Het Taelverbond. Jaargang 7
(1851-1852)– [tijdschrift] Taelverbond. Letterkundig Tydschrift, Het–
Auteursrechtvrij
[pagina 274]
| |
Job.
| |
[pagina 275]
| |
Gedoogt dan myn Sint Jobs verhael;
't Is vol morael
Voor alle soort van menschen.
Verkryg ik, als het nogmaels plagt,
Dat gy slechts nu en dan eens lacht,
Dat 's toppunt myner wenschen.
Eens leefde in Canaän
Een goede man,
En heette Job;
Van teen tot top
Was 't wel de braefste vent
Dien men zyn leven had gekend.
Hy was zoo deugdzaem en opregt!
Zoo goed voor onderdaen en knecht!
Voor de arme menschen steeds zoo mild!
Had van zyn leven nooit gewild
Een cent die hem niet toe en kwam,
Ofschoon dat dit toch niet benam
Dat hy zoo ryk aen goedren was,
Als hy het ook aen deugden was.
Hy had een magt van horenvee,
Een aental schepen op de zee,
Met allerhande goed bevracht;
Had land en hoeven met de magt;
Was, met een woord, de rykste man
Van 't weeldrig land van Canaän.
Hy had by al dien overvloed,
Nog zeven zonen, die, met moed,
Met deugden en met wil en kracht,
Den roem en de eer van hun geslacht
Eens weerdig zouden staven;
Doch eene zyner rykste gaven,
| |
[pagina 276]
| |
Die hem de milde hemel schonk
Was 't vroom geduld; want daer in blonk
Hy verre boven alles uit.
Verbeeldt u, naer de Bybel luidt,
Had Job zoo'n felle booze vrouw,
Dat niemand dit gelooven zou,
Zoo men 't in 't heilig schrift niet las;
En 't scheen nogtans dat hy er met tevreden was,
En nooit aen God of mensch er over morde of kloeg;
Het eenig dat hy ooit den goeden hemel vroeg,
Was wysheid en geduld:
Gelyk gy hebt gehoord en verder leeren zult,
Werd hem die wensch ten uiterste vervuld.
Het was op een dier voorjaersdagen
Wanneer het groen van bosch en hagen
Van beemd en wei
Ten stryd zich schynen uit te dagen
Om aen den sterveling om 't meeste te behagen,
Door hunnen balsemgeur het luchtruim door te jagen,
't Was, met een woord, de tiende Mei,
Wanneer men denkt dat d'onweêrsbuijen
Naer 't ruwe Noord en 't kille Zuiën
Voor eeuwig zyn verhuisd.
Doch als een rooverstroep die afstroomt van de vreemden
En stad en dorp en oogst en beemden
Van 't vreedzaem nabuerland verplettert en vergruist,
En in heur aftogt al heur wraeklust samenspant
Om nog eens vreeselyk 't ontwaekte land
Haer schrikbren geesselslag te doen gevoelen,
Zoo zag men ook, dien dag, nog eens het onweêr woelen,
Zich samenpakken en 't ontwaekt saisoen
Hardnekkig zynen geessel voelen doen.
De heldre lucht betrok met zwarte regenvlagen
| |
[pagina 277]
| |
En scheen den frisschen lentegeur
Voor eeuwig zyn erwonnen woon te ontjagen:
De donder klonk met ratelende slagen,
En toch stond vader Job gerust in zyne deur.
Hy kon geen betre plaets voor d'oogenblik gaen zoeken;
Want in zyn huis was 't slechter weêr:
Zyn booze vrouw liep op en neêr
En scheen, door tieren en vervloeken,
De grimmige elementen op den toon
Te houden, en in haren woon
De maet te slaen voor 't woedende natuerorkest.
Zy pakte 't eerst het best
Dat in heur handen viel, en smeet het door de ramen
Pendul, carcel en necessaire,
En etagere,
En honderd dingen met de schoonste fransche namen,
- Die nooit een mensch onthouden kan -
Smeet zy de deur uit en naer 't hoofd van haren man.
Die dan naer binnen dan naer buiten stond staren
Om eens te zien, waer eerst het weder op zou klaren.
Geduld, dacht hy, als 't zoo moet zyn:
Na regen komt er zonneschyn;
't Zal toch wel eens bedaren.
Doch de Albeschikker wou hem op dien dag,
Ten proef van zyn geduld, den felsten slag
Die ooit een mensch beviel, doen wedervaren.
't Was toen dat men verhalen kwam
Hoe dat men hem zyn vee afnam,
Hoe dat zyn zonen en zyn knechten,
Met tegen d'Arabier te vechten,
Gebleven waren in den stryd;
Hoe dat zyn huizen, wyd en zyd',
Verslonden waren door de vlammen;
Hoe dat het water dyk en dammen
Doorspoeld had, en zoo in een stond
| |
[pagina 278]
| |
Zyn ryken oogst verslond.
Begrypt nu hoe dat Job zyn ooren moesten tuiten.
De man kon geene woorden uiten,
Als hy daer al dat nieuws vernam.
Doch, toen hy tot bewustzyn kwam,
Sprak hy tot al die onheilsboden:
- Welaen, heeft God geboden
Te ontnemen wat hy my eens gaf,
Ik kreeg het maer ten leen, Hy neem' het vry my af,
En deel' zyn gunst aen andren mede.
Zyn name zy geloofd, ik ben er meê te vrede.
Waerom, waervoor my toch onsteld?
Maer thans had de man op zyn vrouw niet geteld;
Want eensklaps kwam zy hier te voorschyn gesprongen;
Zy hield in heur zyde heur handen gewrongen;
Met hangende haren en duivelsch gelaet,
Stiet zy heuren man uit de deur op de straet,
En, razend van boosheid, begon ze te kyven:
- Gy, Judas, dat zal er hier zoo niet by blyven!
Dat 's om my te tergen, dat gy daer zoo spreekt.
Gy ziet dat de heer onregtveerdig zich wreekt,
En ons overlaedt met de schriklykste smarten.
Toch blyft gy hem danken! Waer leert ge die parten?
Zie dat ge met bidden uw maeg nu maer vult,
Of ga naer den bakker met al uw geduld,
En zie eens of hy deze munt zal begeeren.
- 't Is moeilyk, - sprak Job - tegen u zich verweeren:
Ge lastert d'Algoede die ons alles jont;
De duivel bezielt u, hy spreekt door uw mond.
Bekeer u tot Hem die ons heden nog spaerde!
't Is Hy die de voglen, de dieren der aerde,
De visschen der zee, ja 't onzigtbaer insekt
Ten dienst van den mensch uit den Niet heeft gewekt.
Wie kan zyne goedheid doorgronden of vatten?
| |
[pagina 279]
| |
Schouw rond en bezie hoe dat de aerde heur schatten,
Zoo kwistend en mild, op het wereldbanket,
Voor slaef en voor koning ten toon heeft gezet;
Hy schonk hem 't verstand en 't besef van zyn wezen,
Om in zyne schepping zyn wysheid te lezen,
En hy, zoo begunst van natuer en van God
Laekt zyne besluiten en mort op zyn lot,
In plaets van zyn blikken ten hemel te sturen,
Zyn hoop dan op Hem in zyn boezem te ontvuren,
Daer Hy ons uit min ter beproeving bezocht,
Ons 't schynschoon der aerde, op ons bedevaertstogt,
Een oogwenk ontnam om 't aen andren te schenken. -
Maer wat Job ook zeî, mogt verzinnen of denken,
Er was toch geen doen aen; ze bleef even kwaed.
Wat nu nog verder in den Bybel staet,
Dat is dat hy zyn lot geduldig bleef verdragen,
Dat zelfs de duivel hem tot toemaet nog kwam plagen;
Maer toch daer werd hy ook al aen gewend;
Want 't is bekend;
Dat zyne vrouw er wel voor twintig telde;
Dus dat een min of meer hem zeker weinig kwelde.
Doch, als de proeftyd was vervuld
Van zyn geduld,
Kreeg hy het dubbel weêr
Van al dat hy weleer
Bezeten had;
Maer wat de Bybel niet bevat,
Is of hy zyne vrouw dan nog bezat;
Want buiten dat,
Zou ik hem feestelyk bedanken, met zyn schat,
Om in zyn plaets te wezen;
Nu staet er verder nog te lezen,
| |
[pagina 280]
| |
Wat zedeleer daer vronw en man
In vinden kan.
En wilt gy my nu nog wat aendacht leenen,
Dan lees ik u er nog met eenen
Den inhoud van;
Maer luistert dan.
Gy dames en jonkvrouwen,
Gedenkt toch wel
Dat 'k Job zyn vrouw voor geen model
Van uw geslacht wil houën;
Want dat waer dom en onbeleefd;
't Is zelf de Bybel die ze geeft
Als eene exceptie aen den regel,
En 'k houd het staen voor man en vrouw;
En hy die zoo niet spreken zou
Is slechts een domme vlegel;
Maer gy dan, menschen van het mannelyk geslacht,
Die met 't morael
Van Jobs verhael
Zoo dikwils lacht,
Neemt hem tot voorbeeld en tot les
En voor dat gy het zoudt gewagen
Aen eenig mensch ooit van uw vrouw te klagen,
Bedenkt u eerst een keer of zes;
'k Ben zeker dat ge vinden zult
Dat 't vroom geduld
Het beste middel is om alles by te leggen;
En raekt gy al niet eens te akkoord,
Wel geeft uw vrouw het laetste woord,
En doet dan maer gelyk sint Job:
Gy trekt uw schouders op
En laet haer zeggen.
Want ziet eens hoe ons voorgeslacht
Daer over dacht!
| |
[pagina 281]
| |
Het rigtte zelfs sint Job
Een tempel op
En stuerde jaerlyks zyn gebeden
Hem toe, met eerbied en ontzag,
Den tienden Mei op zynen dag;
Doch, door verval van zeden,
Heeft men de beêvaert in een kerremis verkeerd.
Gaet, ziet maer naer den DamGa naar voetnoot1 hoe men hem thans nog eert!
Eer gy het dak van zynen tempel zult bespeuren,
Hebt gy uw goesting reeds van wat ge er ziet gebeuren,
De zatte venten komen wagglend op u aen,
Om aen uw lyf zich vast te houën;
Of wel een ry van vrouwen,
Zoo breed gelyk de baen,
Komt dansend en met helsch getier
Geparfumeerd van schol en leuvensch bier,
U dwingen eenen zyweg in te slaen.
En dan 't gerots van kar en koets en 't helsch gekras
En 't krauwen van viool en bas!
't Gery van vigilanten met matroozen
Zoo vol gepropt als meuldeneerenGa naar voetnoot2 doozen!
Het helsch gezang
En stank
Van deez' bepekte schaer
Komt, voor het minste dry kwartiers van daer,
Uw oor en neus bestormen;
't Is om geen denkbeeld van te vormen
Voor iemand die 't nooit hoorde of zag.
Ik ben krieus hoe dat Sint Job dat vinden mag,
Wanneer hem eens ter oor moest komen
Hoe men hem thans bewierookt aen het SchynGa naar voetnoot3!
Dan waer' zyn bystand ons ontnomen!
| |
[pagina 282]
| |
En 't zou niet te verwondren zyn.
Maer neen! hy zal het nageslacht der vrome Vlamen,
Die hem eens tot beschermer namen,
En die nooit meer dan thans,
Zyn deugden tot een schans
Behoeven, zynen bystand niet onttrekken.
Aen wie dan ons kan hy nog meer ten voorbeeld strekken!
Wat volk behoeft er meer geduld?
Reeds zoo vele eeuwen door de bastaerdy omhuld,
Wat ons het heiligst en het dierbaerst was, ontnomen,
Reeds uit het boek der volkeren gevaegd,
Als door een wonder den vernielingstroom ontkomen,
Waerin gy, Vlaming, stervend laegt!
En thans dat ge aen de wereld uwe regten
En uw bestaen erkennen doet,
En dat gy slechts met wapens van geduld en moed,
Bespotting en miskenning kunt bevechten!
Welaen! geduld en moed zyn ons geweer!
Ten stryd, als trouw' geloofssoldaten,
En God! geef ons als Job het dubbel weêr
Van 't geen wy eens bezaten.
1851. |