Raarwoord
Koffierat
Guus Middag behandelt opmerkelijke woorden, oud en nieuw.
Civetkat: dat heb ik altijd een mooi woord gevonden. Ik weet niet goed waarom. Ik verbeeld me dat het woord civet er mooi uitziet. Een woord van stand. Sierlijk ook. Net als spinet. En dan nog zo'n mysterieuze kat erbij. Een civetkat leek mij ongezien een koninklijk dier. Niet om te aaien. Intussen had ik, dat maakte het ook wel aantrekkelijk, geen idee wat de civetkat zo civetterig maakte. Wat is civet? Civet is, lees ik in Van Dale, een “olieachtige, welriekende stof, door de aarsklieren der civetkatten afgescheiden”. In de buurt van de civetkat houdt zich in het woordenboek ook de ‘civetrat’ op. En als je verder gaat zoeken, kom je vanzelf ook de ‘koffierat’ tegen. De koffierat is niet die vervelende medewerker van het magazijn die in de kantine altijd net voor onze neus de laatste koffie uit de koffiekan voor zichzelf uitschenkt (mager, stofjas, vlassig snorretje), maar een ‘in Indonesië voorkomende soort civetkat die, buiten zijn gewone menu van insecten, kleine zoogdieren, vogels en eieren, ook rijpe koffievruchten eet’.
Wat zijn koffievruchten nu weer? Zo blijf je zoeken. Koffievruchten zijn de bessen van de koffieboom. De civetkat eet de bes, verteert het vruchtvlees en poept de pit uit. Door deze gang door het spijsverteringskanaal van de rat krijgt de pit een bijzondere smaak. De uitgepoepte pitten worden verzameld, en dan nog even licht geroosterd. U gelooft het niet, maar het is wel zo: de boontjes van de koffierat gelden als de beste koffiebonen die er zijn. Eén pondspak civetkatkoffie (kopi loewak) kost ongeveer honderd euro. Men kan er een lekker verse bolus bij nemen.
Guus Middag
Auteursrechtelijk beschermd