Het Taelverbond. Jaargang 5

[p. 431]

Kunst- en letternieuws.

Verschenen Werken.

Te Antwerpen, by Aug. Jans: Het Bestuer en de Natie, door Eug. Zetternam (8^o, 29 bladz.) - Prys 30 centiemen.

Dit boekje is wel het merkwaerdigste der vlugtschriften die nog, sedert de wedergeboorte der nederduitsche letterkunde in Vlaenderen, het licht hebben gezien. Nimmer werd nog het vraegpunt onzer vlaemsche beweging op zulke uitvoerige wyze behandeld; nimmer nog zag men zulke tastbare waerheden voorgedragen en met zulke grondige beweegredenen gestaefd. De heer Zetternam, om de vyanden onzer duerbare moedertael te bestryden, wil hun niet bewyzen dat zy schooner is dan het fransch; zyn oogpunt is verhevener; zyne redenen zyn krachtiger. Hy toont wat slechten invloed, het te vroeg aenleeren der fransche tael, op den geest en de zeden onzer kinderen uitoefent; hy bewyst dat het nadeelig is vreemde talen of wetenschappen by middel van het fransch aen eenen Vlaming te leeren en legt de voordeelen aen den dag, die wy zouden vinden by het aenleeren der talen en der wetenschappen by middel onzer moederspraek; hy laet zien in welken netelachtigen toestand de notaris, de advokaet en de geschiedenisschryver kan komen, die hunne tael vergeten hebben, hy geeft grondige redenen om daer te stellen dat het vlaemsch alleen het geregt voor den Vlaming regtig maken kan; en doet blyken dat de achteruitgang der Neringen in onze provincien aen het verwaerloozen en het verachten onzer moederspraek toe te wyten is. Zullen onze beschavingsbazen zulke grondige redenen nu een weinig aenhooren? Het ware te hopen; maer wy vreezen. De heer Zetternam ontvange toch altoos onzen hartelyken dank voor zyn merkwaerdig vlugtschrift en getrooste zich met de gedachte, de ware Vlamingen in hunne overtuiging versterkt en onze tegenstrevers, zoo niet bekeerd, dan tot zwygen gedwongen te hebben.

- By P.J. Van Dieren en C^e: Volledige werken van Th. Van Ryswyck. 3^e aflevering, inhoudende: Antigonus alsmede verscheidene stukken der Poëtische luimen.

- By den zelfden: Menschenliefde en Tanchelm, twee drama's door Lodewyk Gerrits.

- Te Audenaerde, by G. Van Peteghem-Ronsse: Audenaerdsche Mengelingen, uitgegeven door Lodewyck Van Lerberghe, archivarius der stad, en Jozef Ronsse, adv., onder medewerking van den heer J. Hekele eer-archivarius, 4^e deel. - 1^e en 2^e aflevering, houdende zeer belangryke mededeelingen wegens de godsdienst- en staetsoneenigheden der XVI^e eeuw.

- Te Brussel, uitgever Handrien: Beknopte geschiedenis van België, met platen, ten gebruike der scholen.

- By Deprez-Parent: Onderrigting in de moedertael of eenvoudige en beredeneerde voorstelling van de tael, beschouwd onder de dubbele betrekking van de mondelyke en schriftelyke uitdrukking, naer het fransch werk des heeren T. Braun, professor te Nyvel, op het Nederduitsch toegepast door S. Hendrix, tael- onderwyzer te Brussel, en herzien door Ecrevisse, letterkundige te Eecloo.

- Te Gent, by de gebroeders Hemelsoet: Verhandeling over de aerdappelenziekte, gegrond op proefondervindelyke waernemingen van 1845 tot 1849, door L.A. De Lathouwer, grondeigenaer te Gent, lid van onderscheidene koninglyke maetschappyen van landbouw- en kruidkunde, werkend lid van onderscheidene letterkundige genootschappen, schryver van het Belgisch kruidboek of de Gentsche Hovenier, enz., enz. Een deel in-8^o, 104 bladz.

- By F. en E. Gyzelynck: N. Anslyn's Proeven, hoe men het onderwys in de nederduitsche tael by kinderen tot eene wezenlyke oefening des verstands kan

[p. 432]

maken. Eene handleiding voor onderwyzers. Byeen verzameld door P. Jonglos, vader. (12^o bl. 66).

- By de zelfden Rudimenta of gronden der nederduitsche tael, vermeerderd met vragen over den inhoud en talryke voorbeelden en opgaven van oefening: opdat ook het taelonderwys ter verstandsontwikkeling voor de leerlingen moge verstrekken (12^o bl. iv en 87.)

- By de zelfden: De Rykdom der landbouwers of de geheimen van Jan-Nikolaes Benoit. - Een leesboek ten gebruike der katholyke scholen. (12^o 69 blz.)

- By de zelfden: Kort overzicht van de Landbouw-scheikunde voor België. Bygift van het landbouwkundig weekblad. (12^o 59 blz.)

- Ter drukkery der Broedermin: Tantje Mortelmans, zedenverhael door Eug. Zetternam (Premie der Broedermin). Verkrygbaer te Antwerpen by J.B.K. Verstrepen, Binnenstad (cité). Prys 40 centiemen.

- By L. Hebbelynck: Handelingen van het nederlandsch Congres. Gehouden te Gent den 26, 27, 28 en 29 Augustus 1849. - Behalven al de te dier gelegenheid voorgelezene verhandelingen, redevoeringen, gedichten en gehoudene gesprekken, is dit welgedrukt boek, in groot 8^o van 180 blz., daerenboven nog verrykt met onderscheidene stukken welke, uit overvloed van bydragen niet zyn kunnen gelezen worden.

- By de weduwe A.J. Van der Schelden, Onderstraet: Van de pligten der menschen, door Silvio Pellico, uit het italjaensch vertaeld door Ed. Neelemans.

- Te St-Nicolaes, by E.J. Londrien-Gorel: Grondregelen der nederduitsche spraekkunst, gevolgd van eene theoretische en praktische aenleiding tot de rede- en spraekkundige ontlediging, ten gebruike der middelbare en lagere scholen, door E.J. Londrien. Derde uitgave.

- By den zelfden: Vlaemsche en fransche opstellen, met de noodige taelregels en verklaringen; ten gebruike der vlaemsche franschleerende jeugd; door E.J. Londrien. (1^e Deel). Tweede uitgave.

- Te Oostende, by de weduwe Vermeirsch en kinderen: Lyktranen, gestort door de koninglyke maetschappy van vaderlandsche tael- en dichtkunde, gezegd: Rhetorica, onder kenspreuk: Wat ryn wat groen, komt wysheid voên, te Oostende, over het sterfgeval van den heer Thomas Vermeirsch, deken derzelfde maetschappy, onder kenspreuk: Die niet veel vlyt besteed zyn tyd, overleden te Oostende, den 13 Februarius 1850, in den ouderdom van 77 jaren en 2 maenden.

Aengekondigde werken.

Te Antweren, by J.E. Buschmann: Baes Gansendonck, door Hendrik Conscience; versierd met vier groote platen, geteekend en gegraveerd door Ed. Dujardin. - Een boekdeel van 175 bladzyden, prys 1-75 fr.

Het nieuw verhael van Hendrik Conscience is een tegenhanger der schoone zedeschets De Loteling en schildert ons, eene andere zyde van het leven der Heidebewooners af. Dit voortbrengsel van den vruchtbaren schryver is aldus, volgens zyne eigene belofte, de tweede bloem uit het kransken dat hy in het Kempenland zyne vrienden gevlochten heeft. Genoegzaem zegt deze bestemming zelve dat Baes Gansendonck een uitgekozen en treffend verhael zal zyn.

- Men teekent in ten kantoore van den Eecloonaer, en by den schryver te Eecloo; verder by alle boekhandelaren en op alle postkantooren des Ryks, op:

De Kruisvaerder of de onechte tweeling, middeleeuwsch verhael, door August Van Acker. - Een fraei boekdeel, groot in-8^o van omtrent 150 bladz., met buitengewoone zorg gedrukt. Het werk zal den inteekenaren by maendelyksche aflevering, kosteloos worden overgemaekt, en uit drie afleveringen bestaen, aen 50 centimen ieder, by de laetste aflevering betaelbaer. In den handel zal het aen fr. 2 verkocht worden, en in geval van ongenoegzame inschryvers, onderblyven.