Onze Taal. Jaargang 79

[p. 10]

De besmettelijke i van iPhone en Wii

Erwin Wijman

iFly, iBox, iJigg: sinds de iMac struikel je over de merk- en bedrijfsnamen die beginnen met een kleine i. En dankzij de Wii is nu ook de dubbele kleine i aan een onstuimige opmars bezig. Zelfs persoonsnamen lijken niet meer veilig.

Dat kleine i'tje in iMac was erg wennen in 1998, maar het eigenzinnige voorvoegseltje maakte de nieuwe computer van Apple wel zo eigentijds. De i die uitdrukkelijk géén hoofdletter was - en die in iMac stond voor internet - maakte helemaal school nadat Apple in 2001 zijn immens populaire iPod op de markt had gebracht, en in 2007 de wederom massaal aangeschafte iPhone. Sindsdien heten duizenden spullen en bedrijven iets met i aan het begin. Ook in Nederland. Kijk naar iBlue Makelaars, webwinkel iBood, zoekmachine iLocal, e-reader iLiad, iFly, een magazine van de KLM, en de persoonlijke tv-gids iFanzy. De naam iBox tooit niet alleen een websitebouwpakket, maar ook een inbouwelement voor baden wastafelkranen van Hans Grohe, een speakersetje van fabrikant iDowell en een keten van kinderdagverblijven met 22 vestigingen in de regio Utrecht. In de bedrijfs- en merknaamgeverij raast een ware i-mode. HP heeft zijn iPAQ-smartphone, het Zuid-Koreaanse iRiver maakt namaak-iPodjes, iJigg is YouTube voor zelfgemaakte muziek, Carl Zeiss kwam met iScription-brillenglazen voor scherper zicht en iShares is marktleider in indexaandelenfondsen. Een i in bedrijfsen merknamen is zogezegd de iPod onder de voorvoegseltjes.

■ Gepaarde i'tjes

In 2006 moest iedereen weer lachen om de naam van de nieuwe spelcomputer van Nintendo, de Wii. Met twéé i'tjes. Dat Wii klinkt als het Engelse we (Nederlands ‘wij’). En de twee i's, legde Nintendo uit, staan voor de twee controllers oftewel afstandsbedieningen van de Wii. Het ding werd een eclatant succes: er zijn er ruim 50 miljoen van verkocht. En wat zie je? Ook die gepaarde i'tjes maken furore in bedrijfs- en merknamen. Ook weer in Nederlandse namen. Kijk naar Bliin, een webdienst waarmee je vrienden via je mobieltje of laptop precies weten waar jij op dat moment bent. TiiB is de naam van een strategisch advies- en merkenbureau dat is opgericht in 2007. In Groningen, Amsterdam en andere steden zie je dit najaar overal posters hangen voor Heeii. Heeii is een zogeheten aanraadsysteem op internet dat via een zijbalk op je browser suggesties en aanbevelingen doet voor andere websites. Heeii begon in september 2008. Dat was net na de lancering van Familii, het sociale netwerk op internet voor familieleden en familiestambomen van Ilse Media/Sanoma (inmiddels omgedoopt in Familie.nl). Een Amsterdams vertaalbureau noemt zichzelf Genii Translations. En de merknaam waaronder Ahold pannen, serviesgoed en textiel gaat verkopen, luidt Mozaii.

■ 3D-karikatuur

Ondertussen rukken de ii'tjes ook internationaal op. Eind 2007 kwam de Mii ter wereld, een 3D-karikatuur die je op jezelf of een medespeler kunt laten lijken voor gebruik in Wii-spellen (vergelijk personages in het populaire computerspel De Sims 2). De nieuwe dienst Twiike.com stuurt informatie uit je Nike+iPod Sports Kit, een soort geautomatiseerd hardlooplogboek met gegevens over loopafstand, snelheid en calorieverbruik naar je Twitter-account. En in juli lanceerde elektronicafabrikant Creative de Zii, voluit Creative Zii EGG. Dat is een soort ‘iPod touch’ die op het besturingsprogramma Google Android draait. De touchscreen-mediaspeler - opvolger van de bestseller Creative Zen - bevat een processor van chipfabrikant ZiiLabs, die werd opgericht in januari 2009. De iPod van Creative heet dus Zii, waarmee de cirkel weer rond is.

De iPhone en de iRex: slechts twee van de vele merknamen die beginnen met een kleine i.

De ii-mode lijkt het bewijs van een nieuwe namenwet: zodra een merknaam of bedrijfsnaam nieuwe, onderscheidende elementen bevat en dankzij reclame, media-aandacht en in het gebruik erg bekend wordt, zie je die onderscheidende elementen binnen een mum van tijd terug in andere bedrijfs-, product- en merknamen, vaak zelfs binnen dezelfde sector. Waardoor diezelfde elementen snel aan onderscheidend vermogen inboeten.

Maar die ii blijft nog wel even hip. Het wachten is op de eerste babynaam in de familieberichten met zo'n hypereigentijds achtervoegsel, zoals Demii, Jimmii, Heidii of Zoeii. U vindt dat onwaarschijnlijk? Dit najaar verscheen de debuut-cd van Miike Snow, volgens VPRO's 3voor12 een van de beste popalbums van het jaar. Achter Miike Snow gaat een Zweeds producersduo schuil, dat aan de basis stond van hitalbums van Kylie Minogue, Madonna en Britney Spears. Maar die twee i'tjes maken het duo net zo trendii als Guitar Hero 5 op de Wii.