Onze Taal. Jaargang 80

Gesignaleerd

‘We klikken en gaan goed’
Arie Snoek - Rotterdam

Stel, je kunt het goed vinden met iemand. Hoe zeg je dat dan? ‘Het klikt goed tussen ons’ ligt voor de hand. Althans: dat lág voor de hand, want hoe langer hoe meer hoor je in plaats daarvan: ‘We klikken goed’, of kortweg: ‘We klikken.’ Een van de vele voorbeelden die via Google te vinden zijn, afkomstig van het internetforum van Viva: ‘Ik vind hem lief, leuk, we hebben het reuze gezellig en we klikken goed in bed. En waarom zouden we daar niet van genieten?’

Ook bij het werkwoord gaan lijkt die het-constructie (in de taalkunde ‘onpersoonlijke constructie’ geheten) op zijn retour te zijn. In plaats van ‘Het gaat goed met de kinderen’ klinkt steeds vaker: ‘De kinderen gaan goed.’

Wat zou hierachter zitten? Het effect ervan is in elk geval dat de nadruk meer op de personen in kwestie komt te liggen - de formulering wordt inderdaad minder onpersoonlijk. In ‘Het gaat goed met ons’ zit nog een zweem van ‘iets’ buiten onszelf dat ervoor zorgt dat ‘het’ goed gaat met ons. Maar in ‘We gaan goed’ schemert al duidelijk door dat dit ook beslist onze eigen verdienste is. Typerend is de kop in Metro van 7 juli jl. boven een stuk over Angelina Jolie en Sarah Jessica Parker als best verdienende Hollywood-actrices: ‘Jolie en Jessica Parker gaan goed’.

Aan die kop valt trouwens nóg iets op. Hij is een stuk korter dan ‘Het gaat goed met Jolie en Jessica Parker’ - en daarin ligt misschien óók een reden voor de terugloop van de onpersoonlijke constructie: het alternatief is meestal bondiger.

Diens
Peter Bosman - Utrecht

In een tv-nieuwsrubriek van de publieke omroep op 28 juli 2011 werd een aantal voorbeelden van asielzoekers met een psychiatrische stoornis getoond, onder wie de man die eerst zijn vriendin doodsloeg en ‘daarna een agent doodde met zijn eigen wapen’. Een vreselijk verhaal, waarbij ik me toch onwillekeurig ook afvroeg: Met wiens wapen? Met dat van de asielzoeker of dat van de agent? Uit de reportage bleek dat het om het wapen van de agent ging. Het woord zijn maakt de zin dubbelzinnig. Daar had beter diens kunnen worden gebruikt, dat zou zonder twijfel hebben verwezen naar de agent.

Als je erop let, zie je het vaker:

- Deze werkte de tiener tegen de grond en ging er met zijn mobieltje vandoor. (112apeldoorn.nl)
- De straatrover doorzocht de zakken van het slachtoffer en ontvreemdde zijn portemonnee. (BN/De Stem)

Ik vrees dat er steeds minder mensen zijn die dat woordje diens kennen.

Vertrouwd
Henk Dikker Hupkes - Utrecht

In het kader van ‘de Week van TV Lab’ presenteerde de VPRO op donderdag 1 september jl. Weg van Nederland, een quiz met uitgeprocedeerde asielzoekers. De kandidaten konden met hun kennis van Nederland en het Nederlands laten zien hoe goed ze ingeburgerd waren. Jammer dat de programmamakers zelf de spellingregels niet zo goed bleken te beheersen, zoals blijkt uit de foto hieronder.