Anniek Kool
Over het hier en nu van Stephen Marche
Stephen Marche is een Canadese schrijver. Dit essay schreef hij naar aanleiding van zijn lezing aan de Universiteit van Toronto bij het vak ‘Literature of our time’ van Nick Mount. Die lezing had ik graag bijgewoond, want wat zal Marche heftig hebben gereageerd op het ‘of our time’ in de titel van de lezingenreeks. Zo ook in dit essay. Marche pleit hierin voor ‘wringende’ literatuur. Literatuur hoeft niet binnen een kader te passen en al helemaal niet up-to-date te zijn. Liever niet zelfs, want dat zorgt voor weinig verrassende literatuur. Net als bij mensen. Stereotiepe mensen die perfect bij een bepaalde tijd passen vindt Marche vreselijk. Het leven van een schrijver is, in vergelijking met dat van anderen, misschien niet gemakkelijk, maar dat moet dan maar, voor de kunst. Het ‘waar’ en ‘wanneer’ van een schrijver doet er niet toe: juist door met één been buiten hun plaats en tijd te staan, juist door hun verscheurde staat, zijn schrijvers in staat tot grootse dingen.
Bijna vijf jaar nadat dit artikel in Literary Review of Canada werd geplaatst, verschijnt het in dit nummer van Terras over overgangen. Marche zou dat vast kunnen waarderen, want zijn woorden krijgen nu niet alleen betekenis in een nieuwe tijd en een nieuwe plaats, maar klinken zelfs in een nieuwe taal. Ik ben het volmondig met Marche eens: in onze verscheurdheid schuilt onze grootste kracht. Als vertaler voel ik me regelmatig alsof ik op een Twister-mat sta, me in allerlei bochten wring om mijn handen en voeten op de verschillende gekleurde stippen van het verleden, het heden en de Engelse en de Nederlandse taal en cultuur te plaatsen. Dat klinkt misschien onprettig, maar dat is het niet: het houdt lichaam en geest lenig.
Auteursrechtelijk beschermd