Tiecelijn. Jaargang 12

Het Comburgse handschrift integraal uitgegeven

Ed. Herman Brinkman en Janny Schenkel, Het Comburgse handschrift. Hs. Stuttgart, Württembergische Landesbibliothek, Cod. poet. et phil. 2^o22. (Middelnederlandse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden, deel IV, 2 volumes.) Hilversum, 1997. 1568 p. ISBN 90-6550-025-1. 137 HF.

Een meesterwerk is de editie van de 346 folia tellende Comburgse codex geworden. In dit wellicht omvangrijkste middeleeuwse handschrift met uitsluitend Middelnederlandse teksten zijn circa 50 teksten overgeleverd, waarvan een aantal, zoals de Rijmkroniek van Vlaanderen, Jan de Weerts Dispitacie van Rogiere ende van Janne, de Middelnederlandse Van Zeden, Sente Bernardus epistele, enkele prozastukken en een groot aantal sproken, unieke stukken zijn (d.w.z. in slechts

[p. 28]

deze redactie overgeleverd). De bekendste tekst is ongetwijfeld de eerste Reynaert, gevolgd door Van sente Brandane.

In een uitvoerige inleiding wordt uitgelegd hoe het convoluut is ontstaan uit een samenvoeging van een vijftal verzamelhandschriften en wordt informatie over de ontstaans- en overleveringsgeschiedenis gegeven.

Comburg-nummer van Queeste, 5 (1998), 2. ISBN 90-6550-038-3. 128 p. 40 HF/800 frank.

Op 31 oktober 1997 werd tijdens een studiedag te Groningen de tweedelige, integrale uitgave van het Comburgse handschrift, met daarin 50 Middelnederlandse teksten, waaronder ook de redactie A van Van den vos Reynaerde uitgegeven. Dit handschrift wordt wel eens het vlaggenschip van onze Middelnederlandse literatuur genoemd. Tijdens de lezingendag werden de belangrijkste vragen rond het handschrift onderzocht. Vijf van de lezingen, aangevuld met een verslag van de forumdiscussie onder leiding van Hans van Dijk en een recensie van de editie door Herman Pleij, werden gebundeld als een themanummer in de vijfde jaargang van het tijdschrift Queeste (jaargang 5, 1998, nummer 2). Drie artikelen handelen over handschriftelijke kwesties. In Het Comburgse handschrift en de Gentse boekproductie omstreeks 1400 - een zeer inspirerende lezing - geeft editeur Herman Brinkman een indrukwekkend zicht op de vermoedelijke ontstaanscontext van het convoluut. De tweede redacteur, Janny Schenkel, gaat in op de inhoudelijke samenstelling van de afzonderlijke delen (Tekstcollecties: willekeur of weloverwogen? Een verkenning naar aanleiding van de ‘Comburg-collectie’). Jos A.A.M. Biemans onderzoekt de codex paleografisch en codicologisch in de bijdrage Hand I: kopiist of bezitter? Suggesties vanaf de zijlijn. Willem Kuiper (De filoloog als patholoog-anatoom) en Wim Gerritsen (Het verzamelhandschrift in de litteratuurgeschiedenis) plaatsen het geheel in een bredere context en bespreken aspecten van convoluutvorming en verzamelhandschriften.

Dit nummer is een belangrijke aanvulling voor het handschriftenonderzoek tot nu toe en biedt voor de bestudering van het Comburgse handschrift diverse nieuwe visies en een verdieping van vroeger onderzoek.

Rik van Daele