| |
| |
| |
Kunst- en letternieuws.
Gent, oogst 1848.
Wat bedriegen ze zich grovelyk, die beweren dat het vlaemsche grondbeginsel geen veld wint, en dat onze beweging allengskens verkwynt en uitsterft! zoo zy eens goed inzagen wat uitbreiding het integendeel neemt, hoe zouden ze van hunne dwaling terugkeeren; hoe zonden zy bevroeden, dat het niet alleen, zoo als eertyds, de Vlamingen uit de groote steden zyn, welke hunne morele vrymaking betrachten, maer dat het gevoel van eigenwaerde en van opbruising tegen vreemden dwang tot op den buiten zelf, is overgegaen. Daer, ziet men toch dagelyks nieuwe genootschappen opryzen, en geen enkel vermaek of taelliefhebbery spoort de leden er van tot die vereeniging aen; het is integendeel de moed om vreemden invloed af te slaen, die hen te saem verbindt. Dit bewyzen de feesten die zy geven, de kenspreuken welke zy kiezen, en de poogingen die ze aenwenden om zich met andere genootschappen te verbroederen, als 't ware in een te smelten, om zoo gezamentlyk te streven naer de ontvoogding van ons duerbaer Vlaenderenland.
Het zanggenootschap de Eendragt van Meulestede (by Gent) heeft den 15 oogst op de plegtigste wyze zulk eene verbroedering weêrom te weeggebragt. Het had het muziekgenootschap van Oostacker, het Willems-Genootschap van Gent, en het zanggenootschap Gossec van Destelbergen op zyn zang- en toonkundig feest uitgenoodigd. Te samen voerden zy de vaderlandsliederen uit, en het Vlaemsche lied en het gezang der Leeuwenvaen werden met den grootsten geestdrift toegejuicht. Talryke Gentenaren waren naer de vlaemsche plegtigheid gesneld, en geen, welke niet instemde met de kenspreuk van het genootschap de Eendragt: in Vlaenderen vlaemsch dat onder onzen beroemden vlaemschen leeuw in eenen transparant te pryken stond. Gansch het dorp had het zyne bygebragt, om het feest luisterryk te maken, en de schoone kunne had zich bevlytigd de zangzael op het bevalligste met bloemen en kransen te versieren en door nationale vlaggen, sprekend te maken. - Dat wy wenschen dat dergelyke feesten meer plaets grypen, valt niet te betwyfelen, wy zyn zelf zoo zeer overtuigd van het goed dat ze stichten, van den geestdrift welken zy onder het volk verwekken, dat wy hopen dat ieder Vlaming met ons verlangt in alle dorpen zulke maetschappyen opgerigt te zien, en wenscht dat ze allen in hunne feesten zoo wel mogen slagen als het genootschap van Meulestede er in gelukt is.
- Wy hadden nauwelyks dien brief ontvangen, toen wy vernamen dat er een nieuw zanggenootschap onder den titel: de Klauwaerts te Gent is opgerigt, waervan de leden zich voorstellen uitsluitend vlaemsche en hoogduitsche choorzangen uit te voeren. Dit genootschap, telt reeds een zestiental leden; een nieuw blyk dat de vlaemsche geest meer en meer in het hart der jeugd doordringt; waertoe het beschavend middel der zangkunde niet weinig bydraegt.
- By het voorloopig verslag door de commissie by den provincialen raed van Oostvlaenderen uitgebragt, wegens de middelen ter tehulpkoming en beschaving der werkende klassen, is onder anderen (wy denken, op aenvraeg van den heer De Deyn, van Ninove) voorgesteld, volksboeken in de vlaemsche tael uit te geven, opgesteld in den zin van het Boek der natuer, van Hendrik Conscience. Wy twyfelen niet aen het gunstig onthael van dit voorstel, en pryzen het ernstig ter navolging aen.
- In de gemeente Moorsel, omtrent Aèlst, is er eene maetschappy van Rhetorica opgerigt, welker leden, dezer dagen, de Levens van koning Herodes en keizer Nero vertoond hebben.
| |
| |
- De rederykkamer de Roos, heeft tydens de leuvensche kermis een echt vlaemsch feest ter eere van Mathias de Layens bouwmeester van het stadhuis aldaer gevierd. Ware broederlykheid verliet geen oogenblik die letterkundige zitting en de genotvolle herinnering welke zy in ieder heeft overgelaten bewyst de geestdrift die er heerschte. Wy wenschen dat Leuven nog dikwils dergelyke feesten viere, het vlaemsch zou daerdoor in dit gewest eene merkelyke uitbreiding bekomen, en dat onze moedertael daer reeds veld wint, wordt door de instelling van een Tael- en tooneelkundig genootschap de Eikel ('t welk reeds eene voldoende vertooning gaf) bewezen.
- Het is de heer Pieter d'Union van Leuven, die het standbeeld van den beroemden bouwmeester Mathias de Layens voltrokken heeft. Dit beeld doet oneindig veel van de toekomst diens jeugdigen kunstenaers verhopen en die hoop wordt versterkt door de zekerheid waerin wy zyn dat die heer niet alleen kunstlof beoogt, maer nog meer op de achting van alle vaderlandsvrienden prys stelt. Immers in de laeste vergadering der St. Lucasgilde, in 1495 opgerigt en nu kortelings hersteld, is het op zynen voorstel dat de leden dier gilden de moedertael als officiele tael hebben aengenomen. Wy wenschen den Heer Pieter D'Union geluk van zoo vrymoedig voor zyne vaderlandsliefde te durven uit komen, en de algemeene goedkeuring, welke zynen voorstel te beurt viel, is daer om te bewyzen dat men zynen taeliever begreep, en dat de leden der gilde met hem in het gevoelen overeenstemden dat de vaderlandsche kunstschool met de vaderlandsche letterkunde, zoo als van ouds, te gelyk voor uit moeten.
De Lucas gilde zal jaerlyks eene tentoonstelling van kunststukken openen.
Antwerpen. - Antwerpen zal dit jaer, wat het vlaemsch tooneel aengaet, voor geene andere stad moeten onderdoen. Beide onze tooneelgenootschappen hebben zich bevlytigd, om het hunne by te dragen tot het welgelukken van dit schoone vak onzer ryke moedertael, en indien hunnen iever met den goeden uitslag bekroond word, welken wy hun zoo gulhartig toewenschen, zal hun tooneelkundig feest, den grootsten byval van het Antwerpsch publiek genieten. Immers hebben zy zich niet by het tooneel uitsluitelyk bepaeld, en de zoo bloeijende Maetschappy van Rhetorica, de Hoop, heeft nog een aental andere feestelykheden ontworpen, die allen de goedkeuring der vrienden van het vlaemsche vaderland zullen wegdragen. Haer vyf-en-twintig jarig bestaen, en het vyf-en-twintig jarig voorzitterschap van haren insteller den Wel Edelen heer D Verhaegen, hebben haer tot het geven dier schoone feesten aengespoord, en om die vermakelykheden te gelyker tyd tot het verheffen van het vlaemsch tooneel en tot het belang der burgery te doen strekken, heeft zy besloten hare prachtige feestelykheden met die der Antwerpsche kermis van aenstaende jaer (1849) in een te smelten, en aldus aen de gemeentefeesten eenen luister by te zetten, die hun tot heden zoo jammerlyk, en zoo ten schade der Antwerpenaren ontbrak. Wy hopen dat onze gemeenteraedsheeren de goede inzichten der tooneelmaetschappy, de Hoop, naer waerde zullen schatten, en haer zoo min als aen de Maetschappy Jong en Leerzuchtig den geldelyken bystand zullen weigeren, waerop die ieverige genootschappen met zoo veel regt aenspraek kunnen maken, en die hun, ons dunkens, zoo veel, om niet te zeggen, nog meer, als aen het fransche schouwburg toekomt.
De raedsheeren zouden hierin het schoone voorbeeld van den gemeenteraed van Gent moeten volgen, die, begrypende wat weldadigen invloed het vlaemsch tooneel op de beschaving des volks uitoefent, buiten eene jaerlyksche toelage van by de duizend franken, verleden jaer nog eene subside van vyf duizend franken aen de Tooneelmaetschappy de Fonteinisten van Gent, voor het bekostigen barer feesten, geschonken heeft.
Het is toch onbetwistbaer dat het vlaemsch tooneel, allengs meer en meer van de miskenning ontheven, waeronder het verdrukt ligt, het meest zal kunnen hydragen tot de verlichting van ons volk, dat het vlaemsch tooneel alleen de
| |
| |
herinnering der groote daden onzer voorvaderen, door het vertoonen van vader landsche drama's, in het volk kan verlevendigen, dat het alzoo zyn nationalen geest kan opwekken en het die eigen waerde inplanten, zonder welke geen volk moreelyk kan bestaen. En daer de Maetschappy de Hoop nog al wat in hare magt is inspant om de vreemdelingen naer Antwerpen te lokken, dunkt het ons, dat ze met nog meerder regt eene subside mag eischen, welke zoo nutteloos aen het fransche schouwburg verspild wordt.
Zie hier derhalven het programma der Maetschappy de Hoop, en den pryskamp van Jong en Leerzuchtig, en dat men oordeele of wy met geen regt eene geldelyke toelage van de stad mogen eischen en verhopen.
De Maetschappy van Rhetorica de Hoop, te Antwerpen, willende, zoo veel het in haer vermogen is, bydragen tot de opluistering der vlaemsche kunst en tot de verbreiding onzer schoone moedertael, heeft besloten, ter gelegenheid van haer vyf-en-twintigjarig bestaen en het vyf-en-twintigjarig voorzitterschap van haren insteller den Wel Edelen Heer D. Verhaegen, een prachtig feest te vieren.
De gelyktydigheid der groote Antwerpsche kermis van 1849, geeft haer het middel aen de hand om deze vaderlandsche plegtigheid eenen meer dan gewoonen luister by te zetten.
Zy noodigt alle vrienden der kunst en der moedertael broederlyk uit tot dit echt vlaemsch jubelfeest, dat zal bestaen in:
1o | Groot tooneelkundig feest, en pryskampen als volgt:
A. | Tusschen de tooneelmaetschappyen, |
B. | Tusschen de tooneelkunstenaren in verschillende vakken, |
C. | Tusschen de tooneelkunstenaressen. |
|
2o | Groot vlaemsch zangkundig festival door choorgenootschappen, |
3o | Tooneel-, letter- en toonkundig feest. |
4o | Groot toonkundig festival voor harmoniën. |
5o | Opvoering van een nieuw vaderlandsch drama en een nieuw blyspel, door de uitschryvende maetschappy. |
6o | Plegtige stoet en prysuitdeeling. |
7o | Luisterryk banket ter verbroedering aller vrienden van tooneel en moedertael. |
8o | Buitengewoon avondfeest tot sluiten der plegtigheden. |
Dit beslist zynde, heeft de Maetschappy de Hoop de volgende schikkingen genomen.
1. Groot tooneelkundig feest, en pryskampen.
Alle maetschappyen en liefhebberygezelschappen van Tooneelkunde kunnen, ons programma ontvangende of niet, in deze pryskampen deel nemen.
De uitschryvende maetschappy zal poogingen by het staetsbestuer aenwenden, om alle mogelyke voordeelen in het vervoer langs den yzeren weg van den staet te bekomen.
De optredende maetschappyen zullen onmiddelyk na de uitvoering harer tooneelstukken, eene som van 150 franken voor reis- en verblyfkosten ontvangen.
De verstkomende Maetschappy zal daerenboven een zilveren eeremetael toegekend worden.
De pryzen, welke onze Maetschappy uitlooft, zyn:
A. | Voor treur- of tooneelspelen.
Eerste prys, 150 franken en een gouden eermetael. |
Tweede prys, 125 franken en een verguld eermetael. |
Derde prys, 100 franken en een zilveren eermetael. |
|
De Maetschappy, die in deze vakken met de doelmatigste kleeding zal optreden, zal een eermetael ontvangen.
| |
| |
| Voor bly- of zangspelen.
Eerste prys, 100 franken en een verguld eermetael. |
Tweede prys, 75 franken en een zilveren eermetael. |
|
B. | Voor de beste tooneelkunstenaren in het treur- of tooneelspel.
Eerste prys, een verguld eermetael. |
Tweede prys, een zilveren. eermetael. |
|
| Voor de beste tooneelkunstenaren in het bly- of zangspel.
Eerste prys, een verguld eermetael. |
Tweede prys, een zilveren eermetael. |
|
C. | Voor de beste tooneelkunstenares in het treur- of tooneelspel.
Prys, een verguld eermetal. |
|
| Voor de beste tooneelkunstenares in het bly- of zangspel.
Prys, een zilveren eermetael. |
|
2. Groot vlaemsch zangkundig festival door choorgenootschappen.
De choorzang een der aengenaemste en krachtigste middelen ter uitbreiding en ter verheerlyking onzer duerbare moedertael zynde, hoopt de uitschryvende Maetschappy, dat al de zanggenootschappen, aen wie de voortgang onzer nationale spraek ter harte ligt, het zich ten pligt zullen aenrekenen, dit echt vlaemsch feest met hunne tegenwoordigheid te vereeren. Daerom zal alles aengewend worden, wat deze plegtigheid met eenen buitengewoonen luister kan omringen, en heeft onze Maetschappy besloten de volgende eermetalen uit te reiken.
1 | Een verguld eermetael aen ieder deelnemend zanggenootschap. |
2 | Een zilveren eermetael aen het vertskomend, |
3 | Een zilveren eermetael aen het genootschap dat met het grootste getal leden optreden zal. |
De Antwerpsche choorgenootschappen kunnen op dit eermetael geene aenspraek maken.
3. Tooneel-, letter- en toonkundig feest.
De Maetschappy, welke verlangt dat al de bestanddeelen der vlaemsche beweging hun deel zouden toebrengen om dit jubelfeest alle mogelyke plegt by te zetten, is voornemens zich tot de voornaemste zang- en letterkundigen te wenden, om eene buitengewoone tooneel-, letter- en toonkundige zitting te houden, in de prachtige concertzael van den schouwburg der verscheidenheden, welke daertoe op eene schitterende wyze versierd zal zyn.
Zangstukken en letterkundige voordragten zullen elkaêr beurtelings afwisselen en de zitting zal gesloten worden met eene nieuwe vaderlandsche cantate voor dit feest getoonzet.
4. Groot toonkundig festival voor harmoniën.
Even als de zanggenootschappen worden al de harmoniën op het gulhartigste uitgenoodigd om dit festival met hare tegenwoordigheid te vereeren en daerom heeft de Maetschappy voor deze ook de volgende eermetalen uitgeloofd, te weten:
1 | Een verguld eermetael aen iedere deelnemende harmonie, |
2 | Een zilveren eermetael aen de vertskomende, |
3 | Een zilveren eermetael aen de harmonie die met het grootste getal leden optreden zal. |
| |
| |
De Antwerpsche harmoniën kunnen op dit eermetael geene aenspraek maken.
Nota. De Maetschappy de Hoop, zal van het staetsbestuer voor de zanggenootschappen en harmoniën, even als vroeger van de tooneelmaetschappyen gezegd is, alle voordeel in het vervoer langs den yzeren weg van den staet trachten te bekomen.
5. Opvoering van een nieuw vaderlandsch drama, en een nieuw blyspel.
Een der voornaemste tooneelschryvers des lands is door de Maetschappy gelast een drama te vervaerdigen dat een der uitstekendste punten der Antwerpsche geschiedenis ten onderwerp zal hebben. Het zal tydens de groote Antwerpsche kermis van 1849, ten tooneele gevoerd worden, door de Maetschappy even als het blyspel dat betrekking zal hebben tot het jubelfeest.
6. Plegtige stoet en prysuitdeeling.
Daer de uitschryvende Maetschappy van deze jubelplegt een echt volksfeest wil maken, en terzelfder tyd al wil bydragen wat in hare magt is, om aen de gemeentefeesten den gewenschten glans te geven, heeft zy besloten eenen stoet te vormen, welke door nieuwheid en pracht van sieraden uitmunten zal. Met dezen stoet zullen de bekroonden en de vertegenwoordigers der Maetschappyen, die regt op een eermetael bekomen hebben, naer een later te bepalen lokael geleid worden, alwaer de plegtige uitreiking der pryzen zal geschieden.
Om ieder der in het jubelfeest deelnemende genootschappen te doen medewerken, tot de opluistering van den stoet, heeft de Maetschappy de Hoop de volgende schikkingen vastgesteld:
Elke deelnemende Maetschappy is verpligt ten minste vyf afgeveerdigden, voorzien van de eer- en kenteekens des genootschaps waeraen zy behooren, op den later te bepalen dag naer Antwerpen te zenden.
Aen een der vyf verstkomende genootschappen zal voor het grootste getal afgeveerdigden, een eermetael toegekend worden.
7. Luisterryk banket ter verbroedering aller vrienden van tooneel en moedertael.
De schikkingen voor dit banket zal men later bekend maken.
8. Buitengewoon avondfeest tot sluiten der plegtigheden.
Hoewel het van nu afaen bepaeld kan worden dat dit avondfeest ten deele zal plaets grypen in de vereenigde zalen van het schouwburg der verscheidenheden, welke daertoe op nieuw en ten prachtigste zullen versierd zyn, voorbehoudt zich de Maetschappy van in een later uit te geven programma den aerd van dit feest vast te stellen.
Op maendag 9 october had de loting plaets, waerby de optreding der mededingende maetschappyen in den pryskamp moest worden vastgesteld. Zie hier den uitslag dier loting:
Zondag 5 |
november 1848, |
de maets. |
Broedermin en Taelyver van Gent. |
Zondag 19 |
november 1848, |
de maets. |
Geen kunst zonder nyd, te Deynze. |
Zondag 3 |
december 1848, |
de maets. |
Eer en kunst, te Geeraertsbergen. |
Zondag 17 |
december 1848, |
de maets. |
Kunstliefde, van Brugge. |
Zondag 4 |
january 1849, |
de maets. |
De Zuigelingen van Polus, te Zotteghem, |
Zondag 28 |
january 1849, |
de maets. |
De Fonteinisten, van Gent. |
- Door de Maetschappy van Rhetorica: Jong en Leerzuchtig, te Antwerpen, is ter kennis der overige tooneelkundige genootschappen in vlaemsch België gebragt, dat zy, den voortgang en luister onzer schoone moedertael, met
| |
| |
onvermoeibare vlyt betrachtende, en, even als de andere steden des Ryks, tot den bloei van tael- en tooneelkunst het hare willende bydragen, besloten heeft dit jaer een luisterlyken kampstryd van treurtooneel-, bly- en zangspel voor te stellen. - De tooneelvertooningen zullen plaets hebben in het lokael der maetschappy (théâtre des variétés), welk schoon en groot tooneel dusdanig is ingerigt dat er de grootste stukken met paerden, zichtveranderingen enz., zonder hinder kunnen vertoond worden. Zy zullen aenvang nemen op den 1n of 2n zondag der maend november, en opvolgelyk van veertien tot veertien dagen, telkens op eenen zondag, worden voortgezet. - Elke optredende maetschappy zal, onmiddelyk na de uitvoering harer stukken, eene som van honderd vyf en twintig franken, voor reis- en verblyfkosten, ontvangen. Behalve deze toelage, zullen nog de volgende pryzen worden uitgeloofd:
Treur- of tooneelspel: |
1e Prys, 150 franken en een gouden eerepenning. |
Treur- of tooneelspel: |
2e Prys, 125 franken en een vergulden eerepenning. |
Treur- of tooneelspel: |
3e Prys, 100 franken en een zilveren eerepenning. |
Bly- of zangspel: |
1e Prys, 100 franken en een vergulden eerepenning. |
Bly- of zangspel: |
2e Prys, 75 franken en een zilveren eerepenning. |
Wyders, een eerepenning, uit erkentenis, voor de verstafgelegene maetschappy.
Het bestuer der beschryvende maetschappy, zal poogingen aenwenden om de mededingende genootschappen de vermindering van 50 ten honderd op het vervoer langs den yzeren weg van den staet te doen genieten.
In deze pryskampen zullen de volgende maetschappyen mededingen, en wel op de hier onder bepaelde dagen.
1. | De Maetschappy Kunstliefde, te Brugge, op 12 november 1848. |
2. | De Maetschappy De Kruisbroeders, te Kortryk, op 26 dito. |
3. | De Maetschappy De Fonteinisten, te Gent, op 10 december. |
4. | De Maetschappy Broedermin en Taelyver, te Gent, op 24 dito. |
5. | De Maetschappy Al groeijende bloeijende, te Ninove, op 7 january 1849. |
6. | De Maetschappy Vlaemsche tooneeloefening, te Kortryk, op 21 dito. |
- By koninklyk besluit van den 7 dezer is er eene som van 300 franken of een eerepenning van gelyke waerde uitgeloofd, voor het opstellen van een dichtstuk, geschikt om in muziek gebragt te worden en houdende niet meer dan drie stukken van onderscheiden aerd doormengd met recitatieven. Het onderwerp wordt aen de begeestering des dichters overgelaten die, naer welgevallen eene alleenspraek mag schryven of onderscheidene persoonen in handeling brengen. De mededingende stukken moeten, vóor den 1n maert 1849, aen den vasten, secretaris der koninklyke Akademie van wetenschappen, letteren en schoone kunsten van België gezonden worden, vergezeld van een verzegeld briefje, den naem des schryvers aenduidende. Onmiddelyk vóor het tydstip, later door den Minister van binnenlandsche zaken ter opening van den muziek-wedstryd aen te duiden, zal de beoordeeling der gedichten plaets hebben door eene commissie, te benoemen door de klas van schoone kunsten by gemelde Akademie.
By het uitschryven van dezen nieuwen wedstryd, heeft men zorg gehad, te bepalen dat de mededingende stukken in de bevoorregte fransche tael moeten worden opgesteld; zoodat het vlaemsch daerby bepaeldelyk is uitgesloten, en men de vroegere vertoogen, door de vlaemsche letterkundigen tegen deze schreeuwende onregtvaerdigheid gedaen en waervan wy in dit tydschrift hebben melding gemaekt, geenszins in acht genomen heeft. Er zal nu wel geen ander middel overig wezen dan deze vertoogen op eene krachtdadige wyze, aen de Kamers te vernieuwen.
By een ander koninklyk besluit van den 15 dezer is vastgesteld dat er door de
| |
| |
zorg en onder de waekzaemheid des Ministers van binnenlandsche zaken, eene landelyke bibliotheek zal worden uitgegeven, vervattende de beste verhandelingen over de onderscheidene takken der landbouw-nyverheid. Hierby heeft men onze moedertael niet vergeten: er wordt stellig bepaeld dat de uitgave in het fransch en in het vlaemsch zal geschieden. Deze maetregel verdient volle toejuiching, en met genoegen treffen wy in het verslag des Ministers aen den Koning, de verzekering aen dat er bereids eene reeks van twaelf boekdeelen, met de grootste zorg gekozen; is aengewezen om eene eerste uitgave samen te stellen.
- Door de maetschappy van Rhetorica: van Vroescepe dinne, werd er te Nieupoort Dingsdag, 3 october j.l. alleen voor de liefhebbers en liefhebsters dezer stad, een wedstryd voor declamatie en zang uitgeschreven, waerby voor de mannen zilveren eerepenningen en voor de vrouwen sieraden te winnen waren.
| |
Verschenen Werken.
- Te Antwerpen, by J.-E. Buschmann: De zang des germaenschen slaefs, oud makker van Ambiorix, op een feestijn binnen Rome; door Prudens Van Duyze. Bekroond door de koninglyke maetschappy ter aenmoediging van schoone kunsten te Antwerpen, in den wedstrijd van 1848.
- By Van Meerlen: het 1ste stuk van het Vde deel der Geschiedenis van Antwerpen, door F.H. Mertens en L. Torfs. Deze aflevering behelst dry hoofdstukken omvattende de gebeurtenisvolle jaren van 1574 tot 1582, toen de gereformeerden in onze stad meester waren. Daerin komen vele onuitgegevene en weinig bekende byzonderheden voor, betrekkelyk de zamenzwering van kapitein Turqueau, de Spaensche Furie, de intrede van den hertog van Alençon, de handelingen over den Reliegievrede, de aenslag van Juan Jauregui tegen prins Willem van Oranje, de teregtstelling van Antonio Venero en Pater Timmermans in dien aenslag als medepligtigen betrokken. Met nieuwsgierigheid ziet men het volgendende stuk te gemoet.
- Te Brussel by C.J.A. Greuse: Het Klaverblad, door Prudens Van Duyse. Een dichtbundel in 12e, prys fr. 2-00.
Dit boekdeel, dat in eenvoud en fyn gevoel uitmunt, zal voorzeker overal den besten byval ontmoeten. Eerlang komt het Taelverbond, op hetzelve breedvoerig terug.
- By den zelfden: Aen België, een lied dezer dagen, door O.J. Eekma, 16 bladz. in 8o, prys 50 centiemen. Schoone gedachten in krachtige verzen uitgedrukt, hebben wy in menige strofe van dit lied ontmoet, opregte vryheidszucht, gepaerd met warme vaderlandslandliefde, stralen er overal in door, en wy verhopen dat de heer Eekma het by dezen eerstelling in de politieke poëzy niet laten zal.
- By den zelfden: Nederduitsch tael- en letterkundig genootschap te Brussel. - Verslag der algemeene vergadering van het genootschappelyk jaer 1847-1848.
- Te Gent by De Busscher: Annales de la société royale des beaux-arts et de littérature de Gand. 1848-1849. Première livraison. Deze aflevering vervat, behalve 2 platen, de lyst der leden van de maetschappy, verslag over de pryskampen van bouw- en letterkunde; twee fransche verhandelingen, waervan eene over Joost Ryckius, door den baron Julius de St.-Genols, en eene over een eenig exemplaer der Namensche liederen, van Joan Lemaire de Belges; een vlaemsche over Lieven Pyn, door J.J. Steyaert, en vlaemsche verzen van Van Duyse en Rens.
| |
| |
- By Annoot-Braeckman: Gedenkzuil aen J.-F. Willems toegewyd. Dit bundeltje van 45 bladz. in groot 8o, vervat de redevoeringen, by het inhuldigen van Willems' gedenkteeken uitgesproken, de gedichten by die gelegenheid vervaerdigd, de lyst der inteekenaren en twee platen. - Ofschoon hoofdzakelyk voor de inschryvers op het gedenkstuk uitgegeven, zyn echter exemplaren van dit werkje, by den drukker, voor het publiek verkrygbaer gesteld.
- By Hemelsoet: Eerste oefeningen in het lezen, door F.L., onderwyzer.
- Te Mechelen, by Van Velsen Vander Elst: Kleine natuerlyke historie voor kinderen, door J.B. Courtmans, professor voor den hoogeren leergang der nederduitsche tael- en letterkunde en der voordragtsleer, by 's ryks normaelschool, directeur der oefenschool voor onderwyzers te Lier. Tweede deel, het Plantenryk. Men ziet dat de wensch dien wy by het aenkondigen van het eerste deeltje dezes werks uitdrukten opdat de overige deeltjes al spoedig mogten volgen, door den schryver niet in den wind geslagen is. Trouwens, wy konden niet minder van zyne aenhoudende arbeidszucht en regt vaderlyke bezorgdheid voor de behoeften der vaderlandsche jeugd verwachten; want, zoo iemand, is de heer Courtmans een man die zyne nuttige - en waerom zouden wy niet zeggen: verhevene - zending ten volle begrypt, en dien men dus vryelyk ter navolging mag aenbevelen. - Zoo als de titel aenwyst, bevat dit deeltje de beschryving der planten, beginnende met die, welke door haren aerd, meer of min vergiftig zyn en dus door de kinderen moeten worden gekend, willen zy in staet gesteld wezen om zich te onthouden van ze aen te raken of te gebruiken; daerna komt de beschryving der sieraedplanten, tuinbloemen, planten voor huishoudelyk gebruik enz., enz. Men kent ons gevoelen wegens des schryvers vloeijendheid en duidelykheid van voordragt, ook hier in ruime mate toepasselyk. Niet slechts den kinderen, maer ook den volwassenen, wie het aen wetenschappelyke opleiding mangelt, zal dit boekje uiterst te stade komen. Het strekt ten nieuwen bewyze van de ongegrondheid der beweringen van hen die voorgeven dat er gebrek is aen vlaemsche boeken tot schoolpryzen geschikt.
- Te Turnhout, by de uitgevers Brepols en Dierckx zoon: Dauwdroppelen, uitgegeven door het genootschap de Dageraed, aldaer, onder medewerking van medeleden uit België en Holland. Een en twintig stukken van min of meer langen adem zyn vervat in dezen bundel, welken wy vertrouwen dat in deze schaersche tyden der letterkunde een blyk zal geven dat de yver voor vaderland en moedertael nog levendig blaekt in de vlaemsche gewesten, waer hy eenen hinderpael zal stellen aen de verpestende begrippen, waermede een naburig land ons in zyne verleidende spraek bedreigt. - Eerlang zal dit deel door eene verzameling van prozastukken gevolgd worden.
- Te Maeseyck, by A. Titeux, en zoon: Leerboek der werkdadige meetkunst, ingerigt tot school- en byzonder gebruik; door L.N.J. Timmermans, schoolonderwyzer te Bilsen, en R.L. Titeux, beambte belast met het opmaken en berekenen der plannen, by den heer Ingenieur-verificateur te Hasselt.
| |
Aengekondigde Werken.
- Te Antwerpen, by J.E. Buschmann, Ossenmarkt: Mynheer Luchtervelde. Waerheden uit onzen tyd, door Eug. Zetternam, uitgegeven door de Maetschappy van vlaemsche Letteroeffening: De Tael is gansch het Volk, te Gent.
Het prospectus luidt:
Het werk, dat wy de eer hebben het publiek aen te bieden, werd bekroond in
| |
| |
den pryskamp voor den Zedenroman, uitgeschreven door de maetschappy: de Tael is gansch het Volk, te Gent. Deze bekrooning als eene byzondere aenbeveling doen gelden, ware den welverdienden roem uit het oog verliezen, welken de heer Zetternam reeds vroeger behaelde. Inderdaed, wie eenigzins met onze letterkunde bekend is, weet hoe diep doordacht, hoe boeijend en aengenaem, hoe krachtig en kleurvol, de lettervruchten van dezen echten volksschryver zyn.
De roman, dien wy hier aenkondigen, munt, naer het gevoelen der regters, boven al wat van dezen schryver reeds bekend is, in verdienste uit. Edelheid en vloeibaerheid van styl, verhevenheid in de gedachten, wonderbare kennis van het menschelyk hert, praktische diepzinnigheid door gezond oordeel versterkt, waerdige en vaste ontwikkeling der meest verschillige karakters, immer klimmend belang in de aeneenschakeling der gebeurtenissen, ziedaer de uitmuntende hoedanigheden, welke dit verhael kenschetsen. Daerby wordt er in dat werk een heldere blik in den huidigen toestand der samenleving geworpen; de noodlottige wryving tusschen hoogere en lagere standen ontstaen en de gewigtige vraegpunten daeruit opgerezen, worden er in aengeroerd en toegelicht. Zoo dat dit boek geen enkel werk van vermaek en uitspanning is; maer dat het zelfs in de tegenwoordige omstandigheden, waer aller aendacht zich op maetschappelyke aengelegenheden vestigt, voorzeker by menigen ernstigen lezer byval ontmoeten zal.
Voorwaerde der inschryving. - Mynheer Luchtervelde, zal een fraei boekdeel van omtrent 200 bladzyden in-8o uitmaken, en den inteekenaren tegen twee franken worden afgeleverd.
Men schryft in by J.-E. Buschmann, te Antwerpen, by H. Hoste, Veldstraet te Gent, enverder by alle boekhandelaren des Ryks.
- By J. Van Ishoven, Markgravestraet: Verhael van den aenslag gedaen door Johan Jauregui op het leven van Prins Willem van Oranje, door Karel Nys. Prys der inschryving fr. 1-25.
- By Aug. Jans, Kaesstraet, is het prospectus verschenen der Borstbeelden van J.F. Willems en K. Ledeganck, door Jan Van Arendonck. Prys van elk borstbeeld fr. 2-50. De heeren inschryvers worden aenzocht het prospectus vrachtvry te doen geworden aen den beeldhouwer, J. Van Arendonck, Ryke Beukelaerstraet, te Antwerpen.
Wy zien met vreugde dat de heer Van Arendonck zynen vaderlandschen arbeid voortzet en dat hy, na zoo wel in de beeldtenis des heeren Conscience gelukt te zyn, niet nalaet andere groote vlaemsche mannen in beeldtenis te vereeuwigen.
- De heeren Th. en Jan Van Ryswyck hebben aen de gewoone medewerkers een omzendbrief doen geworden voor de verzameling van dicht- en prozastukken voor het Muzen-Album van 1849. De stukken moeten voor 20 october aen den uitgever Deleau-Van Assche, Hoogstraet, toegezonden worden.
- By Van Dieren et Ce: De Vrolyken Kruiskensdag, kluchtspel door V. Driessens, prys 50 centiemen.
|
|