Het Taelverbond. Jaargang 6
(1850)– [tijdschrift] Taelverbond. Letterkundig Tydschrift, Het–
Auteursrechtvrij
[pagina 295]
| |
Volu-spa of voorzegging der priesterinGa naar voetnoot1, door Ph. Blommaert.Inhoud: 1. Aenhef. - 2. De bayert en de schepping der wereld door Bur's zonen. - 3. Verdeeling der jaer- en daggetyden. - 4. Gebruik der metalen; verbinding der Goden met reuzinnen. - 5. De schepping der dwergen. - 6. De schepping der eerste menschen door Woden, Haener en Lother. - 7. Ygdrasil's en Urda's bron, uit welke de Nornen komen. - 8. De goudzucht, waeruit kryg, bedrog en onregt spruit; Wola's profetische weeroep daerover. - 9. Woden vraegt haer raed. Hare voorzegging: Balder's lot en Loke's straffe. - 10. De zalen des geluks en der ellende. - 11. Het kroost des helschen gedrogts, en de verkondiging van 't laetste geregt. - 12. De laetste tyden en teekenen die dezelve vooruitgaen. - 13. Het laetste geregt. - 14. De nieuwe wereld: het ryk des vredes. | |
1.Ik bidde om stilte aen 't zalig nageslacht,
Aen Heimdal'sGa naar voetnoot2 groote en kleine magen!
Alvader's werken wil ik melden
In 't oude lied der helden-eeuw.
| |
[pagina 296]
| |
'k Gedenke de eerstgeboren IotenGa naar voetnoot1,
By wien ik 't onderwys genoot;
Ik ken des werelds negen kreitsen,
En 's aerdryk's grooten middenboomGa naar voetnoot2.
| |
2.In den beginne als YmerGa naar voetnoot3 leefde
Bestond er zand, noch zee, nog bron,
Geen aerd bestond er, noch geen hemel,
Maer een verwarde klomp en kolkGa naar voetnoot4.
Bur'sGa naar voetnoot5 zonen stichtten dan den hemel
En 't groote, heerlyk middengardGa naar voetnoot6;
De zon bescheen de naekte rotsen,
En dekte de aerd met groenend loof.
De zon bescheen de verre mane
Ter regter hand der hemeldeur;
De zonne kende niet haer zale,
De maen haer magt of invloed niet:
De sterren dwaelden in de lucht!
| |
3.Dan gingen de magten in hare zetels,
De heilige Goden vereenden zich dan:
Zy wilden den zon- en den maenloop bepalen,
En gaven namen aen ochtend en noen,
Aen avond en voornacht ter deeling des tyds.
| |
[pagina 297]
| |
4.Op Ida's velden verzamelden de Asen,
En timmerden daer hun outer en hof:
Zy heetten een oven en smeedden kleinoden,
En sloegen tangen en timmermanstuig.
Zy speelden verheugd in 't beluik van de zale,
En niets gebrak hun te midden het goud
Tot dat drie vermogende meiden
Verleidend daer kwamen uit Iotenheim.
| |
5.Dan gingen de magten in hare zetels,
De heilige Goden vereenden zich dan:
Wie schept nu de alven en 't dwergengeslacht
Uit Brimer's vleesch en 't gebeente des reuzen?
Dan is MotsogerGa naar voetnoot1 de magtigste worden
Van alle dwergen, en Durin de tweede;
En talloos werden nog mindere dwergen
Uit aerde geschapen, den mensche gelyk.
| |
6.Dan kwamen drie Asen uit het geding,
Drie magtige en minnende Asen op aerde,
En vonden aen 't zeestrand Embla en AskGa naar voetnoot2,
Onmagtig en zonder bestemming:
Geen ziel zy bezaten, noch zin, noch verstand,
Noch bloed, noch spraek, noch bloeijende leden;
Ziel schonk hun Woden, Haener verstand,
Leven en lieflyk gezicht gaf hun Lother.
| |
[pagina 298]
| |
7.Een esch weet ik staen, Ygdrasil genaemd,
Verheffend de kroon tot het hoogste des hemels;
De vruchtbare dauw valt dropplend in 't dal
By de Urda-bron, zoo glansend belommerd.
Drie kundige maegden zag ik verschynen
Van onder den boom uit de opene zael:
UrdGa naar voetnoot1 heet de eene, en de ander Werdandi,
De derde was Skuld, de klaerblikkende Norne.
Zy bestemmen het lot en de krachten des levens,
En voorspellen de toekomst den zonen der menschen.
| |
8.Zy zag den eersten kryg der wereld
Als GulweigGa naar voetnoot2 wreed doorstoken
Verbrand werd in 't beluik van HarGa naar voetnoot3.
Drie mael verbrand, drie mael herboren
Leeft zy op aerd nog immer voort.
Haer naem was vroeger Heide of Wola:
Weerwolven temmend dreef zy toovery
Verbonden steeds met looze en booze vrouwen.
Dan gingen de magten in hare zetels,
De heilige Goden vereenden zich dan:
Behoefden zy 't verraed te straffen
Of zoenende offers aen te nemen.
Het heir der magtige Asen trok
De naderende Wanen tegen;
Maer Woden wierp zyn schicht daer heen,
Verpletterd lag de vyand neêr,
En de eerste kryg nam einde.
| |
[pagina 299]
| |
Dan gingen de magten in hare zetels,
De heilige Goden vereenden zich dan:
Zy zagen den oorsprong der knellende rampen;
Hoe Freya zich met de Ioten verbond,
In gramschap ontstoken hief ThunaerGa naar voetnoot1 zich op,
Die nimmer rust by wantrouwige daên;
Verbroken werd de eed, het woord, de belofte,
En 't plegtig gezworen vrede-verdrag.
Onder den hoogen, heiligen boom
Weet zy Heimdal's horen liggen;
Snelstroomende vloeden ziet zy ontspringen
Uit Walvader's pand. - Weet gy het, of wat!
| |
9.Eenzaem zat zy buiten, wanneer de oude,
De alwetende Woden kwam; zy zag hem in 't oog.
Waerom my doorgronden? waerom my beproeven? -
Alles weet ik, o Woden! waer ge uw oog verstaekt
In de immer klare Mymer's bronGa naar voetnoot2;
Elken morgen drinkt Mymer meet
Uit Walvader's pand. - Weet gy het, of wat!
Hervader gaf haer ring en kleinoden,
Hy schonk haer wysheid en 't zicht in de toekomst.
Sinds drong haer blik door de nevelen henen:
Zy zag WalkurenGa naar voetnoot3 van verre gekomen
Ten stryde getuigd by 't Godengeslacht;
Skuld draegt den schild en Skargel de speer;
Gewapend volgt een talryke rei,
Als Herians dappere en kloeke trouwanten.
| |
[pagina 300]
| |
Ik zag 't verborgen lot
Aen BalderGa naar voetnoot1, Woden's zoon, bestemd!
In 't groenend dal stond hoog gewassen
Het lief en teder mispelhout:
Een twyg verschafte een scherpe pyl,
Door Halder op hem afgeschoten!
Maer Balder's broêr werd straks geboren,
Die moedig streed nauw éen nacht oud:
Hy waschte zyn handen,
Noch kamde zyn hairen
Voor hy zyn broeder had gewroken.
Maer FrigGa naar voetnoot2 beweende diep geschokt
Walhalle's ramp. - Weet gy het, of wat!
Dan hoorde Wola koorden draeijen,
En sterkgewrongen darremstrengen,
Waer mêe in 't brandend lykenwoud
De booze LokeGa naar voetnoot3 werd gebonden.
Daer zit Sigyne diep betreurend
Het lot haers mans. - Weet gy het, of wat!
| |
10.In 't noorden stond op Nida's veld
De gouden zael van Sindri's stam;
Een andre stond op Okolnir,
Des Ioten Brymer's grootsche hal;
Ver van de zon rees 't woest gesticht
De poort ten noord, aen 't dooden strand:
| |
[pagina 301]
| |
Vergiftige etterdroppen zygen
In d'helsche slangen zael.
Een slyk- en moddervloed, de Slyder,
Doorstroomt 't bezwadderd neveldal.
In 't drabbig water waden stikkend
Meineedigen en moordenaers,
En snoode maegd- en vrouwverleiders.
Daer zuigt Nydhoger aen de lyken,
De wolf verslindt ze. - Weet gy het, of wat!
| |
11.Ten oosten zit de oude in 't yzerwoud,
En voedt daer Fenrir's kroost;
De sterkste, een onbetembre reus,
Ryst eens als booze maenverslinder.
Hy voedt zich met der dooden lyken
En vlekt met bloed de Godenzael.
Des zomers heerschen noordorkanen,
De hooge zon verzwakt, verduistert.
Verblyd zit dan, de harp bespelend,
Het hoofd der reuzen, op den berg;
De helderroode haen vliegt kraeijend
Om hem in 't donker, dryvend zwerk.
By de Asen zingt de roodgekamte
En wekt Hervader's heldenstoet;
Doch onder de aerd in Hella's zale
Daer kraeit de witgekleurde haen.
| |
12.Verwoedend blaft GarmerGa naar voetnoot1 voór de hal,
De keten breekt, de wolf ontsnapt:
De broeders stryden met elkander;
Geslachten ryzen tegen een;
| |
[pagina 302]
| |
Alomme zal verwyfdheid heerschen:
Der speren eeuw volgt die der bylen
Het windgety de wolveneeuw
Eer de aerde nederzinkt in zee;
Geen mensch meer helpt zyn evenmensch!
De sterren beven reeds; de middenboom ontvlamt,
En luid blaest Heimdal in den hoorn,
En Woden spreekt met Mymer's hoofd.
Dan beeft de ryzige esch Ygdrasil,
De boom bezwykt, de Iote is los!
De zielen huivren op den helweg
Eer Surtur haer verteirt in 't vuer.
Gewapend ryst dan Rymer in het Oosten,
En woedend wringt zich IrmengandGa naar voetnoot1.
De sperwer ryst klapwiekend;
De slang beroert de holle zee;
Nydhoger knaegt aen lyken; NagelfarGa naar voetnoot2 dryft!
Een schip komt van 't oosten met Muspel'svolkGa naar voetnoot3,
En Loke staet aen 't roer:
De zonen der Reuzen varen met Freki,
Zelfs Bileit's broeder volgt hun heir.
Wat doen dan de Alven? Wat doen de Asen?
Gansch Iotenheim verschrikt en beeft,
En de Asen ryden naer het Disveld.
| |
13.Van 't zuiden komt Surtur met dreigende vlammen,
Zyn leger blikkert van slingrende zwaerden;
De rotsen kraken, de reuzen beven,
| |
[pagina 303]
| |
De mensch treedt helwaert, de hemel barst!
Dan wordt weêr Hlyn door smart gefolterd,
Als Woden gaet ten wolvenstryd,
En Beli's dooder kampt met Surtur.
Frig's echtgenoot bezwykt in 't kampen;
Maer straks verschynt zyn dappre zoon
In 't strydperk tegen 't ongediert,
En steekt door Wedring'sGa naar voetnoot1 rooden gorgel
Zyn blanke stael in 't bloedend hart!
Dan gaet Hloduna's heldenzoon
Ten stryde met den Irmengand,
En worgt stoutmoedig 't woest gedrogt;
Maer negen stap teruggeweken
Valt hy verstikt door 't gift der slang.
Dan neemt de zwarte draek zyn vlugt
En heft zich boven Nydafial.
Nydhoger dryft met open wieken
Naer 't lyken-strand; de wereld sterft.
De zon verbleekt en de aerde zinkt in zee;
De sterren vallen neêr uit 't duister wolkenveld
En woedende dampen met spelende vlammen
Verslinden den boom, en hemel, en aerde?
| |
14.Maer zie! welhaest uit stillen oceaen
Ryst eene nieuwe groenende aerde;
De watervloeden stuiven heen,
En de arend zweeft er boven.
Nogmaels zyn de Asen vereend in de velden;
Zeetlend als rechters onder den esch
Gedenken zy de wetten der Goden
En de oude geheimen van Fimbeltyr.
| |
[pagina 304]
| |
Dan vonden de Asen te midden in 't gras
De gouden taeflen van 't voorleden,
Die 't hoofd der Goôn en Fielner's stam
In de eerste wereld reeds bezaten.
Dan komt de almagtige God in 't gerecht,
De sterke bestuerder van boven;
Het kwaed en de nacht zyn verdelgd en verwonnen,
En 't dorste gewest prykt met bloeijende vruchten.
Dan keren Balder en Halder hier weder
En stichten het ryk der eeuwige vreê.
Eene zael zie ik staen als de zonne zoo klaer
Met goud bedekt in Gimel,
Haer zullen regtschapene menschen bewoonen
En immer vreugde genieten.
|
|