Het Taelverbond. Jaargang 6

[p. 406]

Onbevreesde Jan.
Een volksverhael, door Hendrik de Raymaeker.

Ik ben van niets bevreesd!...... Van niets, van niemand!...... Zoo zong voorheen een man wanneer hy een teugsken te veel gedronken had, en die te Leuven omtrent 1812 bekend was onder den naem van Onbevreesde Jan. Met dat geroep trad hy gewoonlyk de eene herberg in en de andere uit.

Maer klappen zyn geen oorden, zegt men te Brussel, en die spreuk geldt mede elders. Op zekeren dag had hy weêr wat diep het glas ingekeken, toen hy de muts op een oor, al dansend, in den laten avond der maend Maert, eene herberg intrad waer hy eenige zyner kennissen aen het kaertspel vond. Jan schreeuwde luidkeels: ik ben van niets bevreesd!..... Ik ben van niets bevreesd!....

- Ah! goeden dag, Jan, - riep eene stem; - zyt gy daer? Kom hier en drink eens met my, gy zyt daervoor toch niet bevreesd. - Jan nam het glas al lachend aen en dronk zeer fatsoenlyk op de gezondheid van het gezelschap.

- Jan, - zeî een der gasten, een basspeler van style, - heeft men u nog nooit schrik aengejaegd?

- Den bliksem! my schrik aenjagen - antwoordde Jan, - ha, ha, ha! ik moet er om lachen; ik geloof, op myne arme

[p. 407]

ziel, dat gy my toetsen wilt; weet gy dan niet dat ik sedert lang door al wie my kent of niet kent, Onbevreesde Jan genoemd word? Niemand op de wereld zal my ooit schrik aenjagen, al kwamen al de duivels uit de hel, al staken zy de hoornen op, al sloegen zy de maet, heer muziekant, met hunne staerten.

- Hoor eens, onbevreesde Jan: wilt gy met my eene wedding aengaen? - hernam de basspeler.

- Dat gy daer, met uwen bas, my zoudt..........

- Dat ik u zal doen schrikken.

- Ha, ha, ha! wedden....... zeer geerne en waervoor?

- Waervoor? Leve de Peeterman!... voor twintig potten van dat lekker nat onder ons binnen te spelen.

- Leve de Peeterman! - hervatte onbevreesde Jan, - ik ben niet bang van wedden. Superfyn biertje! my dunkt dat het reeds in myn keeltje loopt; en al was het nog voor meer, ik zou voor den duivel niet vreezen. Weet dat gy verloren zyt, vriend!........ 't is de eerste wedding niet die ik zal winnen, en de voorwaerden?

- Hoor: - sprak de basspeler, - dezen nacht zult gy op klokslag twaelf uren stipt, met eene byl in de hand, op de botermarkt zyn, en als de klok haren twaelfden slag zal gegeven hebben, zult gy stillekens naer de balken trekken die dáér tegen St.-Pieters kerk opeen liggen. Gy zult die balken opstappen en indien u daer iets tegenkomt, - want het spookt er, zegt men, - zult gy het vastgrypen en......

- En....... hervatte Jan met open oog en monde.

- En in stukken kappen, hervatte de muziekant.

- Ja, ja, in honderd duizend beetjes en stukskens, - antwoordde Jan, voor twintig potten Peeterman mag men wel, om den bliksem! iets wagen.

Zy sloegen elkander de handen in een, en de wedding stond paelvast. De basspeler met zyne gezellen, die tot getuigen waren van die in goeder forma vastgestelde akte, verlieten de herberg.- Slaep er wel op, onbevreesde Jan, - riepen zy hem toe.

- Om den bliksem! dat zal ik.

[p. 408]

Het hart van Jan sprong op van blydschap toen hy dacht dat morgen de lekkere Peeterman, zyn geliefkoosde drank - trouwens hy was een echte Lovanist - hem de keel kosteloos ad libitum zou ververschen. Hy wachtte met ongeduld het vastgestelde uer af; doch onder het drinken van vyf of zes glazen van 't Leuvensch puikvocht, vervloog de tyd als een rook. Kwaert vóór middernacht was gerammeld en Jan maekte zich gereed: hy vroeg aen den baes der herberg, die van de wedding kennis had, eene byl die hy beloofde 's andersdaegs terug te brengen - eene leening waerover hy hem rykelyk zou beloonen - hy ontving ze; Jan vertrok en stood reeds vyf minuten vóór middernacht op zyn post.

Het was helledonker. Toen de klok, gelyk afgesproken was, haren twaelfden slag had doen hooren, stapte Jan stilletjes naer de balken toe, onder het steeds herhaelde geroep: ik ben van niets bevreesd!!... Hy was nog zes of zeven stappen van de balken af, toen hy iets zwart - zoo als het hem in den donkere scheen - allengskens zag opstygen. De angst begon reeds Jan aen boord te klampen: zyn harte dat te voren van blydschap opsprong, begon thans van schrik te kloppen; hy kikte noch mikte en dorst geen stap verder zetten. Dat groot gevaerte vastgrypen en in stukken houwen, dacht hy by zich zelven, dat is wat sterk. Hy zette bevend eindelyk twee stappen voort, doch dorst het groote stuk niet naderen.

- Den bliksem!- stottende de sukkel, - en.... dat voor twin... tig pot..... ten Pee..... terman. Ik wenschte wel dergelyke wedding nooit aengegaen te hebben.

Hy rigtte het oog andermael strak op het reuzenstuk - alsof het de chimborasso ware, en hoe langer hy 't bezag, te feller werd zyn schrik. Eindelyk sprak hy: - Ei; neen, ik zou het nooit durven wagen, want 't is te groot!.... en, als of Onbevreesde Jan den duivel gezien had koos hy het hazenpad.

En welk was nu het monster dat den armen man zoo had doen sidderen? niet anders dan de bas van de weddende tegenparty die, naer mate Onbevreesde Jan naderde, dien achter de balken hooger en hooger opgeheven had.

[p. 409]

'S anderdaegs moest Jan de wedding betalen. Hy raepte al zyn oordjes by een en kwam nog te kort: maer om zyn eer niet te laten bespreken, droeg hy zyn beste fluweelen broek daer hy altyd mede ter feesten ging - een allezins eerwaerdig stuk - naer den berg van bermhartigheid om klinkend en blinkend voor de twintig potten Peeterman te konnen voldoen.

De faem van Onbevreesde Jan lag in duigen. Van toen af veranderden de Leuvenaers, zynen eersten volksnaem in dien van Bevreesde Jan.

Helaes! Jan had moeten zynen titel afstaen, en tevens tot voller ramp zyn beurzeken by die abdicatie uitschudden.

Als men hem nu schertsend wel eens vroeg: Jan, hebt gy nooit vrees gehad? keek hy zoo nuchter op, als de krygsoverste die mede beweerde in de tegenwoordigheid van keizer Karel, dat hy nooit vrees had gehad, en wien de keizer zeide: Senor, gy hebt dan nooit de kaers met uw' vingers gesnoten? Gy hadt immers gevreesd uw' vingers te verbranden.

Leuven, 18 Juny 1851.