Het Taelverbond. Jaargang 5

[p. 433]

Schurken en brave lieden, een verhael voor het volk, door Sleeckx.
Aen mynen vriend den heer P.F. van Kerckhoven.

Waerde Vriend,

Er bestaet, er heeft ten allen tyde een ongelukkig vooroordeel bestaen, waervan velen de domheid begrypen, doch weinigen de uitwerkselen willen of durven tegengaen.

Dit vooroordeel is datgene, waerdoor menschen en dingen geschat worden, niet naer hunne wezenlyke waerde, maer volgens den naem, dien zy aennemen, of waermede het sommigen belieft hen te bestempelen.

Zoo is het, by voorbeeld, sedert eenigen tyd mode geworden veel voor het volk, over het volk, in name van het volk, enz., te schryven en te spreken. Van daer dat velen zich vrienden of verdedigers des volks betitelen of laten betitelen. Ik hoef u niet te zeggen dat die betiteling dikwyls zeer valsch is. In onze arme vlaemsche litteratuer, om niet verder te gaen, hebben wy het geluk een aental menschen te bezitten, die malkaêr om het zeerst den naem van volksschryver, volksdichter, volkszanger, enz., naer het hoofd werpen, die nogtans het volk nooit gekend hebben of zullen kennen, en, wat min erg is, nimmer door 't volk zullen worden gelezen.

Alhoewel ik my niet verstout aenspraek te maken op den titel van volksschryver, en evenmin de hoop koester dien ooit te verkrygen of te verdienen, zal ik u in alle eenvoudigheid des harten bekennen, dat ik, even als velen onzer in den schoot des volks geboren,

[p. 434]

het mynen eersten pligt geloof en altoos geloofd heb, vooral voor het volk te schryven. De laetste gebeurtenissen hebben my niets moeten leeren, en ik vrees ook niet daeromtrent ooit van gedachte te zullen veranderen. Daer ik nu, van den anderen kant, niet zelden het slagtoffer geweest ben van het vooroordeel, waerover ik vroeger sprak, en al het schadelyke en uitzinnige van hetzelve dus wel leerde kennen, heb ik gemeend het volk, in de tegenwoordige omstandigheden, geene grootere dienst te kunnen bewyzen, dan zyne opmerkzaemheid op dit punt te trekken, en, zoo veel het in myne magt was, mede te werken ter vernietiging van dit dwaelbegrip.

Thans wil ik in korte woorden uitleggen, waerom ik gemeend heb u te moeten verzoeken, de opdragt van Schurken en Brave lieden, te aenvaerden.

Onze vriendschap dagteekent van onze eerste jongelingsjaren. Geen wolkje tweedragt heeft ze ooit beneveld. Ik koesterde immer voor u dezelfde achting, en vlei my nooit de uwe te hebben verloren. En nogtans verschilden wy zeer dikwyls van denkwyze en werden wy niet zelden met namen bestempeld, die met elkaêr niets gemeens hebben. - Van den anderen kant zie ik in de wereld menschen, die, zoo het heet, denken even als ik, en voor wie ik nogtans geene de minste samenneiging koester. Ik houde my overtuigd dat het u even zoo gaet en altoos gaen zal. Van waer nu die schynbare tegenstrydigheid, zoo niet van de valschheid der betitelingen, die zoo, wel de menschen met overtuiging, als die zonder geweten, in dezelfde rangen schaert.

Myne denkwyze is niet altoos de uwe; de uwe verschilt dikwyls van de myne; men kent ons zeer verschillende namen toe. Nogtans zyn wy altoos de zelfde voor elkander. Ziedaer waerom ik u myn verhael opdraeg. Mogen vele regtzinnigen onder uwe en onder myne vrienden myne verdeeling in Schurken en Brave lieden goedkeuren, moge het volk uit myn verhael leeren, zich meer aen daden dan aen benamingen te houden, en ik zal myne belooning zeer groot noemen.

Brussel, in Juny 1849.