Toen in... november 1988
De V voltooid
Redactie Onze Taal
Het is deze maand, op 29 november, precies 24 jaar geleden dat er bij het Instituut voor Nederlandse Lexicologie (INL) een feestje te vieren was. De redactie van het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) stond die dag stil bij de voltooiing van de letter V. Nog maar vier letters te gaan, en dan zou het grootste woordenboek ter wereld een feit zijn. Het was groot in volume (het besloeg bij de V al enkele meters boekenplank), maar ook in aanpak.
De woordomschrijvingen waren gebaseerd op een eigen verzameling van miljoenen citaten uit kranten, romans, enzovoort. Uit al die citaten werd ieder belangrijk woord met de hand op een los kaartje geschreven. Zelfs in de tijd dat langzamerhand iedere Nederlander wel een computer ging aanschaffen, werkte het WNT nog met het aloude kaartsysteem. Tanneke Schoonheim en Vivien Waszink van het INL: ‘Digitaliseren zou heel kostbaar en tijdrovend geweest zijn, en de redacteuren waren toch al gewend om zo te werken.’ Bij de voltooiing in 1998, tien jaar nadat de V was afgerond, was er 147 jaar aan het WNT gewerkt.
Voor nieuwe woordenboekprojecten gebruikt het INL inmiddels natuurlijk wel computers. Dat maakt nieuwsgierig: wat als er in het huidige tijdperk was begonnen met het WNT? Hoelang zou het project dan duren? Schoonheim en Waszink rekenden het uit door te kijken naar het Algemeen Nederlands Woordenboek (ANW), waaraan het INL momenteel werkt. Voor dat project blijkt de productie, gemeten in aantal woordomschrijvingen per jaar, viermaal zo hoog te liggen: ‘Dus als je dit jaar weer zou beginnen met het WNT, zou je er ongeveer 35 jaar werk aan hebben.’
En het V-feest? Dat viel dan in 2044.