Vertaald door...
Marcel Misset
Wie vertaalt, loopt onvermijdelijk tegen de grenzen van de taal aan. In deze rubriek presenteert elke maand een vertaler zijn of haar weerbarstigste vertaalprobleem - en de uiteindelijke oplossing.
Wat is het grootste vertaalprobleem dat u bent tegengekomen?
‘Mijn carrière als vertaler begon met een groot vertaalprobleem. In 2008 debuteerde ik als vertaler met Feuchtgebiete van Charlotte Roche. Een geruchtmakend boek, provocerend, een hype volgens velen. Wat te doen met de titel? Feuchtgebiete is in het Duits een neutraal woord: een verzamelnaam voor vochtige gebieden: moerassen, veen, mangrovebossen. Een ironische titel voor zo'n “smerig” boek. Maar Vochtige gebieden was geen goede vertaling. Zo zeg je dat niet. Ton Naaijkens pleitte later in het vertaaltijdschrift Filter nog voor Natte plekken. Maar dat is weer te nat, niet vies genoeg. En ik stuitte op de term drasland. Te provinciaals.’
Hoe hebt u het opgelost?
‘Mijn oplossing, Vochtige streken, kwam uiteindelijk gewoon vanzelf. Streken is de letterlijke vertaling van Gebiete, en Vochtige streken is daarmee ook de meest letterlijke vertaling van Feuchtgebiete. De tweede betekenis van streken (zie Van Dale: “schadelijke of domme daad”) krijg je er gratis bij, en past perfect bij de inhoud van het boek. Het klinkt zelfs een beetje Duits; als variant op Till Eulenspiegels Lustige Streiche.’
‘Leuk dat het boek nu in Duitsland is verfilmd en met “mijn” titel hier in Nederland is uitgebracht, vorige maand. Ik koester mijn exemplaar van Vochtige streken met de opdracht van Charlotte Roche: “Feuchte Küsse in dem Intimbereich von Marcel, ♥, Charlotte.”’
Foto: Richard Bank
Auteursrechtelijk beschermd