Het volksboek Vanden, X, esels

(1946)–Anoniem Tien esels, Vanden– rechtenstatus

Regelnummers proza verbergen

[pagina 30]


Vanden seuensten esel Gheen cleyn Esels zijnt die heerlijc connen brassen, En sitten met anderlieden slippen in dasschen. [1] Van den seuensten Esel sal hier volghen / die seer [2] wel weerdich is lange Esels ooren te draghene aen zijn [3] hooft. Ende is een hooueerdich Esel / die comenschap ¹) [4] doet met ander lieden goet / oft heeft ander lieden goet [5] in handen / ende houdet hem rijckelijcken / ende hi [6] gaet seer costelijcken gecleedt / somtijts gebont endeGa naar eind6 [7] gegraut / somtijts met sijden van alderhande ²) soorten [8] / ende rekent hem rijck ³) te sijne / ende maect den [9] braggaert/ende eet ende drinckt dagelijcx costelijcken enGa naar eind9 [10] lackerlijcken onuersaecht ende onbeschaemt / ende sidtGa naar eind10 [11] dagelijcx en craect van synen grooten goede: maer soude [12] hi zijn schulden betalen / hy soude ⁴) zijn cleederen [13] moeten vercoopen ende al dat hi heeft / ende gaen met [14] den rabbauwen. Siet doch wat eenen onbeschaemden EselGa naar eind14 [15] dat dit is / die om zijnder hoouerdijen wille ende om zijn [16] lichaem sachtelijcken te onderhouden / verteert ende verdoet [17] onnuttelijcken ander lieden goet / ende brenget ⁵) [18] hem seluen in groot dangier ende verdriet / ende dan [19] wordt hy somtijts gevangen ende gespannen: oft can hyGa naar eind19 [20] / soo speelt hy dan banckeroete / ende loopt dan wech in [21] ander landen om dat hy niemanden en denct te betalene. [22] Och bekeert v hooueerdich doodtsondich vat / ende [23] betert v boose leuen / ende doet af dees Esels ooren in [24] tijts / ende verlaet v hoouerdije / ende dat delicaetGa naar eind24 [25] onderhouwen van v seluen / als lecker spijse ende costelijcken [26] dranck met pomposicheyt van cleederen / endeGa naar eind26 [27] denckt wat dat v lichaem zijn sal als die siele daer [28] wt gescheyden is / ende verhaelt ende ouerdenckt metGa naar eind28 [29] penitencien in v herte den stock van mijn Refereyn dat [30] hier volcht / hoe dattet lichaem sal sijn Een sack vol [31] moren / een stinckende prije. Hierom gedenct ⁶) hoe
[pagina 31]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten [32] cort den tijt is / ende eeuwich hoe lanc dat het is den [33] boosen. RefereynGa naar eind* O menschelijck pack vol stinckende hoouerdije ¹), Broosch ²) lichaem, vuyl sac, vol moren, wiens weerde ³)Ga naar eind2 Is alte cleyn, als tleuen verscheyden is ⁴). Ghy zijt seer wack ⁵), haest die verteerde.Ga naar eind4 5[regelnummer] Twij soecty ghemack dan soo seer op deerde?Ga naar eind5 Ick segghe ⁶) certeyn dat svijants ⁷) verleyen is ⁴). VVeeldich voedy tlichaem, dat een verbeyen is ⁴). Van drucke ⁸), contrarie der sielen claer: VVant houerdije een recht bereyen is ⁴) 10[regelnummer] Om veruult te zijn ⁹) metten seuen dootsonden swaer. VVat volchter dan naer? verdriet, anxt en ¹⁰) vaer. Dat tlichaem ¹¹) misdoet, wort geweten met nije Der sielen voorwaar: Dus seg ick eenpaer, Als die siele ¹²) scheyt, blijfdy (soo ick belije) 15[regelnummer] Een sack vol moren, een stinckende prije. Een hoouerdich vat is voor Gode stinckende Soo walghelijck, dat door dyen is minckendeGa naar eind17 Die gracie die ons God soude verleenen. VVat helpt ons den schat ¹³), als ons is crinckende 20[regelnummer] Die doot ¹⁴)? niet, dats plat. dus sijt v bedinckende,Ga naar eind20 Die spacie is hier, hebt duechdelijck meenen,Ga naar eind21 Volcht den Coninck van Iuda int beweenen Der sonden, denct ¹⁵) hoe Nabugodonosor was Door zijn hoouerdije ¹⁶) van Gode tot eenen 25[regelnummer] Beeste verschepen ¹⁷), die naemals ghenas Door tberou ¹⁸, dat ras hem cureerde soo ick las, Dede dit tlichaem ¹⁹? wat achty dan hoouerdye ²⁰?
[pagina 32]
Gaert duecht op elck pas: al slichaems ghebrasGa naar eind28 Is min dan niet: doot zijnde soo blijft ghye 30[regelnummer] Een sack ⁵) vol moren, een stinckende prye. VVat wildy cleeden tlichaem met grau en bont? Ghy moet doch scheeden, al schijndy nu ghesont. Tis haest verkeert, alst Gode belieft. Ghy doet bereeden leckernije voor den mont. 35[regelnummer] Solasheyt ¹) breeden, twelck die siele ²) doorwont ³)Ga naar eind35 Dus blijft verseert die siele ²) en ghegrieft. VVat baet dat ghy v noch soo seer verhieft, Die doot sal die siele ²) wten lichaem drijuen, Die ten hemel oft ter hellen, dats cort ghebrieft ⁴) 40[regelnummer] Nae verdienste moet varen: ten baet geen kijuen. VVant hier gheen blijuen en is, zoo ons schrijuen Alle doctoren, en wij sient oock telcken tije. VVat zijn die lijuen der sondigher katijuen Voor Gode gherekent, dan aen elcken zije 45[regelnummer] Een sack ⁵) vol moren, een stinckende prije. Prince Dlichaem vol sonden, is een sack ⁵) vol moren, Die tallen stonden dat hier houwen vercoren, Die zijn veel meer met vuylheden besmet, Om fraey oorconden ⁶), dan swijnen die sporen 50[regelnummer] Tvuyl te doorgronden. dus blijft verloren De edel siele ⁷) die van Gode is gheset By dlichaem als een wtuercoren let.Ga naar eind52 Dus achtet tlichaem ⁸) cleyn, maer die siele ⁹) groot: Ouerdenckende dijn vier wtersten ¹⁰) altemet, 55[regelnummer] Die helle, Doordeel ¹¹), Hemelrijck ende Doot. Doet dit, tis noot. want als ghy zijt bloot Sonder siele, ende v die wormen te strije Sullen doen aenstoot, doorknaghende tconroot,Ga naar eind58
[pagina 33]
So en wordy maer gherekent inden eertschen crije ¹)Ga naar eind59 60[regelnummer] Een ²) sack vol ³) moren, een stinckende prije.	[tekstkritische noot]¹) JvG: comanschap. ²) JvG: alderhanden. ³) JvG: rijcke. ⁴) WvL: sonde (drukfout), ⁵) JvG: brengt. ⁶) WvL: gedent (drukfout). JvG: ghedenct. eind6 gebont ende gegraut: het dragen van bont en grauw werd beschouwd als een teeken van adellijke geboorte, ridderschap of verworven doctoraat. eind9 braggaert: praler; niet in M.W. doch in Kiliaen. eind10 lackerlijcken: bijw.; lekker, zoo dat iemands lust in lekker eten en drinken er door bevredigd wordt. eind14 rabbauw: landlooper, bedelaar, deugniet, boef, schurk, galgenaas, wellusteling, hoerenlooper. eind19 gespannen: gevangen gezet. eind24 delicaet: zorgvuldig. eind26 pomposicheyt: praalzucht; niet in M.W. eind28 verhaelen: herhalen. [tekstkritische noot]¹) JvG en JvD: stinckender ho(o)ueerde. ²) JvD: Brosch. ³) JvD: werde. ⁴) JvD: verscheyen es. ⁵) JvD: Du biste seer wack. ⁶) JvD: Ick seg. ⁷) WvL: swyant (drukfout). JvG: svyants. JvD: tsviants. ⁸) JvG en JvD: drucke. ⁹) JvG: te zijne. JvD: tzijn. ¹⁰) JvD: ende. ¹¹) JvD: lichaem. ¹²) JvD: de siele. ¹³) JvD: scat. ¹⁴) JvD: De doot. ¹⁵) JvD: dinct. ¹⁶) JvG: hooueerdye. ¹⁷) WvL: verschepe (drukfout). JvG en JvD: verschepen. ¹⁸) JvD: Duer tberou. ¹⁹) JvD: De dit tlichaem. ²⁰) JvG: hooueerdye. eind* Dit stuk komt ook voor in den Refreinenbundel van Jan van Doesborch, n^r 101. eind2 moren: modder. eind4 wack: zwak. eind5 twij: waarom. eind17 mincken: ontbreken. eind20 plat: zonder omwegen, duidelijk. eind21 die spacie is hier: gij hebt er hier gelegenheid toe. [tekstkritische noot]¹) JvG: Solaesheyt. JvD: Solaesheit. ²) JvD: de siele. ³) WvL: doorwoont (drukfout). ⁴) WvL: gherieft (drukfout). JvG: ghebrieft. JvD: gebrieft. ⁵) JvD: Eenen sack. ⁶) JvD: vray orconden. ⁷) JvG: De edele siele. JvD: Deedel siele. ⁸) JvG: achtet Lichaem. JvD: acht tlichaem. ⁹) JvD: de siele. ¹⁰) JvD: wterste. ¹¹) JvD: doordel. eind28 ghebras; rommel, boel, ontuig, gebroed, ongedierte. eind35 solasheyt breeden: genot vermeerderen. eind52 let: onderdeel van iets. eind58 conroot: troep, bende, hoop, een groot getal, alles, al wat is. [tekstkritische noot]¹) JvD: So en werdi mer gerekent inden aertscen crije. ²) JvD: Eenen, ³) WvL: wol (drukfout). JvG en JvD: vol. eind59 crije: leus, strijdleus; vandaar: strijd.

Vorige Volgende

Vanden seuensten esel