Bewust kiezen
Arie Snoek - Rotterdam
Woorden krijgen soms een andere betekenis, of een andere lading. Dat is een heel normaal en natuurlijk proces, en je moet je er vooral niet al te druk over maken. Maar soms doe ik dat wél. Bijvoorbeeld bij het om zich heen grijpende woordje bewust in combinatie met kiezen. U weet wel: ‘Ik kies bewust voor groene energie’, ‘Ik heb bewust gekozen voor een gezonde levensstijl’, en dergelijke.
Je kunt in dit soort gevallen natuurlijk net zo goed alleen het woord kiezen gebruiken. Wat doet dat bewust er dan bij? Benadrukken dat er aan het kiezen een langdurig proces van diep nadenken is voorafgegaan? Dat is ongetwijfeld de indruk die gewekt moet worden, maar ik vrees dat het in de praktijk anders werkt.
Bewust kiezen is verworden tot een goedkeuringsstempel dat mensen zichzelf te pas en te onpas opdrukken. Je hoeft alleen maar te zeggen dat je ergens ‘bewust’ voor hebt gekozen, en het is zonneklaar dat je aan de goede kant staat - dat je je zorgen maakt om het klimaat en het milieu, dat de gezondheid van de mens je aan het hart gaat, en dat je ook verder heel erg voor een betere wereld bent. Bewust kiezen is geannexeerd door mensen die graag laten weten dat ze heel goed bezig zijn.
Dat de reclame dit ook allang heeft ontdekt, en er werkelijk tot vervelens toe gebruik van maakt, stuwt - ik geef het toe - mijn gal nog verder omhoog. Er bestaat zelfs een ‘Stichting Ik Kies Bewust’, die stickers uitgeeft met, inderdaad, de tekst ‘Ik kies bewust’. Er had net zo goed kunnen staan: ‘Ik deug.’