Terras. Jaargang 2016 (10-11)

[p. 37]

Karin Benner
Arnaud Dudeks tweede tragi-komedie Les fuyants: een eigentijdse mini-familiegeschiedenis

Zijn voornaam heeft hij te danken aan de film Les Arnaud met Bourvil en Adamo. Verwondering is zijn drijfveer en hij houdt van verrassingen. De Amerikaanse schrijver Raymond Carver is een voorbeeld voor hem.

Het zijn feiten die Arnaud Dudek (Nancy, 1979) ons op speelse wijze meedeelt in een zelfportret op de laatste bladzijden van zijn debuutroman Rester sage (2012) en in de ‘vervolgregels’ daarop aan het einde van zijn tweede en derde roman Les fuyants (2013) en Une plage au pôle nord (2014). In die ludieke stukjes tekst over hemzelf lezen we ook dat hij niets liever doet dan verhalen vertellen over mensen die niet bestaan, hun portret perfectioneren, zorg dragen voor de coherentie tussen hun woorden en hun gedrag, de gevolgen inschatten van hun keuzes en ontmoetingen, iets tragisch of grappigs, zwaars of gevoeligs laten gebeuren in hun levens en dat hij zich daarbij soms laat verrassen door hun reacties.

Dudek studeerde rechten en werkte aan de universiteit van Bourgogne. Naast Raymond Carver zijn Paul Auster, Emmanuel Bove en Jean Echenoz belangrijke auteurs voor hem.

Eerder genoemde debuutroman - in Nederland uitgebracht onder de titel Braaf blijven (Nobelman, 2013) - stond in 2012 op de shortlist van de Prix Goncourt du premier roman en was genomineerd voor zowel de Prix Méditerranée des lycéens als de Belgische Prix Première. Ook Les fuyants werd genomineerd voor een Franse literaire prijs. Une plage au pôle nord is onlangs in het Duits vertaald. Naast drie romans verschenen er twee bundels korte verhalen van Dudeks hand: Copenhague en Les vies imperméables. Zijn vierde roman verschijnt begin 2017. Tegenwoordig woont de schrijver in Parijs.

Les fuyants is een compacte, eigentijdse roman. Zowel qua vorm (de lezer wordt als het ware ‘zappend’ door de mini-familiekroniek geloodst: hij moet voortdurend schakelen tussen de verschillende verhaallijnen), als qua inhoud (met bijvoorbeeld de politieke piratenpartijen en de andersglobalistische beweging). Net als Dudeks debuutroman is het een tragikomedie: ondanks een vrij zware inhoud (een zelfmoord, een wegloper, een mislukte sportcarrière) toch absoluut geen zware kost. Dit komt door de vorm. Het verhaal wordt licht gepresenteerd: in kleine stukken geknipt en in heldere, rake zinnen verteld, waardoor er ook vaart in zit. Bondigheid (de vaak korte,

[p. 38]

elliptische zinnen staan vol details), humor en ironie kenmerken Dudeks stijl en zorgen voor een lichte toon.

Les fuyants is een hedendaagse mini-familiegeschiedenis. Vier verhaallijnen zijn door elkaar geweven. Opa Jacob, zoon David, kleinzoon Jozef en oom Simon zijn bepaald niet familieziek. Drie van de vier knijpen er op de een of andere manier tussenuit.

Enige uitzondering is Jozef, de jongste telg van de Hintel-familie. Hij gaat op zoek naar het verhaal van zijn vader, David, die zelfmoord pleegde toen hij vijf jaar was. Jozef is een intelligente, puberende computernerd. Hij houdt een dagboek bij. Met behulp van zijn oom Simon, de broer van zijn moeder, lukt het hem een ontmoeting te regelen met de zus van de overleden vriendin van zijn vader.

Simon heeft nog maar pas een atletiekcarrière beëindigd, is tegenwoordig coach en heeft een relatie met de veel jongere studente Marie. Hij besluit zijn neefje te helpen.

Dan is er nog Jacob, de opa van Jozef. Hij heeft zijn biezen gepakt toen zijn zoon David een jaar of tien was. Op de vlucht voor de huwelijkse sleur lukt het hem uiteindelijk niet de verveling uit zijn leven te bannen en zien we hem de leegte van een vervroegd pensioen instappen.

Op de laatste bladzijden lijken twee lijnen, die van opa Jacob en die van kleinzoon Jozef, samen te komen...

In het hiernavolgende hoofdstuk worstelt Simon met zijn recente carrièreswitch en wordt zijn ontmoeting met Marie uit de doeken gedaan.