Tiecelijn. Jaargang 13

[p. 228]

tot slot

Reinaerts streken.
Rondreizende Reynaerttentoonstelling

De tentoonstelling

1. In 1998 was Lokeren de tweede voorzitter van het Intergemeentelijk Project Het Land van Reynaert en organiseerde het de erg succesvolle, met bescheiden middelen gemaakte tentoonstelling Als de vos de passie preekt...(Reynaert I). De I de titel verwees en naar de eerste Reynaert en naar de intentie om te Lokeren een tweede, meer permanente tentoonstelling te creëren.

2. In de laatste dagen van 1999 ondertekenden de stad Lokeren en het grensoverschrijdende samenwerkingsverband Euregio-Scheldemond een overeenkomst om een rondreizende Reynaerttentoonstelling te ontwikkelen. De stad Lokeren had in de provincies Zeeland en Oost-Vlaanderen, het gemeentebestuur Hulst, het Intergemeentelijk Project Het Land van Reynaert, de Lokerse serviceclubs De Ronde Tafel en Lions Club en de vzw Tiecelijn-Reynaert geschikte partners gevonden om het project financieel mee vorm te geven.

3. Op 12 mei 2000 ondertekenden de stad Lokeren en de provincie Oost-Vlaanderen een samenwerkingsovereenkomst over het gebruik van het Huis Thuysbaert te Lokeren. In de overeenkomst kreeg het huis als onderdeel van het Stedelijk Museum Lokeren een museale en literaire functie. Er zou een Reynaertcentrum (bezoekers- en documentatiecentrum) komen.

4. Jozef Janssens, Hoogleraar Middelnederlandse letterkunde van de KU Brussel en decaan van de Letterenfaculteit, kon met zijn medewerkster Veerle Uyttersprot in de drukke bezigheden nog tijd vinden om met de steun van de Brusselse universiteit een project te creëren in het verlengde van de tentoonstellingen over Maerlant en Uilenspiegel te Damme.

De cocktail die het resultaat is van deze vier ingrediënten heet ‘Reinaerts streken’. Het wordt een rondreizend tentoonstellingsproject dat achtereenvolgens Lokeren, Damme en Hulst aandoet en ten slotte een vaste stek krijgt op de plaats van creatie, het Huis Thuysbaert te Lokeren. De tentoonstelling bestaat uit twee grote modules. De eerste verkent de houding van de middeleeuwer tegenover dieren, de verhalen die als voorgangers van Van den vos Reynaerde zijn te beschouwen en de onmiddellijke epigonen van de eerste Reynaert (de tweede Reynaert, de prozadrukken van Christoffel Plantijn en de volksboeken). In het tweede luik staat de naleving vanaf de Romantiek centraal en wordt Reynaerts verhaal verteld van bij Jan Frans Willems, de Vader van de Vlaamse Beweging, tot bij Louis Paul Boon in zijn meesterwerk De Kapellekensbaan, met bijzondere aandacht voor de ideologische recuperatie van de vos voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog.

Luik 1, Lokeren, Huis Thuysbaert, Stationsplein 10, van 16 februari tot 11 maart 2001. Gratis toegankelijk. Alle donderdagen om 20 uur: nocturne met gratis rondleiding voor individuele bezoekers (vooraf inschrijven is noodzakelijk). Groepsbezoeken op aanvraag tijdens de voormiddagen.

Gezien Huis Thuysbaert niet berekend is op grote aantallen mensen, worden de

[p. 229]

voormiddagen voor groepen gereserveerd en zal de tentoonstelling voor het publiek, dagelijks van 14 tot 17 uur geopend zijn. Rondleidingen kosten 100 frank per persoon (50 frank voor - 18 en studenten) met een minimum van 1500 (750) frank. Info: 09/340.50.64.

Luik 2, Damme, Uilenspiegel- en Maerlantmuseum, Jacob van Maerlantstraat 3 te Damme, van 15/16 maart tot 11 april 2001, weekdagen van 9-12 en van 13-17 uur; weekend van 14-17 uur. Geïntegreerd binnen het literair museum, toegang voor het museum: 100 frank per persoon. Info: 050/35.33.19.

Luik 3, Hulst, Module 1 wordt opgesteld in het Stadhuis (Grote Markt), op de eerste verdieping (vide) en is geopend tijdens de kantooruren (gratis toegankelijk) tot 30 september. Deel 2 (vanaf de Romantiek) staat opgesteld op de eerste verdieping van het Streekmuseum De Vier Ambachten, Steenstraat 28, en is dagelijks geopend van 14-17 uur tot 31 oktober. De toegang bedraagt 2, 50 gulden.

Luik 4, Lokeren, Vanaf 12 november is de tentoonstelling permanent in Huis Thuysbaert te bezichtigen, in een eerste fase alleen voor groepen.

[p. 230]

Het boek

In de marge van het tentoonstellingsproject ontstonden ideeën rond een boek over de naleving van het Reynaertverhaal. Ook het Davidsfonds, in 1991 uitgever van Van den vos Reynaerde. Het Comburgse handschrift, zag het idee wel zitten. Het eindproduct, een coauteurschap tussen Jozef Janssens (KU Brussel) en Rik van Daele, bevat 25 korte, maar diepgaande hoofdstukken over de zeventigmaal zeven levens van de vos. De (onder-)titel, Reinaerts streken. Van 2000 vóór tot 2000 na Christus, verwijst naar de eerste, zeer vroege literaire vossensporen in Mesopotamische kleitabletten en de huidige naleving van het verhaal. Aan bod komen onder andere de meest essentiële schakels om de middeleeuwse Reynaert I te situeren en de naleving van dit verhaal via Reynaerts historie (de Reynaert II), de Duitse traditie tot bij Goethe, de herontdekking van de vos tijdens de Romantiek en de vele moderne bochten van de vos via het werk van J.F. Willems, G. Gezelle, F. Timmermans, S. Streuvels en L.P. Boon. De auteurs wilden aan de hand van de naleving van het Reynaertverhaal een eigenzinnige afdruk van de cultuurgeschiedenis der Nederlanden maken.

Het boek telt 240 pagina's en verder vermeldt de technische fiche: garengenaaid - formaat 16,5 × 24 cm (waardoor het past binnen de Historische Reeks van de uitgever) - ISBN 90 6306 423 3 - prijs: 895 frank.

De publicatie sluit sterk aan bij de inhoud van de tentoonstelling, maar is er zeker geen catalogus, noch een kopie van. De inhoud is het resultaat van de Reynaertstudie van de beide auteurs van de laatste twintig jaar en bevat de laatste nieuwe inzichten in het vakgebied. Sommige stukken baseren zich op recent onderzoek (o.a. van W. Feliers en M. Ryssen), andere zijn volledig nieuw (o.a. over de Reynaertactiviteiten van C. Huysmans, dat in voorpublicatie dit nummer van Tiecelijn opent).