Onze Taal. Jaargang 77

[p. 362]

Redactie Onze Taal
Tamtam

Strengere eisen eindexamen Nederlands en Engels

Havo- en vwo-eindexamenkandidaten mogen vanaf het schooljaar 2011-2012 voor de drie vakken Nederlands, Engels en wiskunde nog maar één enkele vijf halen. Dat maakte staatssecretaris Marja van Bijsterveldt van Onderwijs eind oktober bekend. Ook liet ze weten dat scholieren van alle schooltypen voortaan gemiddeld een voldoende moeten halen voor het centraal eindexamen. Onvoldoendes voor het centraal examen kunnen nu nog worden gecompenseerd met voldoendes voor het schoolexamen.

Staatssecretaris Marja van Bijsterveldt
Foto: Ministerie van OCW

Door deze strengere exameneisen worden ‘leerlingen uitgedaagd maximaal te presteren en zijn ze verzekerd van een goede aansluiting op het vervolgonderwijs’, aldus de staatssecretaris op de website van haar ministerie. Met de maatregelen volgt zij voor een groot deel het advies uit het Onderwijsraadrapport Doorstroom en talentontwikkeling. Ook sluit ze aan bij de aanbevelingen van de commissie-Dijsselbloem, de parlementaire onderzoekscommissie die in februari een vernietigend rapport publiceerde over de onderwijsvernieuwingen van de afgelopen jaren.

Vmbo-leerlingen mogen voorlopig nog wel twee vijven halen voor de drie kernvakken. Voor dit schooltype vraagt Van Bijsterveldt eerst nog extra advies aan de Onderwijsraad.

Verzet tegen Engelse diplomauitreiking

Enkele studenten van een Nijmeegse ‘researchmaster’ (zoals de onderzoeksfase van een universitaire studie tegenwoordig heet) kwamen onlangs in actie toen ze twee weken voor hun diploma-uitreiking hoorden dat deze - net als de opleiding zelf - in het Engels zou plaatsvinden.

De actievoerders, die dreigden niet naar de uitreiking te komen, meenden dat het bij een diploma-uitreiking niet alleen om de studenten gaat, maar ook om hun vrienden en familie. ‘En die spreken nu eenmaal niet allemaal goed Engels’, zei een van de studenten op Voxlog, de website van het Nijmeegse universiteitsmagazine Vox. ‘Een vakantiebabbel in het Engels is heel wat anders dan een inhoudelijk verhaal over mijn onderzoek, dat is in het Nederlands al lastig genoeg.’

Dankzij de protesten was de plechtigheid uiteindelijk toch in het Nederlands. Wat dit betekent voor toekomstige Nijmeegse diploma-uitreikingen, is nog de vraag.

Bejaardentaal slecht voor ouderen

Iedereen die geregeld in een verpleegtehuis komt, kent het wel: verpleegkundigen of familieleden die zich tot ouderen richten met zinnetjes als ‘Hoe voelen we ons vandaag?’ of zelfs ‘Grote meid’ - meestal ook nog eens uitgesproken op kinderlijke toon, of veel te langzaam, of veel te hard.

Veel hulpverleners en familieleden denken dat ze ouderen hiermee een dienst bewijzen en dat het vriendelijk overkomt. Maar het tegendeel blijkt waar: de ouderen ervaren het als vernederend en als een bevestiging van hun ouderdom. De stress die ermee gepaard gaat, kan zelfs levensbekortend werken. Dat alles blijkt uit recent onderzoek van de psychologe Becca Levy aan de universiteit van Yale, die jarenlang honderden 50+'ers volgde in een klein stadje in Ohio.

Bij mensen met lichte tot gematigde dementie werden de negatieve gevolgen van de bejaardentaal direct zichtbaar: patiënten weigerden mee te werken of begonnen te schreeuwen.

Het Nationaal Ouderenfonds, dat zich ‘actief inzet voor het welzijn van kwetsbare ouderen in Nederland’, roept mensen dan ook op dit soort taal niet langer te gebruiken en ouderen voortaan altijd op een normale, waardige manier aan te spreken.

Plasterk pleit voor Nederlands op de Antillen

Minister Plasterk van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen heeft tijdens een bijeenkomst van de Vereniging Antilliaans Netwerk in Amsterdam een pleidooi gehouden voor het Nederlands als instructietaal in het onderwijs op de Nederlandse Antillen. Sinds enkele jaren mogen basisschoolleerlingen ook les krijgen in het Engels of het Papiaments, maar in het voortgezet onderwijs wordt alleen in het Nederlands gedoceerd. Hoewel sommige Antillianen menen dat ook daar Engels en Papiaments toegestaan moeten worden, is Plasterk daar dus tegen.

In zijn toespraak wees de minister erop dat veel Antilliaanse studenten hoger onderwijs in Nederland willen volgen. De studenten zijn er dan bij gebaat als ze ook op de Antillen onderwijs in het Nederlands hebben gehad. Op de lange termijn ziet hij de Nederlandse taal bovendien als een middel om de onderlinge samenhang in het koninkrijk te ondersteunen.