Thet Oera Linda Bok

Ho Friso forther dêde.

Fon sin êrosta wif hêder twên sviaringa bihalda, thêr sêr klok wêron. Hetto, that is hête, thene jongste skikt er as

[p. 203]

Wat Friso verder deed.

Van zijn eerste vrouw had hij twee zwagers overgehouden, die zeer kloek waren. Hetto, dat is heete, den jongste zond hij als zendbode naar Kattaburgt,

[p. 204]

senda boda nêi Kattaburch tha^et djap inna Saxanamarka lêid. Hi hêde fon Friso mith krêjen sjugon horsa buta sin a^ejn, to lêden mith kestlika sêkum, thrvch tha sêka^empar râwed. Bi jahweder hors wêron twên jonga sêka^empar a^end twên jonga hrutar mith rika klâdarum klâth a^end jeld in hiara bûdar. Êvin as er Hetto nêi Kattaburch skikte, skikter Bruno, tha^et is brûne, thene ôthera svjaring nêi Mannaga^erda wrda, Mannaga^erda wrda is fâr in thit bok^(*) Mannaga^erda forda skrêven, men thât is misdên. Alle rikdoma thêr hja mith hede wrdon nêi omstand wêi ska^enkt an tha forsta and forstene a^end an tha utforkêrne mangêrtne. Kêmon thâ sine knapa vppa thêre mêid vmbe thêr mith et jongkfolk to dônsjane, sa lêton hja kvra mith krûdkok kvma a^end ba^ergum jeftha tonnum fon tha besta bjar. After thissa bodon lêt-er immer jongkfolk over tha Saxanarmarka fâra, thêr alle jeld inna budar hêde a^end alle mêida jeftha ska^enkadja mith brochton, a^end vppa thêre mêid têradon hja alon vnkvmmerlik wêi. Jef-t nv bêrde tha^et tha Saxana knâpa thêr nydich nêi utsâgon, tha^en lakton hja godlik a^end sêidon, aste thvrath thene mêna fyand to bika^empane, sâ ka^enst thin brêid jet fül riker mêida jân a^end jet forstelik têra. Al bêda sviaringa fon Friso send bostigjad mith toghaterum thêra romriksta forstum, a^end a^efkernêi kêmon tha Saxanar knâpa a^end mangêrtne by êlle keddum nêi tha^et Flymar del.

Tha burchfâmna a^end tha alda fâmna thêr jeta fon hjar êre grâthêd wiste, nygadon navt vr nêi Frisos bedriv, thêrvmbe ne kêthon hja nên god fon him. Men Friso snôder as hja lêt-ra snâka. Men tha jonga fâmna spônd-er mith goldne fingrum an sina sêk. Hja sêidon alomme wy na^evath longer nên Moder mâr, men tha^et kvmth dâna tha^et wit jêroch send. Jvd past vs ne kâning, til thju wi vsa landa wither winna, thêr tha Modera vrlêren ha^eve thrvch hjara

(*) Zie bl. 11.

[p. 205]

dat diep in de Saksenmarken ligt. Hij had van Friso medegekregen zeven paarden, behalve zijn eigen, beladen met kostbare zaken door de zeekampers geroofd. Bij ieder paard waren twee jonge zeekampers en twee jonge ruiters met rijke kleederen gekleed, en met geld in hunne buidels. Gelijk hij Hetto naar Kattenburgt zond, zoo zond hij Bruno, dat is bruine, den anderen zwager naar Mannagarda oord; Mannagarda oord is vroeger in dit boek Mannagarda forda geschreven, maar dat is fout. Alle rijkdommen, die zij mede hadden, werden naar omstandigheden weggeschonken aan vorsten en vorstinnen en aan uitverkorene meisjes. Kwamen dan zijne knapen op de gelagkamer om daar met het jongvolk te dansen, dan lieten zij korven met kruidkoek en bargen of tonnen van het beste bier komen. Na deze boden liet hij gedurig jongvolk over de Saksenmarken trekken, die alle geld in de buidels hadden en alle giften of geschenken medebrachten, en op de gelagkamer teerden zij steeds onbekommerd voort. Als het nu gebeurde dat de Saksen knapen daar afgunstig op zagen, dan lachten zij goedelijk en zeiden: als gij den algemeenen vijand durft bestrijden, dan kunt gij uw bruid nog veel rijker geschenken geven en dan nog vorstelijker vertering maken. Alle beide zwagers van Friso zijn getrouwd met dochters van de aanzienlijkste vorsten, en naderhand kwamen de Saksische jongelingen en meisjes bij geheele troepen naar het Flymeer afzakken. De Burgtmaagden en oude maagden, die nog van hare vroegere grootheid wisten, helden niet over tot Frisos bedrijf; daarom spraken zij geen goed van hem. Maar Friso, slimmer als zij, liet haar babbelen. Maar de jonge maagden verknochte hij met gouden vingeren aan zijne zaak. Zij zeiden allomme: wij hebben langer geene Moeder meer, maar dat komt daar van daan dat wij meerderjarig zijn. Tegenwoordig past ons een koning, opdat wij onze landen terug winnen, die de Moeders verloren hebben door hare onvoor-

[p. 206]

vndigerhêd. Forth kêthon hja, alrek Fryasbern is frydom jêven, sin stem hêra to lêtane bi fara thêr bisloten wa^erth bi t kjasa ênre forste, men ast alsa wyd kvma machte tha^et i jo wither ne ka^ening kjasa, sâ wil ik âk min mêne segse. Nêi al hwat ik skoja mêi, sâ is Friso thêr to thrvch Wr.alda kêren, hwand hi heth im wonderlik hir hinne wêiad. Friso wêt tha hrenka thêra Golum, hwam his tâle hi sprêkt, hi ka^en thus a^ejen hjara lestum wâka. Tha^en is thêr jeta awet to skojande, hok Grêva skolde ma^en to ka^ening kjasa svnder that tha ôra thêr nidich vr wêron. Aldulkera tâlum wa^erth thrvch tha jonga fâmnn kethen, men tha alde fâmma afskên fê an tal, tapadon hjara rêdne ut en ôthera ba^erg. Hja kêthon allerwêikes a^end to alla mannalik: Friso kêthon hja dvath sâ tha spinna dvan, thes nachtis spônth-i netta nêi alle sidum a^end thes dêis vrskalkth-i thêr sina vna^eftertochtlika frjunda in. Friso sêith that-er nêne prestera ner poppa forsta lyde ne mêi, men ik seg, hi ne mêi nimman lyda as him selva. Thêrvmbe nil hi navt ne dâja tha^et thju burch Stavia wither vp hêjath warth. Thêrvmbe wil hi nêne Moder wêr hâ. Jud is Friso jow rêd jêvar, men morne wil hi jow ka^ening wertha, til thju hi over jo alle rjuchta mei. Inna bosm thes folk-is antstondon nw twa partyja. Tha alda a^end a^erma wildon wither êne Moder hâ, men tha^et jongkfolk, tha^et fvl strêdlust wêre wilde ne tât jeftha ka^ening hâ. Tha êrosta hêton hjara selva moder his svna a^end tha ôthera hêton hjara selva tât his svna, men tha Moder his svna ne wrde wrde navt ni meld, hwand thrvchdam thêr fêlo skêpa mâked wrde, was thêr ovirflod to fâra skipmâkar, smêda, sylmâkar, rêpmâkar a^end to fâra alle ôra ambachtisljud. Thêr to boppa brochton tha sêka^empar allerlêja syrhêda mith. Thêr fon hêdon tha wiva nocht, tha fâmna nocht, tha mangêrtne nocht, a^end thêrof hêdon al hjara mêgum nocht a^end al hjara frjundum a^end âthum.

[p. 207]

zichtigheid. Verder spraken zij: Aan ieder Fryaskind is vrijheid gegeven, zijne stem te laten hooren, voor dat er besloten wordt bij het kiezen van een vorst, maar als het zoover komen mogt, dat gij u weder een koning kiest, dan wil ik ook mijne meening zeggen Naar al wat ik beschouwen kan, is Friso daartoe door Wralda gekozen: want hij heeft hem wonderlijk hier heen geleid. Friso kent de ranken der Golen, wier taal hij spreekt, hij kan dus tegen hunne listen waken. Dan is er nog iets in het oog te houden: welken graaf zoude men tot koning kiezen, zonder dat de anderen daar wangunstig over waren. Al zulke praatjes werden door de jonge maagden gehouden, maar de oude maagden, ofschoon weinig in getal, tapten hunne redenen uit een ander vat. Zij spraken allerwegen en tot iedereen: Friso, zoo spraken zij, doet, gelijk de spinnen doen, des nachts spant hij zijne netten naar alle zijden en des daags verschalkt hij daarin zijne onergdenkende vrienden. Friso zegt dat hij geene priesteren noch vreemde vorsten lijden mag, maar ik zeg, hij mag niemand lijden dan hem zelven. Daarom wil hij niet gedogen, dat de burgt Stavia weder opgericht wordt. Daarom wil hij geene Moeder weêr hebben. Vandaag is Friso uw raadgever, maar morgen wil hij uw koning worden, opdat hij over u allen rechten mag. In den boezem des volks ontstonden nu twee partijen. De ouden en armen wilden nu weder eene Moeder hebben, maar het jongvolk, dat vol strijdlust was, wilde een Vader of koning hebben. De eersten noemden zich Moederszonen, en deanderen noemden zich Vaderszonen; maar de Moederszonen werden niet geteld; want omdat er vele schepen gemaakt werden, was hier overvloed voor de scheepmakers, smeden, zeilmakers, reepmakers en voor alle andere ambachtslieden. Daarenboven brachten de zeekampers allerhande sieraden mede. Daarvan hadden de vrouwen genoegen, de maagden genoegen, de meisjes genoegen, en daarvan hadden alle hunne bloedverwanten genoegen, en alle hunne goede kennissen en vrienden.

[p. 208]

Tha Friso bi fjuwertich jêr et Stâveren hushalden hêde sturf-er.^(*) Thrvch sin bijelda hêde-r fêlo stâta wither to manlik ôtherum brocht, thach jef wi thêr thrvch bêter wrde thvr ik navt bijechta. Fon alle Grêva thêr bifâra him wêron n-as thêr nimman sâ bifâmed lik Friso wêst. Tha sâ as-k êr sêide, tha jonge fâmna kêthon sina love, thahwila tha alda fâmna ella dêdon vmb-im to achtjane a^end hâtlik to mâkjane bi alle ma^enniska. Nw ne machton tha alda fâmna him thêr mitha wel navt ne stôra in sina bijeldinga, men hja ha^evon mith hjara bâra thach alsa fül utrjucht tha^et-er sturven is svnder tha^et er ka^ening wêre.

(*) 263 v. Chr.

Toen Friso bij de veertig jaren te Staveren had huis gehouden, stierf hij. Door zijne bemoeijing had hij vele staten weder tot malkander gebracht, maar of wij daardoor beter werden, durf ik niet bevestigen. Van alle Graven, die voor hem waren, was er niemand zoo befaamd als Friso geweest. Doch zoo als ik vroeger zeide, de jonge maagden spraken zijn lof, terwijl de oude vrouwen alles deden om hem te laken en hatelijk te maken bij alle menschen. Daarmede nu konden de oude vrouwen hem wel niet verstoren in zijne bemoeijingen, maar zij hadden met haar misbaar toch zooveel uitgewerkt, dat hij gestorven is zonder dat hij koning was.