■ Aardlagen
Tomberg was in oorsprong genoemd naar een tomme (uit tumulus, ‘grafheuvel’), maar nadat die aanduiding in onbruik was geraakt, ontstond de behoefte om de heuvel te benoemen met een woord dat men wél kende. De naam Tomberg is dus eigenlijk een taalarcheologisch monument, dat zich laat vergelijken met een opeenstapeling van aardlagen. Tom, het linkerdeel van de samenstelling, is dan de onderste aardlaag, berg - het rechterdeel - de bovenste. In zulke namen weerspiegelt de volgorde van de delen van de samenstelling dus de volgorde van ontstaan.
Het verschijnsel doet zich wereldwijd voor. Een voorbeeld uit Australië is de naam van de stad Bundaberg, in het noordoosten van dat werelddeel. De stad is genoemd naar een berg: bunda komt uit de taal van de Aboriginals en betekent ‘berg’, het achtervoegsel berg komt van de Duitse immigranten die zich ooit in dit deel van Australië gevestigd hebben.
Een recordaantal ‘aardlagen’ is te vinden in de naam Pendle Hill, van een heuvel in Noord-Engeland. Oorspronkelijk heette deze heuvel simpelweg Pen (een Keltisch woord voor ‘heuvel’). Nadat de Germanen dit deel van Engeland veroverd hadden, werd de Keltische naam niet meer begrepen, en de nieuwe inwoners voegden er hun eigen woord hill aan toe. Alleen als je Penhill snel uitspreekt, verandert het al spoedig in ‘Pendle’. En zo was er opnieuw een ondoorgrondelijke naam ontstaan die om een verduidelijking smeekte. Het uiteindelijke resultaat was Pendle Hill: ‘heuvelheuvelheuvel’.
Auteursrechtelijk beschermd
