Thet Oera Linda Bok
(1872)–anoniem (wsl. Cornelis over de Linden, Eelco Verwijs & François HaverSchmidt) Thet Oera Linda Bok– Auteursrechtvrij(Zie plaat II.) That stêt vp alle burgum eskrêven.Êr thêre aerge tid kêm was vs lând thaet skênnéste in wr.alda. Svnne rês hager aend thêr was sjelden frost. Anda bâma aend trêjon waxton frügda ând nochta, thêr nw vrlêren send. Among tha gaers-sêdum hedon wi navt alena kêren, ljaver aend blyde, men âk swete thêr lik gold blikte aend thaet maen vndera svnnastrêla bakja kvste. Jêron ne wrde navt ne telath, hwand thaet êne jêr was alsa blyd as et ôthera. An tha êne side wrdon wi thrvch Wr.aldas sê hisloten, hwêrvp nên folk buta vs navt fara ne mochte nach kvnde. Anda ôre side wrden wi thrvch thaet brêde Twisklând vmtunad, hwêr thrvch thaet Findas folk navt kvma ne thvradon, fon ovira tichta walda aend ovir it wilde kwik. By morne paldon wi ovir it uter ende thes aster-sê, by êvind an thene | |
[pagina t.o. 66]
| |
Pl. 2.
Lith. van A. v. Calsbeek te Leeuwn. | |
[pagina 67]
| |
(Zie plaat II.) Dit staat op alle burgten geschreven.Eer de booze tijd kwam, was ons land het schoonste in de wereld. De zon rees hooger en er was zelden vorst. Aan de boomen en heesters groeiden vruchten en ooft, die nu verloren zijn. Onder de grasplanten hadden wij niet alleen gerst, haver en rogge, maar ook tarwe, die als goud blonk en die men onder de zonnestralen kon bakken. De jaren werden niet geteld, want het eene jaar was even vrolijk als het andere. Aan de eene zijde werden wij door Wraldas zee besloten, waarop geen volk behalve wij, mocht varen, noch konde. Aan de andere zijde werden wij door het breede Twiskland (tusschenland, Duitschland) omtuind, waardoor het volk van Finda niet durfde komen, wegens de dichte wouden en het wild gedierte. Ten oosten paalden wij tot het uiteinde der Oostzee, en ten westen aan de Middellandsche | |
[pagina 68]
| |
middelsê, alsa wi buta tha littiga wel twelif grâta swete rinstrama hêdon, vs thrvch Wr.alda jêven vmb vs lând elte to haldane aend vmb us wigandlik folk tha wêi to wisana nêi sina sê. Tha owira thissar rin strama wrdon tomet algadur thrvch vs folk bisêton, âk tha fjelda an thju Rêne fon-t êna enda alon et ôre ende thâ. To jenst-vr tha Dênamarka aend that Juttarlând hêdon wi folkplantinga mith en burchfâm, dâna wonon wi kâper aend yser, bijvnka târ, paek aend svma ôr bihof. To jenst vr vs formêlich Westland thêr hêdon wi Brittanja mith sina tinlâna. Brittanja thaet was thaet lând thêra bannalinga, thêr mith hulpe hjarar burchfâm wêi brith wêron vmbe hira lif to bihâldana. Thach for that hja navt to baek kvma ne skolde, warth er êrost en B to fâra hjara staer priked, tha bana mith râde blod farve aend tha ôra misdêdar mith blâwe farve. Buta aend bihalva hêdon vsa stjurar aend kâpljvd mêni loge anda hêinde Krêkalanda aend to Lydia. In vr Lydia thêr send tha swarta minniska. Thâ vs lând sâ rum aend grât wêre, hêdon wi fèlo asondergana nâmon. Thêra tham saton biâsten tha Dênemarka wrdon Juttar hêton, uthâvede hja tomet navt owers ne dêdon as barn-stên juta. Hja tham thêr saton vppa êlanda wrdon Lêtne hêten, thrvchdam hja mêst al vrlêten lêvadon. Alle strând aend skor hêmar fon-a Dênemarka alont thêre Saendfal nw Skelda wrdon StjurarGa naar voetnoot(*), SêkaemparGa naar voetnoot(†) aend AngelaraGa naar voetnoot(§) hêton. Angelara sâ hêton mân to fora tha butafiskar vmbe that hja alan mith angel jefta kol fiskton aend nimmer nên netum. Thêra thêr thâna til tha hêinde Krêkalânda sâton, wrdon blât Kâd-hêmar hêten, thrvch tham hja ninmerthe buta foron. Thêra thêr in da hâge marka sâton, thêr anna Twisklanda pâlon, wrdon Saxmanna hêton, uthâwede hja immer wêpned wêron vr thaet wilde kwik aend vrwildarda Britne. Thêr to | |
[pagina 69]
| |
zee, zoodat wij buiten de kleine rivieren wel twaalf groot zoetwater stroomen hadden, ons door Wralda gegeven om ons land vochtig te houden en om onze zeevaarders den weg naar zijne zee te wijzen. De oevers van deze stroomen werden somtijds alle door ons volk bezeten, ook de velden aan den Rijn, van 't eene einde tot het andere toe. Tegenover de Denemarken en het Juttenland hadden wij volkplantingen met eene burgtmaagd. Van daar trokken wij koper en ijzer, benevens teer, pik en sommige andere benoodigdheden. Tegenover ons voormalig Westland hadden wij Brittannie met zijne tinlanden. Brittannie was het land der ballingen, die met behulp hunner burgtmaagd weggetrokken waren, om hun lijf te behouden. Maar opdat zij niet terug zouden komen, werd eerst een B. voor hun voorhoofd geprikt, de gebannenen met roode bloedverf, de andere misdadigers met blaauwe verf. Bovendien hadden onze zeelieden en kooplieden menige loods (factorij) in de heinde Krekalanden (Italie) en in Lydia. In Lydia (Lybia) zijn de zwarte menschen. Daar ons land zoo ruim en groot was, hadden wij vele afzonderlijke namen. Die welke gezeten waren ten oosten van de Denemarken, werden Jutten genoemd, uithoofde zij dikwijls anders niet deden dan barnsteen jutten (aan het strand zoeken). Die welke woonden op de eilanden werden Letten geheeten, omdat zij meestal verlaten leefden. Alle strand en kustbewoners van de Denemarken af tot aan de Sandval, nu Schelde, werden Stuurlieden, Zeekampers en Angelaren geheeten. Angelaren zoo noemde men te voren de buitenvisschers, omdat zij alleen met angel of hoekwant vischten, en nooit geen netten (gebruikten). Die welke van daar tot aan het naaste Krekaland woonden, werden eenvoudig Kadhemers genoemd, omdat zij nimmer buiten voeren (maar aan de kade bleven). Die in de hooge marken gezeten waren, welke aan de Twisklanden paalden, werden Saxmannen geheeten, uithoofde zij altijd gewapend waren tegen het wild gedierte en de verwilderde Britten. Daar- | |
[pagina 70]
| |
enboven hadden wij de namen Landzaten, Marzaten en Houtof Woudzaten. |