Smakelijk!
Oproep: eetspreuken
Jaap de Jong
‘Here zegen deze spijze amen!’ Hoe begint bij u straks het kerstdiner? Met een openingsgebed, het Onze Vader, een weesgegroetje, een gedicht? Met een plechtige stilte? Zegt u ‘Eet smakelijk’, of vindt u dat juist te onsmakelijk en zó burgerlijk dat u als u dat hoort al gegeten en gedronken hebt?
Vrienden met jonge kinderen pakken de handen van de tafelgenoten naast zich vast en zeggen, de handen heen en weer bewegend op het ritme van de spreuk: ‘Een twee drie - bon appétit - een twee drie: eet smakelijk!’
Als mijn vader in een jolige bui was, klonk het: ‘Eet ze met hapjes, drink ze met slokjes, en stik niet in de brokjes.’ En als er in een Limburgs gezin weleens weinig tijd en eerbied was, werd het: ‘Vader en Zoon Pipo de kloon’ (voor ‘In de naam van de Vader, de Zoon, en van de Heilige Geest. Amen.’).
Welke frasen klinken tussendoor bij u aan tafel? ‘Smakelijke voortzetting’? Of misschien wel de ironische afkorting ‘Smavo’?
En hoe rondt u de maaltijd verbaal af? ‘Het moge u wel bekomen’? ‘Goede bekomst’? Of wordt het allemaal wat plastischer met ‘Fijne spijsvertering’ en ‘Dat het maar goed mag zakken’? Of speelt u een rijmende troefkaart uit, zoals deze:
Ik ben verzadigd en verkwikt en aanmerkelijk aangedikt en voor de afwas niet geschikt.
Sinds de jaren zeventig, toen Inez van Eijk haar verzameling eetspreuken publiceerde in haar boek Dooddoeners en stoplappen, zijn er vast weer smakelijke nieuwe openings- en slotformules, eetspreuken en -gebruiken bij gekomen. Meld ze via www.onzetaal.nl/smakelijk, of stuur ze naar Redactie Onze Taal, Raamweg 1a, 2596 HL Den Haag (o.v.v. de plaats en periode waarin de wensen werden gebruikt). Ook spreuken van kinderdagverblijven zijn welkom. Alvast onze hartelijke dank!
Auteursrechtelijk beschermd