Van Aaf tot z
Marokkanen weigeren
‘Geweigerd als Surinamer’, staat er op het affiche. Heel groot. Door de woorden heen staan drie rode kruisjes gestempeld. En eronder staat: ‘Discriminatie. Amsterdam is er klaar mee.’
De affiches hangen overal in Amsterdam. Je hebt niet alleen ‘Geweigerd als Surinamer’, maar ook, onder andere: ‘Marokkanen weigeren’ en: ‘In elkaar geslagen als Jood’.
Ik begrijp het wel: mededelingen op affiches moeten heel kort zijn, want je rijdt er zo langs. En dan heb je geen tijd om een zin te moeten lezen als: ‘Ik ben bij een hippe disco geweigerd omdat ik een Surinamer ben en dus een kleurtje heb. En dat is heel erg.’
Maar de uitroepen van deze antidiscriminatiecampagne zijn zó kort, en daardoor zó onbegrijpelijk dat ik elke keer als ik erlangs fiets, alsnog moet afremmen omdat ik in de war ben geraakt.
‘Geweigerd als Surinamer’ roept in mijn hoofd een heel vreemd verhaal op. Ik zie een Nederlander voor me (of een Belg of een Rus of een Zuid-Afrikaan) die héél graag Surinamer wil worden. Hij meldt zich, helemaal aangekleed en geschminkt als Surinamer, bij de Surinaamse ambassade om een Surinaams paspoort aan te vragen. Maar hij wordt keihard geweigerd.
Ook de halfzin ‘In elkaar geslagen als Jood’ roept een bizarre fantasie bij me op. Opnieuw door het woordje als. Ik zie iemand voor me die in het dagelijks leven geen Jood is, maar op een avond besluit zich als Jood te verkleden. Keppeltje opgezet, Thora onder de arm, en zo de straat op. En zo, als Jood verkleed, wordt hij in elkaar geslagen.
En dan het affiche met ‘Marokkanen weigeren’. Als je hem snel leest, zou je kunnen denken dat ermee wordt bedoeld dat Marokkanen van alles weigeren - een verhaal dat we ook vrij veel te horen krijgen in de media, dus die verkeerde associatie is snel gemaakt. Dat ze weigeren om te werken, dat ze weigeren om gezellig mee te doen in de maatschappij, dat ze weigeren om Nederlands te leren. Kortom, de zin ‘Marokkanen weigeren’, hoe aardig bedoeld hij ook is, zou discriminatie juist in de hand kunnen werken. Hetzelfde geldt voor een ander affiche van de campagne, waarop de cryptische mededeling ‘Joden bedreigen’ staat. Zie je wel, zullen antisemieten denken, die Joden, die bedreigen altijd!
Vreemde bijwerkingen van deze dure, in elke abri aanwezige campagne. De andere bijwerking: dat ik me op mijn fiets de hele dag erger aan die malle ambtenaar zonder taalgevoel die deze halfbakken zinnen de wereld in heeft geslingerd. Hij zou geweigerd moeten worden. Als ambtenaar.
Aaf Brandt Corstius