Het groote Tafereel der dwaasheid

Extract, concept of Project van Een generale Compagnie van Assurantie, Beleeningen, en Loteryen, ende dat op te rechten met Octrooy van Haar Ed. Gr. Mog. de Heeren Staten van Holland en West-Vriesland, tot seer grooten Profyte en voordeele van de Lande, en van de Participanten der gemelde Compagnie.

I.

DE selve Compagnie sal bestaen uyt een inschryving van een hondert millioenen guldens; welke hondert millioenen guldens verdeelt werden in een hondert duysent Capitaale Actien, yder Actie van duysent guldens, het welke het Capitaal van honderd millioenen uytmaakt.

II. Om dit Octrooy van Haar Ed. Groot Mog. te obtineeren, sal tot ontheffing van 's Lands schulden, van de Compagnie aan 't Landt betaalt werden tien millioenen, die gevonden en betaalt sallen werden, uyt de twee eerste inlaagen, van dese Compagnie.

III. De eerste inlaage sal niet eerder geschieden, als na dat het Octrooy van haar Ed. Groot Mog. de Heeren Staten van Holland en West Vriesland, sal syn verleent, en alles door de Opsienders in een ordentelyke staat sal gebragt zyn; als sullende dan nog agt dagen van te vooren gewaarschout werden, en veertien dagen tydt gegeeven werden, om zyn eerste inlaage te brengen.

IV. Uyt de eerste inlaag, de welke bedraagen sal tien millioenen, sal aan 't Landt aanstonds betaalt werden 5 millioenen, ende de Compagnie als dan nog overig hebben gelyke 5 millioenen, om een aanvang van het werk te maken.

V. De tweeden inlaag sal geschieden, twee maanden na den eersten, en mede niet grooter weesen als een tiende, de welk weer sal bedraagen tien millioenen, waar uyt men aan het Land de andere nog vyf verschulde millioenen sal betalen, ende de Compagnie als dan tien millioenen in cas sal hebben.

VI. De derde Bylaag sal mede niet eerder mogen geschieden, als twee maanden na den anderen, en sal mede maar bedraagen een tiende van het Capitaal; en sal de Compagnie als dan by dese derde Bylaag, na aftrek van de 10 millioenen aan 't Land gegeve; nog overig hebben twintig millioenen, en sullen als dan geen meerder Bylagen van de Geintresseerdens, in langen geëyst werden om de Geintresseerdens niet te incommodeeren, en alle gemakken toe te schikken, en men haar Actien en Capitaal altyd meer als drie dubbeld het Capitaal waardig sal maken, als die effectif sullen zyn, 't geen in dese onderstaande aanmerking klaar word aangetoont; want yder maar met de drie tiendens van 't honderd van een Actie van 1000. guld. te fourneeren, maar 300. guldens uytschiet, en men uytdeelingen (die dik wils tien a twaalf per cento) kan lerygen van zyn geheele Actie van 1000. guldens, soo dat hier klaar blijkt dat soo een Actie, drie a vier dubbeld het Capitaal waard moet wesen.

VII. Boven dese 10. millioenen sal den Inventeur van dit Project het Land nog doen profiteeren 20. millioen, buyten schade van de Geintresseerdens, het geene by Memorie aan haar Ed: Groot Mogende werd aangetoont, waar toe wy ons zyn refererende, ende den Inventeur van dit Project nog niet in't public wil late komen, om geen andere van zyn uytgevonde concepten (tot grooten voordeele van 't Land, en van desselfs Compagnie) daar van te laten profiteeren.

VIII. De vaste Winsten, waar uyt men alle jaaren uytdeelingen sal kunnen doen, werd by Memorie aan haar Ed: Groot Mog: mede vertoond.

IX. Een yder sal niet meer mogen inteykenen, of op zyn naam setten, als veertig Actien.

X. Geen Octroy komende, word hier by geset, om yder een gerust te stellen, dat niemand als dan met zyn inteykenen sig sal hebben verbonden.

XI. Verders werd alles gerefereert aan het gem: generaal Project, het welk in 't breede aantoont de avancen, die het gemeene Land ende de Particulieren, daar van sullen genieten.

De inteykening geschied ten huyse van Messieurs van Ryk, Makelaars in 's Gravenhage, in de oude Molstraat.

Nademaal het Assureren van Scheepen en Koopmanschappen, zoo voor de Gevaren van de Zee, van die van Oorloge, en van Piratryen, noodzakelyk is voor de Negotie en Zeevaart, en dat men ziet in Engeland een Maatschappy daer toe opgerecht, om door een groot zamengevoegt Capitaal, die geene zoo zig willen doen Asseureren, volstrektelyk gerust te stellen: Zoo heeft den aanlegger dezes gelooft, dat immer zoo propoostelyk was zodanig een Maatschappy, of t'zamenvoeginge van Capitaal in deze Landen wierd gemaakt, als reets in Engeland met succes geschiet is, en proponeert ten dien eynde de Intekening op volgende voorwaarden:

1. Dat het geheele Capitaal bestaan zal uyt Een hondert en Twintig Tonnen Gouds.

2. Dat ieder Intekenaar in handen van suffisante Koopluyden, hier na te noemen, zal betalen van zyn Intekening een vyfde per cento, dat is vier stuyvers van ieder honderd guldens, ofte twee guldens van ieder duyzend guldens.

3. Voor het eynde van de Maand July, of eerder, zoo men eerder reed zal zyn, zal men alle de Geintresseerde doen by een komen, om by meerderheyd van stemmen Directeurs te kiezen van deze Maatschappy.

4. Men zal nooyt meer Geld eysschen van de Geintresseerde; als de Geintresseerde zelfs in den tyd by meerderheyd van stemmen zullen noodig oordeelen, omme deze Maatschappy zoo getust te doen zyn voor den Geasseureerden, als eenige gerustheyd kan vereischt worden.

5. Niemand zal minder mogen Intekenen als vyf duyzend guldens, en niet meer als vyftig duysent guldens.

6. Men behoud voor zich, dat men die geene, die in 't publicq niet geconcipieert zyn, of gerecipieert worden, voor vyf duyzend guldens te zyn gegoedt, haar Inteken-briefje, hier na te noemen, zal mogen weder geven, en zoo wyders geproportioneert.