Onze Taal. Jaargang 81

[p. 263]

Woordenboek omarmt de Jeugd
Arjen van Veelen

Onlangs verscheen van het Prisma pocketwoordenboek Nederlands een speciale ‘De Jeugd van Tegenwoordig Editie’. Daarbij hoorde ook een promotiefilmpje. Arjen van Veelen was bij de opname.

De Jeugd van Tegenwoordig bij de opnamen voor het Prisma-woordenboek.
Foto: Iris Vetter

‘Lekker urban!’, zegt Pepijn Lanen, een lange blonde man met een gouden tand. Hij staat op een voormalig haventerrein in Amsterdam-Noord naast wat ontzielde hijskranen vol graffiti. Verderop doen skaters hun capriooltjes. Lanen is de zoon van een advocaat. Hij zat op het Christelijk Gymnasium in Utrecht, studeerde even rechten en Europese studies, maar is nu rapper van beroep. Faberyayo, zo heet hij ook. In 2005 had hij met zijn groep De Jeugd van Tegenwoordig een grote hit: ‘Watskeburt?!’ Maar hij heeft ook solo succes. Bijvoorbeeld met zijn recente album Coco, dat - met nummers als ‘Solonaise’ en ‘Neen’ - een protest is tegen kaasbroodjes.

Hij is hier nu samen met de rest van de Jeugd: Vjeze Fur, Willie Wartaal en Bas Bron. Ze gaan een filmpje opnemen met de aankondiging voor een wedstrijd van uitgeverij Unieboek | Het Spectrum. Die maakte een speciale editie van haar Prisma pocketwoordenboek Nederlands, met daarin een openingskatern dat geschreven is door de Jeugd. ‘We willen beleving toevoegen aan de producten van Prisma’, vertelt Tycho Korbee, ‘trade marketeer’ van Unieboek | Het Spectrum, die ook bij de opnamen aanwezig is. ‘We willen de interactie met jongeren aangaan.’

■ Associëren

De jongens van de Jeugd improviseren intussen wat voor de camera, voor de oproep van de wedstrijd. Ze zijn goed in associëren en grapjes maken. ‘Je mag kleien, je mag skateboarden, je mag homofiel door het veld rennen, je mag...’

Pepijn Lanen heeft tussendoor even tijd. Maar hij is niet van de bespiegelingen. ‘Het is leuk voor de kinderen, het is altijd goed iets voor de jeugd te doen.’ Over de invloed van de Jeugd op de taal: ‘Taal verandert sowieso.’ Hij hoopt dat het woord psychantisch weerklank zal vinden; het komt voor in het katern - al staat er niet bij wat het precies betekent.

Lanen wil zich ook bekwamen in de literatuur. Op Wateenleven.tumbrl.com schreef hij samen met schrijver James Worthy beurtelings korte stukjes proza. In het zomernummer van het literaire tijdschrift Das Magazin stond een gedicht van hem. Het heet: ‘De Rechtvaardige Schoffant’, over een briesend persoon die met een bijl inhakt op kinderen, bejaarden, iedereen. ‘Van tijd tot tijd voelt hij berouw, en pinkt bijna een traan / Maar tja, het rechtvaardig schofferen, is nu eenmaal zijn baan.’

Verhalen schrijven is echt iets heel anders dan rapteksten, zegt Lanen. ‘Heel anders, maar ook weer tof.’ Hij is bezig met een bundel korte verhalen, maar pas als hij zelf helemaal tevreden is, wil hij met uitgevers praten. Hij bewondert Drs. P, ‘zeker wel een taalkunstenaar’. Hij leest verder niet zo veel Nederlandse literatuur, behalve dan Herman Brusselmans, maar wel buitenlandse, zoals William Gibson en Bret Easton Ellis.

■ Pygmeeënvolk

Op het omslag van de deze zomer verschenen ‘De Jeugd van Tegenwoordig Editie’ van het woordenboek staan een onthoofde koe en een zinkend schip. In de inleiding, onder het kopje: ‘Woorden, wie zijn het, waar komen zij vandaan?’: ‘Woorden komen oorspronkelijk uit Honduras. Zij waren van origine een pygmeeënvolk dat veel pindakaas at.’ En: ‘Veel plezier met dit psychantische woordenboek.’

Watskeburt staat er niet in, tussen watjekouw (‘harde klap’) en watt (‘eenheid van elektrisch vermogen’). Maar later maakte de uitgever bekend dat dit alsnog gebeurt, in de nieuwe editie, die voorjaar 2013 verschijnt. ‘Aanleiding is het grote succes van het katern met eigen woorden en sms-taal dat De Jeugd van Tegenwoordig samenstelde.’

Draaideur, flesje
Woorden van De Jeugd van Tegenwoordig

De ‘De Jeugd van Tegenwoordig Editie’ van het Prisma pocketwoordenboek Nederlands opent met een klein katern (acht bladzijden) met een inleiding en wat lemma's van De Jeugd van Tegenwoordig, waaronder een lijst ‘Mensen met voornamen die ook woorden zijn’; een kleine greep:

Baguette Setdresser met Friese achtergrond.

Draaideur Een jongeman met een bijzonder gevuld CV.

Flesje Roodharige vrouw met voorliefde voor totaalpoëzie.

Variétés Echt een feestelijk persoon. Dol op felle kleuren en bonte prints.

Weefgetouw Een partypooper van de bovenste plank. Staat vaak bij mensen in de smartphone onder de naam ‘Niet Opnemen’.

Werkstuk Jongeman uit achterstandswijk met enorme voorliefde voor entrecote. Saus optioneel.