Raarwoord
Izabel
Guus Middag over opmerkelijke woorden, oud en nieuw.
Ik las ergens in een bos, op een bordje, dat een bepaalde plant ‘izabel’ van kleur was - en heb daarna aan niks anders meer kunnen denken. Ik wist niet beter dan dat Isabel een meisjesnaam was, geschreven met een s. Het moest niet gekker worden. Straks gingen ze nog op bordjes schrijven dat Aaltje eigenlijk een vis was, Mies een slechte karaktereigenschap en Janet een Vlaamse homoseksueel. Toch beweert ook Van Dale doodleuk dat izabel verwijst naar een kleur, ‘een mengeling van geel en wit, maar waarin geel de overhand heeft’. Volgens sommige bronnen is de naam afgeleid van Isabella van Spanje (1566-1633), die tijdens het Beleg van Oostende had gezworen geen schoon hemd aan te trekken totdat de stad was ingenomen. Het beleg duurde drie jaar. Haar witte hemd had toen de geelwitte kleur aangenomen die sindsdien bekendstaat als izabel.
Je moet een mooi verhaal nooit stukchecken, zeggen ze, maar dat is in dit geval wel gedaan. De kleurnaam is later in een oudere bron aangetroffen, dus de belegverklaring kan niet kloppen. Natuurlijk is men daarna op zoek gegaan naar oudere Isabella's en oudere beleggen, en die zijn nog gevonden ook (Isabella I van Castilië, het Beleg van Granada), maar de verklaring is inmiddels toch verdacht.
Wat nu? Nog verder speuren? Misschien komen we dan uiteindelijk weer terug in het paradijs. Daar waren de mensen zoals bekend gelukkig. Daar vroegen ze niet waar de woorden vandaan kwamen. Als je daar door het bos liep en niet wist hoe iets heette, bukte je even en dan zag je een bordje. ‘Izabelkleurig pelsbekertje’, bij een heel klein paddestoeltje. Daarnaast stond er nog een. ‘Izabelkleurig breeksteeltje.’ En dan liep je weer vrolijk verder.
Guus Middag
Auteursrechtelijk beschermd