Onze Taal. Jaargang 83

[p. 34]

Taalergernissen

Drie bij vier meter
Eddy van de Bijl - Dodewaard

Als mensen het hebben over de afmetingen van een kamer waarvan de lange muur 4 meter is en de korte 3 meter, dan spreken ze vaak over ‘drie bij vier meter’ en schrijven ze ‘3 × 4 m’. Maar dat is onjuist. ‘3 × 4 m’ is een andere schrijfwijze van ‘4 m + 4 m + 4 m’, oftewel driemaal de lengte (wat 12 m oplevert). De juiste schrijfwijze met symbolen voor de afmetingen is ‘3 m × 4 m’, of ‘3 × 4 m²’ (wat 12 m² oplevert).

-mannen
Jan Bosmans - Antwerpen

Op school heb ik geleerd dat het meervoud van beroepsnamen die eindigen op -man de uitgang -lui of -lieden krijgt: timmerlieden, werklui. Steeds vaker hoor en lees ik vakmannen of brandweermannen. Ik wil niet zo ver gaan te eisen dat we ‘verschrikkelijke sneeuwlui’ of ‘kaailieden’ zeggen, maar die -mannen doen me pijn aan de oren en het hart.

Klemtoon
Kas van Iersel - DJ en Presentator, Naarden

Een presentator moet de taal van zijn doelgroep spreken. Dat gaat niet vanzelf. Die doelgroep spreekt namelijk steeds anders. De ‘roeptoeterstijl’, waarbij de klemtoon verschuift naar de eerste lettergreep van een woord, rukt steeds verder op. Zo wordt er gesproken over ‘pólitieke overwegingen’, en heeft Matthijs van Nieuwkerk het al jaren over ‘RTL Bóúlevard’. Ik was de laatste die nog ‘ceremoníé’ zei. Nadat ik ook Balkenende over een ‘ceremónie’ hoorde praten, ging ik overstag. Geef het even en het wordt nog céremonie ook.

Foto: Priscilla Wijngaard

Uit het land van herkomst
Priscilla Wijngaard - Beunincen

Laatst las ik op een pak vruchtensap dat ‘het fruit zorgvuldig geselecteerd en geplukt is in het land van herkomst’. Dit vond ik toch wel heel erg bijzonder. Het is altijd maar weer afwachten of de producten wel uit het land van herkomst komen. Prachtige eersteklas gebakken lucht.

Echter; puntkomma
Bob van Rossum - Vriescheloo

Ik kijk scripties na van studenten aan hogescholen en universiteiten, en daarbij vallen mij twee dingen op: de vreemde zinsconstructie met echter (‘Echter weet iedereen dat een voorwerp naar beneden valt’) en de dubbele punt die vervangen wordt door een puntkomma (‘de kenmerken zijn;’). Voor het eerste heb ik geen verklaring, voor het tweede kan ik wel wat bedenken: de studenten zijn wellicht te lui om de extra handeling uitte voeren die nodig is voor een dubbele punt: de shifttoets indrukken.