Het Taelverbond. Jaargang 5
(1849)– [tijdschrift] Taelverbond. Letterkundig Tydschrift, Het–
Auteursrechtvrij
[pagina 74]
| |||||||
Comala
|
| FINGAL, Morven's koning. |
| COMALA, dochter van Sarno, (koning van Inistore) en beminde van Fingal. |
| HIDALLAN, zoon van Lamor. |
| DERSAGRENA, } dochters van Morni, en Comala's gezellinnen. |
| MILULCOMA, } dochters van Morni, en Comala's gezellinnen. |
| Barden. |
Inhoud.
Comala, dochter van Sarno, koning van Inistore of van de Orkadische eilanden, had zulke groote liefde voor Fingal, zoon van Comhal en Morven's koning, dat zy met hem ten stryde trok tegen Caracalla, zoon van keizer Severus, in Ossiaen's gedichten vermeld onder den naem van Caracul. Fingal beloofde aen Comala, die hy ter jagt op eenen heuvel of rots achterliet, nog dienzelfden avond weder te keeren, indien hy de overwinning behaelde. Nadat de slag geëindigd was, zond hy Hidallan vooruit om zyne zege en wederkomst aen te kondigen. Doch Hidallan
[pagina 75]
aen wiens liefde Comala in vroeger dagen niet beantwoord had, meldt haer de dood van Fingal om zich over hare misachtingen te wreken. - Wanhoop van Comala, die Caracalla en Severus vervloekt. - Fingal nadert; doch Comala, geloovende aen Hidallan's berigt, ziet in hem zyne schim, en sterft van blydschap toen zy hem erkende.
dersagrena.
De jagt heeft einde; ik hoor op Ardven niets dat schalt,
Niets dan de Cronastroom die van de rotsen valt.
O Morni's dochter, kom, gy maegd met blanke handen,
Kom hierheen, en verlaet de steile Crona's stranden;
Dat onze blyde zang beginne met den nacht,
Weêrgalme op Ardven's top waer klonk de kreet der jagt.
milulcoma.
Het is reeds nacht, o maegd wier blauwende oogen stralen;
De schaduwen zyn zwart die op onz' heuv'len dalen.
In 't duister zag 'k een hert dat my een heuvel scheen,
Het rustte; maer vlood haest in bliksemsnelheid heen.
Doch op zyn takkig hoorn zag ik de lichtstrael glimmen
Die 's nachts op heuvlen blinkt; - de bleeke heldenschimmen
Verschenen aen den zoom des gryzen wolkenstoets.
dersagrena.
't Zyn teekenen des doods; in storm des strydgewoeds
Zal hy, de dappre vorst der beuklaers, zyn gevallen,
En Caracul zal heerschen in onze oude hallen.
Sta op, o Comala, treed uit uw rotsen heen;
Dat 't oog van Sarno's dochter bittre tranen ween';
Uw welbeminde is dood, de held van vorstlyk' luister,
En reeds dwaelt op den berg zyn schim in 't nachtlyk duister.
milulcoma.
Zie! daer in de eenzaemheid zit Comala alleen
Met een grys hondenpaer steeds volgend hare schreê.
[pagina 76]
En die het luchtgeblaes der rotsen snuivend aêmen,
Terwyl ze op Comala hunne oogen slaen te samen.
Gebogen ligt haer hoofd op de elpen hand ter rust,
Terwyl de wind des bergs haer lokken streelend kust.
Haer peinzend blauwend oog schouwt langzaem op de velden,
Van waer zyn weêrkomst had beloofd de vorst der helden.
Waer toeft gy, Fingal, waer verblyft uw krygerdrom
Terwyl de zwarte nacht haer hulsel spreidt alom?
comala.
O Carro's stroom, waerom ziet Comala uw baren,
Gemengd met golven bloeds, al hollend henenvaren?
Ik heb toch niet aen 't strand van uwen watervloed
De waepnen hooren slaen, noch bruisen 't stormgewoed.
- Heeft hy geslapen, hy, de dappre Morven's koning? -
Sta op, o kind der nacht, schouw uit uw wolkenwoning,
O maen, opdat ik zie, by zyne wederkeer
Den heldren glans zyns schilds en zyner oorlogspeer;
Of kom, gy, strael der dood, waerin de zielen blonken
Van onze vaders, kom met uwe roode vonken
En dat in duistre nacht hun licht my wyze op 't veld
Waer myn beminde ligt in 't stryden neêrgeveld.
O wie zal nu myn hart van diepe smart en lyden,
Wie zal my van de min Hidallan's nu bevryden?
Lang zal op myne wang de traen al druipend vliên,
Voor dat myn vochtig oog den dappren vorst zal zien
Weêrkeerend vol van glans in 't midden zyner volken,
Den dageraed gelyk in regenzwangre wolken.
hidallanGa naar voetnoot1.
De sombre neveldrom houdt Crona's dal bezwaerd;
De neevlen hangen ook op 's konings sombre vaert.
Hun floers berge aen myn oog de sporen zyner schreden.
Het beeld des dappren mans is uit myn hart ontgleden;
Het kamp is zonder hoofd; de speer wordt niet getild;
De helden staen niet meer om 's vorsten blinkend schild.
O Carro, bruis nu voort en rol in 't bloed uw golven
De stoute koning ligt in nevelwolk bedolven.
[pagina 77]
comala.
Wie is het, - zeg, o zoon der duistre koude nacht! -
Die viel aen Carro's strand, wie onzer heldenmagt.
Was blank als Ardven's sneeuw de held in stryd gezegen
En schittrend als de boog die glanst door harden regen;
Zyn golvend hair was het, als die den berg omhult
De nevel die zyn floers in zonnestrael verguldt;
Was als een bliksemschicht hy in 't gevecht der helden
En snel als 't vlugtig hert op ons verlaten velden.
hidallan.
O waerom kan ik niet, op hare schoonheid trotsch
Zyn welbeminde zien, aftredend van haer rots,
Haer oog om 's dappren val zien rooden door de tranen,
Haer lokken hangend en de kleur der wangen tanen.
Verhef u, luchtgesuis, en waei, o zoete koelt',
Blaes weg die golven hair waerdoor gy zachtjes woelt;
Dat ik haer witte hand aenzie en hare wangen
Die om haer felle smart nog meerder schoon ontvangen.
comala.
Wat hoor 'k; is Comhal's zoon gevallen in 't gevecht,
Is hy gevallen, spreek, o droefheidsbode, zeg 't?
'k Hoor donderslagen die op grauwe wolken rennen,
Ik zie den bliksemspyl die vliegt op vuerge pennen,
Geen vrees kan Comala bestormen in haer hart,
Sints hare koning ligt gehuld in 't aeklig zwart.
Zeg my, o droefheidsbô, wiens woorden 't hart my grieven,
Is hy gesneefd wiens hand het hardste schild kon klieven?
hidallan.
De helden dwalen rond en weenen over hem
En zoeken vruchtloos om naer 't klinken van zyn stem.
comala.
Dat d'onheilzwangre storm zich slingre door uw streke,
Vernielingsgeest, o vorstGa naar voetnoot1, uw wereldscepter breke.
Dat u naer 't open graf niet ver meer drage uw voet,
[pagina 78]
Dat smartend over u een maegdenharte bloed'
En zy, als Comala, in nevelwolk omtogen,
De dagen harer jeugd verwelken zie voor de oogen. -
Waerom het my gezeid, zyn val in 't strydgeweld?
Het was myn zoetste hoop naer den geliefden held
Op verren berg te zien, zyn wederkomst te groeten;
Myn oog hadde in een boom zyn stal gemeend te ontmoeten,
My nadrend uit den stryd met roem en buit belaên;
En in 't gerucht des winds die op der bergen baen
En in der dalen vlak zyn dof gesuis laet hooren,
Hadde ik dan nog verstaen de klanken van zyn horen.
O was ik toch by hem, gedrenkt in tranenvloed,
By d'oever waer de stroom zyn trage golven spoedt,
Myn heete traen gejaegd door 't smartend boezemprangen
Herriep een schyn van kleur op zyn verstorven wangen.
hidallan.
Neen, 't is op d'oever niet dat ligt de dappre held;
Op Ardvens top wordt nu des koenen graf besteld.
Schouw uit uw witte wolk, o maen, dat zacht en teeder
Het dale, uw zilverlicht, op gindschen heuvel neder;
Dat Comala dan nog, by 't schittren uwer strael,
Haer welbeminde zie in glans van 't harnasstael.
comala.
Staekt, kindren van het graf; verheft nog niet de steenen,
Scheidt my nog niet van hem dien 'k immer zal beweenen;
In 't midden van de jagt verliet hy me aen den vloed
En deed my geene kond' van 't nadrend krygsgewoed.
Ik zal, zoo sprak de vorst, by 't schaduwnaedren keeren. -
Nu is hy weêrgekeerd, de held der bloed'ge speeren! -
O gryze uit 't rotsenholGa naar voetnoot1, waerom my niet gezegd
Dat vallen zou de vorst in 't gloeijende gevecht;
Gy zaegt toch in 't verschiet den held in 't bloedbad zygen
En bleeft aen Comala dien droeven val verzwygen.
milulcoma.
O welk gedruis op Ardven, welke glans in 't dal;
Wie nadert er, gelyk aen eenen waterval
[pagina 79]
Wiens bruisend golfgedrang met oorverdoovend klotsen
By 't zilverlicht der maen, zich afstort van de rotsen?
comala.
Wie anders dan de zoon des wereldvorsten naekt,
Myn vyand met zyn volk dat naer vernieling haekt!
Dat uit de wolk uw schim myn pyl, o Fingal, rigtte
Naer 't doelwit van myn haet; hy valle door myn schichte,
Gelyk het hert in 't woud dat 's berges kruin bekroont. -
Maer is 't niet Fingal die zich aen myn oog vertoont
Op gindschen bergtop, daer, aen 't uiterst eind der kimmen?
O ja, het is zyn beeld omringd van heldenschimmen.
O dierbre beuklaersheld, waerom komt in myn smart
Uw schim my schrik en blydschap jagen in het hart?
fingalGa naar voetnoot1.
Heft aen, o Barden, 't lied; - dat uw gezangen melden
Den stryd aen Carro's strand; - myn zwaerd joeg van de velden
Waer d'opgeblazen trots zich overwinnaer dacht,
Ter vlugte Caracul met zyne legermagt.
Zy vloden voor myn speer als lichten die 's nachts dwalen,
Wier schoot een nachtlyk spook verbergt door hunne stralen,
En dat door 't windgeblaes al slingrend voortgespoed
In weifelglans het zwart der wouden schittren doet.
Maer 'k hoor een zacht gesuis dat tot myn oore nadert.
Is 't windgezucht op rots of in het woudgebladert',
Of is 't de jageres wier beeld myn hart vertroost,
De maegd met blanke hand, des dappren Sarno's kroost?
O welbeminde, dael, dael van uw rotse neder;
Uw stem vertrouwe my uw zoete liefde weder.
comalaGa naar voetnoot2.
O teêrgeliefde held, o jongling my zoo waerd,
O voer my naer het hol waer uwe ziele waert.
fingal.
O kom naer 't hol waer ik ter ruste ben gelegen.
De storm heeft uitgewoed, de zon is opgestegen.
[pagina 80]
Kom, teedre maegd, naer 't hol waer ik lig neêrgestrekt,
O jageres, wier spoor de koude bergen dekt.
comalaGa naar voetnoot1.
Hy is het myn beminde, en staet met roem omgeven;
Ik raek des dappren hand die meengen held deed sneven;
Maer 'k voel in myne ziel, geschokt door vroeger wee,
Nu dat haer vreugd vervoert, geen balsemende vreê.
'k Zal op der rotsenkruin, door vreugd en vrees bevangen,
Gaen rusten, voor myn ziel wat zachte kalmte erlangen.
Gy, Morni's maegden, speelt; uw stemme zinge 't lied,
Terwyl der harpensnaer de zuivre toon ontvliedt.
dersagrena.
Drie herten vielen neêr door Comala geschoten.
Door windaêm aengehitst houdt hen de vlam omsloten.
O nader, Morven's vorst, die schittert door uw leest,
Den disch der witte maegd; deel in de vreugd van 't feest.
fingal.
Verheft uw stemmen, zingt, gewyde harpenaren,
Den stryd aen Carro's strand, 't gebots der heldenscharen;
Dat uwe zang het hart der blanke maget streel',
Terwyl ik aen den disch in vreugdvervoering deel.
zang der barden.
Rol, rol uw witgeschuimde baren,
O Carro, spoed in blydschap voort;
De vyand vlugtte voor ons scharen,
Zyn trotsche stem wordt niet gehoord.
Zyn ros vertrapt niet meer ons beemden,
Zyn gretige adelaer verdween;
Hy spreid' zyn vleugels, d'aer des vreemden,
Nu over andre streken heen.
De zon beschyne in vreê ons landen;
In blydschap dale nu de nacht;
Het rat'lend schild hange aen de wanden;
Men hoore alleen 't geschal der jagt!
[pagina 81]
En moeten we onzen moed nog toonen
Voor 't rot, dat steeds het Noorden bood,
Dan in het bloed van Lochlin's zonen
Dan verwen wy ons handen rood.
Rol, rol uw witgeschuimde baren,
O Carro, spoed in blydschap voort;
De vyand vlugtte voor ons scharen;
Zyn trotsche stem werd niet gehoord.
milulcomaGa naar voetnoot1.
O ligte nevelwolk, spoed u in 't nederdalen,
En gy, vervoert ten hooge, o bleeke manestralen,
De teedre ziel der maegd met 't blankschoon aengezicht
Die ginds nu zonder kleur op kille rotse ligt,
Van Comala wier dood doet bittre tranen vloeijen.
fingal.
Is Sarno's dochter dood, die 't hart my deed ontgloeijen,
De maegd met blanke hand? o Comala, verschyn'
Uw schim, wanneer 'k in smart en zielepersing kwyn,
Wanneer ik eenzaem treur des nachts en op de heide
Of aen des berges stroom uw wederkomst verbeide.
hidallan.
Is dan de stem der jagt op Ardven uitgezongen?
O, waerom heb 'k de rust uit 't hart der maegd gedrongen?
Ik zal haer niet meer zien, 't hair golvend in den wind,
De jagt aenvoeren die de sporen volgt der hind'.
fingal.
O jongeling met zwart gemoed en zwart geweten,
Ga heen uit mynen kring, ter feest nooit meer gezeten;
Nooit zult gy meer met my bestryden 's vyands heir,
Of, overwinnend, nooit verheffen d'yzren speer.
Weg, nydaerd, uit myn oog, wien myn geluk steeds griefde. -
Men wyze my de maegd die 't hart m'ontstak in liefde,
Dat ik haer zie die pronk met 't kleurig aengezicht
En op der rotsenwand nu ginds in doodverw ligt.
[pagina 82]
In hare lokken speelt de koude wind der nachten
En uit haer boogsnaer slaet zyn adem droeve klagten.
Haer pyl ligt door den val verbroken op de klip. -
Bezingt de zachte maegd, o Barden; uwer lip
Ontvloeije in teedren toon de lof des Sarno's kinden;
Verheven zy in 't lied haer naem op hemelwinden.
zang der barden.
Om 't lyk der maegd ziet gy rondom
In rooden glans de bliksems glimmen;
Ziet gy de manestralen klimmen
Haer voerend uit der neevlen drom.
De heldenschimmen zien haer naderen.
't Is Sarno's sombre wenkbrauwboogGa naar voetnoot1,
Fidallan met zyn vlammend oog;
't Zyn allen zielen harer vaderen.
Wanneer zal zy nog zingen 't lied,
De harpe slaen, ter jagte snellen;
Zy zoeken, maegden, jagtgezellen,
Maer zien heur golvend hairlok niet.
Verschynet gy der maegden s' nachten,
En gevet gy heur zielen vrêe,
En spreke uw stemme zacht, gedwee,
Dan zyn in slaep bly heur gedachten.
Op 't lyk der maegd zien wy rondom
In rooden glans de blikken glimmen;
Wy zien de manestralen klimmen
Haer voerend uit der neevlen drom.
- voetnoot1
- Door Fingal gezonden om deszelfs overwinning en weêrkomst te melden; doch in plaets van dat kondigt hy Fingal's dood aen.
- voetnoot1
- Keizer Severus, vader van Caracalla, welke den togt tegen de Caledoniers ondernomen had.
- voetnoot1
- Zeker een der druïden die overgebleven was na de uitroeijing van hunnen stam, en zyne schuilplaets in de rotsen en spelonken gevonden had.
- voetnoot1
- Fingal herkennende.
- voetnoot1
- Terwyl Comala van de overgroote blydschap sterft.
- voetnoot1
- Ossiaensche wending voor Sarno met zyn' somberen wenkbrauwboog.