Tiecelijn. Jaargang 8

[p. 109]

Reynaert op rozen
Portret van Wilfried Delforge

Wilfried Delforge

Wie in het Waasland rozen zegt, zegt meteen ook Select Delforge. En dit geldt niet alleen voor het Waasland, maar voor gans België en zelfs Europa, overal kleuren de Belseelse rozen tuinen. Hypoliet Delforge, vader van de onlangs in Rupelmonde gehuldigde Wilfried, richtte de rozenkwekerij in 1928 op.

Maar wie roos zegt, zegt niet meteen vos. Ook al begint het beroemde vosseverhaal met een onvergetelijk natuurtafereel (‘Natureingang’), waarin bos en haag met fris groen is ‘bevaen’. Bij mijn weten sloop de Middelnederlandse fielt niet tussen rozenstruiken.

Het was de ijverige V.V.V.-voorzitter Staf van Daele die in 1988 Wilfried Delforge influisterde om de vos een roos tussen de poten te stoppen. Rozen zouden niet genoemd worden naar filmsterren en koninginnen, maar naar de personages van een verhaal dat deel uitmaakt van ons cultureel erfgoed. Bovendien werd zo het toeristisch patrimonium van het Waasland uitgebreid. Het sprankelend idee werd met Reynaerdelijke list ingefluisterd en gerealiseerd naar aanleiding van het zestigjarig bestaan van de firma. De Reynaertroos werd geteeld en onmiddellijk werd naast de drukke rijksweg N 70 een lap grond tot Reynaertrozentuin omgedoopt. De tuin werd feestelijk ingewijd door de V.V.V.-voorzitter, Jozef de Wilde (op foto's van toen met guitige blik en zichtbaar tevreden), Bert Peleman en de redactie van Tiecelijn, die enkele weken voordien het eerste bescheiden Tiecelijn-nummer de wereld had ingestuurd.

Midden in de tuin pronkte het witte Reynaertbeeld van beeldhouwer Albert de Smedt met in zijn poot een kopie van de nieuwe creatie van Wilfried Delforge en zijn rozenteam: de Rosa Reinardiana Wasiana. Een oranjerode roos, ja vossekleurig, fluwelig als de zoete tale van Reynaert himself, bloeiend in weelderige trossen. Omringd door zijn rozen zit Reynaert neergehurkt in pelgrimspij, schijnbaar vroom maar met ingehouden pret om wat werkelijk in hem omgaat, waar anderen van zijn boet-

[p. 110]

vaardige ommekeer zijn overtuigd. De mooie, geurige roos, het streekbier Cuvée de Bricqueville - nog geen Reinaertbier toen -, de gul belegde broodjes, de toelichting en de voordracht van de Tiecelijn-medewerkers, dat alles smaakte naar meer. En er kwam meer.

Wilfried Delforge scheen voorgoed gebeten door de Reynaertmicrobe. De eerste roos en het eerste beeld waren een gedurfde eerste stap in de richting van een druk bevolkte en in alle kleuren getooide Reynaerttuin. Met onverdroten ijver werd jaar na jaar, onderbouwd door de kennis van de Tiecelijn-redactie, de tuin verrijkt met medespelers uit de Reynaert. En telkenjare werd weer een nieuwe roos gecreëerd met de naam van een van de Reynaertfiguren. Geheel op rekening van dit tijdschrift was de keuze voor de tweede roos: Tiecelijn.

7 augustus 1990: een brutaal boodschapperige Tiecelijn kijkt met nauwelijks bedwongen vleugelslag Reynaert aan, in de bek een Tiecelijnroos, met goedvertakte struik met delicaat parfum. Ook dit beeld was van de hand van Albert de Smedt, die alle beelden in de tuin zal ontwerpen. De roos is geel als de kaas uit de bekende Aesopische fabel, die ook in de Roman de Renart is geïntegreerd.

6 augustus 1991: een nog niet gehavende zwarte Tibeert ligt soezend-braaf op zijn sokkel, zich duidelijk nog niet bewust van de onkuise sprong die hij tot zijn eigen heil zal moeten maken. De roosjes die zijn naam dragen zijn wit, hebben een roos hartje en groeien in dubbele bloempjes aan een weelderige heesterrozelaar.

4 augustus 1992: het beeld van de schuwe Cuwaert, onderdanig tot en met, zorgt voor een nieuwe uitbreiding van de beeldengroep. De bijbehorende heerlijk geurende roos is groot, kleurt zacht bonbonroze aan de binnenkant en ivoor-geel aan de buitenkant. En Wilfried Delforge schept niet te stuiten verder.

23 juni 1993: Bruun de beer, dom van bruinigheid en in zakkige plompheid gevat, neemt zijn plaats in het rozige dierenpark. Zijn roos kleurt oranjerood en heeft een geel hart. De trosrozelaar struikt mild om zich heen.

21 juni 1994: het burgermannetje Grimbeert maakt zijn opwachting. Uiterlijk glad van eerbaarheid, van binnen vol loense regelingen van zaakjes, wezen zij krom of niet recht. De rozen zijn parelmoerig wit en hebben volle bloemknoppen die langzaam ontluiken.

[p. 111]

28 augustus 1995 werd het (voorlopig?) finale beeld geplaatst, voor het eerst een duo; vader en dochter. Cantecleer en Coppe samen met enkele jonge kuikens in wit beton, verheven boven de laaggroeiende trosrozelaar Cantecleer met zijn kardinaalrode kleur. Bij de recente persvoorstelling bedankte de beeldhouwer zijn gulle opdrachtgever en bedacht hem met een gouden Reynaert.

Telkens een beeld onthuld werd, daagde de lokale pers massaal op. Het stramien was steeds hetzelfde. Voorstelling van beeld en roos in de buurt van het ‘Ambachtelijk Weekend’, de grootste Wase jaarlijkse toeristische manifestatie, Reynaertvoordracht, een literaire situering van het personage, een receptie nadien. Delforges tuin werd een ware Reynaertambassadeur, een aparte promotor van het Reynaertverhaal in het Waasland en daarbuiten. De krantetitels liegen er niet om: ‘Nieuw Waas visitekaartje: Rosa Reinardiana Wasiana’, ‘Reinaertroos verwerft burgerrecht’, ‘Tiecelijn landt in Belsele’, ‘De Reinaertrozentuin in feeststemming’, enzovoort. Begin augustus wijdde De Standaard meer dan een halve bladzijde in de wekelijkse groenrubriek aan de tuin. De firma Delforge publiceert geregeld een mededelingenblad voor de ‘vrienden van de rozentuin’ en publiceert tal van kleurige folders en een aparte brochure over de Reynaertrozentuin.

De Reynaertrozentuin, in de zomer een kleurrijke, lieflijke tuin in het Reynaerdiaanse Belsele (de plek in het verhaal waar Isegrim en Reynaert elkaar, volgens de vos, voor het eerst zouden hebben ontmoet) ligt onbeschut als een uitnodiging open voor het publiek. Het kwam dan ook hard aan voor iedere liefhebber van bloemen, beelden of literatuur, te moeten vernemen dat de tuin in de lente van dit jaar werd bezocht door vandalen. Een bende brutale kinkels en lomperds hakte in op de beelden, trok Grimbeert van zijn sokkel en ontvoerde Cuwaert. Er werd een beloning van 100.000 frank uitgeloofd voor wie tips kon geven die naar Cuwaert en zijn ontvoerders leidden. Terzelfdertijd werden ook rozestruiken vernield en andere met gifstoffen besproeid. Gewoon vandalisme of geraffineerde sabotage?

Gelukkig kan enthousiasme niet uitgevlakt worden, zelfs niet door brutale vuisten. Cuwaert staat (in nieuwe gedaante) weer op zijn sokkel, Tiecelijns poot is weer bijgewerkt en Grimbeert staat opnieuw in een betonnen voetstuk. Het herstel kostte een bom duiten. Reynaert staat echter in het rozenhart van Wilfried Delforge geschreven. Het was dan ook billijk, bijna vanzelfsprekend, dat hij op Pinkstermaandag in het kasteel Wissekerke te Bazel tot ridder in de Orde van de Vossestaart werd verheven.

Marcel RYSSEN