Thet Oera Linda Bok
(1872)–anoniem (wsl. Cornelis over de Linden, Eelco Verwijs & François HaverSchmidt) Thet Oera Linda Bok– Auteursrechtvrij
[pagina 96]
| |
Nv willath wi skriva ho-t Jon vrgvngen is, thit stêt to Texland skrêven.10 jêr aefter Jon wêi brit was, kêmon hyr thrju skêpa in-t Flymar falla, thaet folk hrip ho-n-sêjen, fon hira taelinga heth thju Moder thit skrywa lêten. Thâ Jon antha Middelsê kêm was then mâra thêra Gola hin vral fâr ut gvngen, alsa hi an thêri kâd fon tha hêinda Krêkalanda naerne fêlich nêre. Hi stêk thus mith sinum flâte nêi Lydia, thaet is Lyda his lând, thêr wildon tha swarta maenniska fâta hjam aend êta. To tha lesta kêmon hja et Thyrhis, men Minerva sêide hald of, hwand hir is thju loft ôlangne vrpest thrvch tha prestera. Thi kaening was fon Tünis ofstamed, sâ wi lêter hêrdon, men til thju tha prestera en kaening wilde haeve thêr alderlangne nêi hjara bigrip wêre, alsa hêde hja Tünis to en gode up hêjad, to aergnisse sinra folgar. As hja nv Thyr aefter bek wêre, kêmon, tha Thyriar en skip uta aefte hoda râwa, nêidam thaet skip to fêr was, kvndon wi-t navt wither wina, men Jon swor wrêka thêrvr. Tha nacht kêm kêrde Jon nêi tha fêre Krêkalandum, to lesten kêmon hja by en land thaet bjustre skryl ut sa, men hja fondon thêr en havesmvda. Hir sêide Minerva skil by skin nên frêse to fara forstum nach presterum nêdich wêsa, nêidam hja algadur feta etta minna, thach thâ hja inner have hlipon fonth maen hja navt rum noch vmbe alle skêpa to bislûta, aend thach wêron mêst alle to laef vmbe wider to gane. Alsa gvng Jon thêr forth wilde mith sin spêr aend fône thaet jongk folk to hropande, hwa willinglik bi-m skâra wilde. Minerva thêr biliwa wilde dêde alsa. Thaet grâteste dêl gvng nêi Minerva, men tha jonggoste stjurar gvngon by Jon. | |
[pagina 97]
| |
Nu willen wij schrijven hoe het Jon vergaan is. het staat te Texland geschreven.Tien jaren nadat Jon vertrokken was, kwamen hier drie schepen in het Flymeer binnenvallen, het volk riep hoezee, (wat een zegen); en van hunne verhalen heeft de Moeder dit laten opschrijven. Toen Jon in de Middellandsche zee kwam, was de mare van de Golen hun overal vooruitgegaan, zoodat zij aan de kusten van het naastbijzijnde Krekaland (Italie) nergens veilig waren. Hij stak dus met zijne vloot naar Lydia over, dat is Lydas land (Lybie). Daar wilden de zwarte menschen hen vatten en opeten. Ten laatsten kwamen zij te Thyrus, maar Minerva zeide, houd af, want hier is de lucht al lang verpest door de priesters. De koning was een afstammeling van Teunis, gelijk wij later hoorden. Maar omdat de priesters een koning wilden hebben, die daar naar hun begrip van overlang was (?) hadden zij Teunis tot een God verheven, tot ergernis van zijne volgers. Toen zij nu Thyrus achter den rug hadden, kwamen de Thyriers een schip uit de achterhoede rooven. Dewijl dat schip te ver achteruit was, konden wij het niet terug winnen. Maar Jon zwoer wraak daarover. Toen de nacht kwam, wende Jon zich naar de verre Krekalanden. Ten laatste kwamen zij bij een land, dat er zeer schraal uitzag, maar zij vonden daar eene havenmond. Hier, zeide Minerva, zal misschien geene vrees voor vorsten of priesters noodig wezen, naardien deze allegaar vette kleilanden beminnen. Doch toen zij in de haven liepen, vond men die hier niet ruim genoeg om alle schepen te bevatten, en toch waren meest alle te laf om verder te gaan. Dus ging Jon, die weg wilde, met zijne speer en vaan, het jongvolk toeroepende, wie of vrijwillig zich bij hem wilde scharen. Minerva, die daar blijven wilde, deed ook zoo. Het grootste deel voegde zich bij Minerva; maar de jongste zeelieden gingen bij Jon. | |
[pagina 98]
| |
Jon nam thêre foddik fon Kaelta aend hira fàmna mitha, aend Minerva hild hira ajn foddik aend hira ajn fàmna. Bitwiska tha fêrum aend heinda Krêkalandum fand Jon svma êlanda thêr im likte, vppet grâteste gvng-er inna tha walda twisk thaet berchta en burch bvwa. Fon uta litha êlanda gvng-er ut wrêka tha Thyrjar skêpa aend landa birâwa, thêrvmbe send tha êlanda evin blyd Râwer êlanda, as Jonhis êlandaGa naar voetnoot(*) hêten. Tha Minerva thaet land bisjan hêde, thaet thrvch tha inhêmar Attika is hêten, sach hju that thaet folk al jêita hoder wêron, hja hildon hjara lif mith flesk, krûdum, wilde wotelum aend hvning. Hja wêron mith felum tekad aend hju hêdon hjara skula vppa hellinga thêra bergum. Thêrthrvch send hja thrvch vs folk Hellinggar hêten. Thaet forma gvngon hja vppa run, tha as hja sâgon that wi navt ne tâldon nêi hjara skaet, thâ kêmon hja tobek aend lêton grâte âtskip blika. Minerva frêjde jef wi vs in thêre minna machte nither setta. That wrde to staden vnder biding that wi skolde helpa hjam with hjara swetsar to stridande, thêr alan kêmon hjara bern to skâkana aend hjara skât to râwana. Thâ bvwadon wi êne burch arhalf pâl fon thêr have. Vppa rêd Minervas waerth hju AtheniaGa naar voetnoot(†) heten: hwand sêide hju, tha aefter kvmand agon to wêtane, that wi hir navt thrvch lest ner weld kvmen send, men lik âtha vntfongen. Dahwile wi an thêre burch wrochton kêmon tha forsta, as hja hja nv sagon that wi nên slavona hêde, sind er sok navt, aend lêton-t an Minerva blika, til thju hja tochton that en forstene wêre. Men Minerva frêja, ho bist wel an thina slâvona kvmen? Hja andere, svme haevath wi kâpad, ôra anna strid wnnen. Minerva sêide, sâhwersa ninman maenneska kâpja nilda sa ne skolde ninman jvw bern râwa aend i ne skolda | |
[pagina 99]
| |
Jon nam de lamp van Kalta en hare maagden mede; Minerva behield hare eigene lamp en hare eigene maagden. Tusschen de verre en naderbij gelegene Krekalanden vond Jon eenige eilanden, die hem goed voorkwamen. Op het grootste ging hij in het woud tusschen het gebergte eene burgt bouwen. Van de kleine eilanden uit ging hij uit wraak de Thyrische schepen en landen plunderen, daarom zijn die eilanden even goed de Rooverseilanden, als de Jonische eilanden genoemd. Toen Minerva dat land bezien had, dat door de inwoners Attika genoemd is, zag zij dat het volk alle geitenhoeders waren, zij onderhielden hun ligchaam met vleesch, wilde wortelen, kruiden en honing. Zij waren met vellen bekleed en hadden hunne verblijfplaatsen op de hellingen der bergen. Daardoor zijn zij door ons volk Hellingers geheeten. In het eerst gingen zij op de loop, doch als zij zagen dat wij niet taalden naar hunne bezittingen, kwamen zij terug, en lieten groote vriendschap blijken. Minerva vroeg of wij ons in der minne mochten nederzetten. Dit werd toegestaan onder voorwaarde, dat wij hen zouden helpen tegen hunne naburen te strijden, die gedurig kwamen om hunne kinderen te schaken en hunne bezittingen te rooven. Toen bouwden wij eene burgt anderhalve paal (uurgaans) van de haven. Op raad van Minerva werd zij Athene geheeten; want, zeide zij, de nakomelingen behooren te weten, dat wij hier niet door list of geweld zijn gekomen, maar als vrienden ontvangen. Terwijl wij aan die burgt arbeidden, kwamen de voornaamsten; als zij nu zagen, dat wij geene slaven hadden, behaagde hun zulks niet, en zij lieten dat aan Minerva blijken, omdat zij dachten, dat deze eene vorstin was. Maar Minerva vraagde: hoe zijt gij wel aan uwe slaven gekomen? Zij antwoorden: sommige hebben wij gekocht, andere in den strijd gewonnen. Minerva zeide: bijaldien niemand menschen koopen wilde, zoude niemand uwe kinderen rooven, en gij zoudt | |
[pagina 100]
| |
thêrvr nên orloch haeve, wilst thus vsa harlinga biliwa sâ mot-i thina slâvona fry lêta. That nv willath tha forsta navt, hja willath vs wêi driwa. Men thâ klokeste hjarar ljuda kvmath helpa vsa burch ta bvmande, thêr wi nv fon stên mâkja. Thit is thju skêdnesse fon Jon aend Minerva. As hja that nw ella tellad hêde, frêjath hja mith êrbjadenesse vm yrsene burchwêpne, hwand sêidon hja vsa lêtha send weldich, tha sa wi efta wâpne haeve, skillon wi ra wel wither worda. As hju thêran to stemad hêde, frêjath tha ljuda jef tha Fryas sêda to Athenia aend tha ôra Krekalanda bloja skolde, thju Moder andere, jef tha fêre Krêkalanda to tha erva Fryas hêra, alsa skilum hja thêr bloja, ne hêrath hja navt thêr to, alsa skil thêr lang over kaempad wrda mote, hwand thene kroder skil jeva fifthusand jêr mith sin Jol ommehlâpa, bifara thaet Findas folk rip to fâra frydom sy.Ga naar voetnoot(*)
| |
daar over geen oorlog hebben: wilt gij dus onze bondgenooten blijven, zoo moet gij uwe slaven vrijlaten. Dat nu willen de voornaamsten niet; zij willen ons wegdrijven. Maar de kloekste hunner lieden komen om te helpen onze burgt te bouwen, die wij nu van steen maken. Dit is de geschiedenis van Jon en van Minerva. Als zij nu dit alles verhaald hadden, vroegen zij eerbiedig om ijzeren burgtwapenen; want zeiden zij, onze beledigers zijn machtig; doch zoo wij echte wapenen hebben, zullen wij hun wel wederstaan. Als zij daarin toegestemd hadden, vroegen die lieden of Fryas zeden te Athene en in de andere Krekalanden bloeijen zouden. De Moeder antwoorde: Indien de verre Krekalanden tot het erfdeel van Frya behooren, zoo zullen zij daar bloeijen, maar behooren zij niet daartoe, dan zal er lang over gestreden moeten worden; want de Kroder zal nog vijfduizend jaren met zijn Jol omloopen voor dat Findas volk rijp voor de vrijheid is. |
|