omdat ik niet erg alert ben aan de telefoon, vergat ik je te bedanken voor je Kaulbachteksten. Ik hoop dat ik die mag houden of anders er een kopie van mag maken.^2.

Ik bezit een Goethe met Kaulbach-illustraties uitgegeven in München (Verlag der Literarisch-artistichen Anstalt - 1846). De antiquaar twijfelde over dat jaartal en maakte er 1847 van. Ik heb alle ‘Hauptbläter’ nog eens bekeken en bemerk nu dat op sommige platen staat: ‘Gedruckt von W. Wick in München’; lang niet op alle platen staat links onderaan: ‘Stuttgart: J.G. Cotta'sche Buchhdlng’. Naast Rahn en Schleich vind ik ook één maal Steilensand als etser vermeld. Eén plaat heeft een onderschrift: Die Botschaft des katers Hinze. 3ter Gesang. Is dat allemaal wel normaal?

Lulofs heeft het in zijn editie (Wolters-Noordhoff) op p. 66 over een ‘houtsnede’ van 1846. Moet dat niet zijn ‘staalgravure’.

In bijlage zend ik je een kopie van een uitgave van Het Willemsfonds, Gent. Het betreft een mapje met een twaalftal eenzijdig bedrukte bristol-velletjes, met illustraties van Bonnevalle.^3.

Ik heb nog een Franse uitgave gevonden, voor de bibliografie:

Tiber le chat, écrit et raconté par Michel Hindenoch, illustré par peter Alfaenger, d'après le Roman de Renart; Vif Argent 3, impasse Royer-Collard 75005 Paris; Dépot légal 3^o trimestre 1991; ISBN 2/86662/135-2 (135 FF)

1. Het betreft een studie over Die Dycksche Handschrift van B. Haller en H. Mühl in Patrimonia, 1992, Heft 44, zoals vermeld in: Tiecelijn, 6 (1993), p. 29-30.

2. Lezing over Kaulbach, later gepubliceerd als: Rik van Daele, The Reynard Illustrations of Wilhelm von Kaulbach, in: Reinardus, 6 (1993), p. 139-152.

3. Het gaat om Van den Vos Reynaerde van Oscar Bonnevalle, Gent, Willemsfonds, z.j., 12 p., met Reynaertfragmenten van Julius de Geyter (naar diens tekst van 1898). De acht volbladprenten van Bonnevalle zijn geïnspireerd door Kaulbach. In het voorwoord bij deze publicatie schrijft A. van Elslander dat Bonnevalle deze tekeningen maakte op aansporing van Camille Huysmans en dat diezelfde Huysmans de auteur zou zijn van de Franse versie en van het woord vooraf in het plaatjesalbum van Bonnevalle, uitgegeven door o.a. de N.V. Victoria in 1949.

[p. 224]

Het betreft een plastic cassette, met daarin een boekje en een geluidsband met een verhaal uit de Roman de Renart. Het is deel één van een reeks van zes verhaaltjes genoemd naar het dier dat een hoofdrol vertolkt: Chantecler, Renart, Isengrin, Tibert, Brun en Roënel. Op het bandje begeleidt de schrijver/verteller Michel Hindenoch zichzelf op oude muziekinstrumenten. In het gekartonneerde boekje vind je eerst een serie kleurplaten van Peter Alfaenger en daarna het verhaal, alles bijeen 20 blz. platen en 10 blz. tekst. Kinderen vanaf 6 jaar (volgens de uitgever) kunnen luisterend en plaatjes kijkend van het verhaal genieten en (later) zelf de tekst lezen. De uitgave is zeer verzorgd, maar nogal prijzig.

Zaterdag was ik op een boekenveiling in Brugge. Daar was een mapje te koop met de illustraties van Wierink.^4. Er was nog één andere Reynaerdioot in de zaal, die achteraf kwam kennismaken: P. Everaers uit Ter Hole.^5.

Over Elsschot en Ogherne: ik wil wel proberen een opstelletje^6. te maken over ‘Elsschot en de Reynaert’, maar mijn uitleg over die ‘outmakige’, een ‘uitmaakster van lantaarns’, als spotnaam voor een dame die haar bedrijf uitoefent op tijdstippen waarop de officiële lantaarnopstekers of -uitdovers hun werk doen, was maar ‘spielerei’ van een volslagen leek. 't Is anders wel leuk: ‘Wat doet die dame nog zo laat op straat?’ ‘Oh, ze moet de lichtjes uitdoven.’ (Lulofs heeft het over ‘oude kaarsjes rechten’).

Nog een rijmpje om te eindigen:

Het verlichten dat Ogherne niet versmaadt,
Heeft niet zozeer te maken met de klaarte,
Dan wel met het verminderen der zwaarte,
Van 's mans beide beurzen, met en zonder naad.

Hartelijke groeten,

Willy Devreese

Context: Willy Devreese leverde (net als Erwin Verzandvoort en later Peter Everaers) vanaf jaargang 4 belangrijke bibliografische bijdragen voor Tiecelijn. Van bij het begin was het bibliografische aspect van de Reynaertstudie een van de prioriteiten van de werking van de vzw Reynaertgenootschap. Willy Devreese verzamelde actief Reynaerdiana in Frankrijk en Duitsland.

Willy Devreese (Tielt, 1949) was onderwijzer aan de Vrije Centrumschool in Marke. Omschrijft zichzelf als ‘Reynaerdioot’ waarmee hij bedoelt: ‘verzamelt min of meer betaalbare Reynaertuitgaven en vossenprullaria’. Zegt verder over zichzelf op www.reynaertgenootschap.be: ‘Schoolmeestert soms met de rode pen in Tiecelijnteksten. Literair consument, nonproducent.’ Vanaf 1998 redacteur van Tiecelijn.

4. De lithografieën van Bernard Wierink werden in de luxe-uitgave van Stijn Streuvels' Reynaerteditie bij L. Veen (Amsterdam, 1910) gebruikt.

5. Peter Everaers was beroepshalve op de veiling aanwezig. Kort na deze ontmoeting begon hij in zijn woonplaats Ter Hole antiquariaat Secundus. Peter Everaers (Clinge, 1948) is Tiecelijnredacteur sinds 2002.

6. Het artikeltje is nooit afgerond.