Ingepakt
Himalaya-mineralen en limoenextracten
Arjen van Veelen
De teksten op verpakkingsmaterialen moeten de consument informeren, maar bovenal moeten ze ons verleiden. Hoe gaat dat in zijn werk?
Er bestaat een prachtig melancholisch liedje van de Zuid-Afrikaanse dichter-zanger Gert Vlok Nel. ‘Timotei Sjampoe’ heet het. Het bezingt de herinnering die de geur van een shampoomerk bij de zanger opwekt, een herinnering aan een liefde. Dat kunnen geuren, shampoogeuren zeker.
Gek dat je op shampooflessen zelf weinig poëzie vindt. Wel vaak beledigingen. Of hoe moet ik het anders lezen? Nergens word je zo onbeschaamd beschimpt. ‘Voor dof haar.’ ‘Voor droog en beschadigd haar.’ ‘Voor dunner wordend haar.’ ‘Voor slap en futloos haar.’ Kwetsend is dat. Vooral dat futloos - een klap in je gezicht.
Er zijn uitzonderingen. Andrélon gebruikt af en toe verzachtende uitdrukkingen. Het merk verkoopt bijvoorbeeld shampoo ‘voor eigenwijs en pluizig haar’ - dat klinkt tenminste nog speels en Pippi Langkous-achtig. Maar voor de rest? Puur moddergooien vanaf het etiket. Je haar is altijd zwaar beschadigd en je hebt maar mazzel dat er nog zoiets bestaat als lipiden en yoghurtproteïnen.
Ook vreemd, trouwens, is de categorie ‘normaal haar’. Zijn andere haartypen dan abnormaal? Hoe weet je of je haar normaal is? Als het niet eigenwijs is? En waarom bestaat er ook shampoo ‘voor ieder haartype’? Werkt die ook prima voor futloos haar? En ‘iedere-dagshampoo’? Is andere shampoo alleen voor, zeg, zondag? Gaat het mis als je shampoo die níét voor iedere dag bedoeld is, toch dagelijks gebruikt? Vragen, vragen.
Voor poëzie kun je wél terecht bij douchegelflacons. Onder de warme klaterstraal bedwelmen die flacons je met prachtige verzen over zachtheid, strelingen en uitheemse parfums.
Bourgeois Paris spreekt over ‘teder geluk’. Fa Royal Gelly bezingt de ‘intrigerende geur van honing en Maanorchidee’. Een schitterend vers, vol binnenrijm, alliteratie en mysterie, komt van Palmolive Thermal Massage: ‘De verzorgende formule, verrijkt met minerale zouten, witte klei en masserende microbolletjes, zorgt voor een zachte peeling.’ En Palmolive Calming belooft jubelend: ‘De rijke, fluweelachtige formule streelt je huid en laat haar glad en verzacht aanvoelen. Dermatologisch getest.’
Wat opvalt aan de douchegelpoëtica is de natuurlyriek. Hele fruitschalen passeren de revue, complete smulbossen, allerlei exotische flora: granaatappelen, komkommers, hibiscussen, veenbessen, perziken, magnolia's, lychees, cacaobonen, groene meloenen - je smeert het allemaal op je huid. Hoogtepunt qua natuurlyriek is dit gedichtje van Dove Go Fresh:
Een explosie van frisheid, een waterval van
hydraterende bubbels op je huid.
Het sprankelende, fruitige parfum van nectarine & witte gember.
Veel van die gedichtjes reppen over ‘extracten’. Je hebt bijvoorbeeld zijdeextract, parelextract, perzikextract, rodebessenextract, groenethee-extract en kersenbloesemextract.
Die extracten zijn magisch. Ze betoveren je via associatie. Van perzikextract krijg je een perzikhuidje. Waarom? De associatie is: perziken → zacht. Van cacao-extract word je wellustig. Chocola → lekker. Van parelexact (fijngemalen parels?) ga je glanzen. Parel → glans. Soms is de associatie vergezocht. Axe Rise Up is bijvoorbeeld verrijkt met ‘verfrissende Himalaya-mineralen en limoenextracten’. Limoen? Himalaya? Dat is zo over de top, het lijkt wel een parodie.
Axe, de Baudelaire onder de douchegels.
Axe is de Baudelaire onder de douchegels: het merk hint onverbloemd op seks. Zo belooft Axe Vice aan de mannelijke adolescenten dat deze douchegel ‘de ondeugende kant van meisjes naar boven haalt’. En Axe Boost - met een ‘stimulerende mix van guave- en vulkaanmineralen’ - ‘brengt je onmiddellijk in de stemming...’
O la la. Daar is Timotei Sjampoe niks bij. Puntje, puntje, puntje.
Auteursrechtelijk beschermd