‘Ook gij, Nout Wellink?’
Oproep: citaatsjablonen
Peter-Arno Coppen - Redactie Onze Taal
‘Cramertje moet hangen, vindt de PVV’, stond dit najaar boven een stuk in de Volkskrant. NRC Handelsblad kopte eens ‘De school is dood, leve de school’, en Het Financieele Dagblad: ‘Mannen komen van Terschelling, vrouwen van Ameland’. Wat hebben deze koppen met elkaar gemeen? Ze knipogen naar iets bekends: de door Multatuli bekend geworden uitdrukking ‘Barbertje moet hangen’, het Franse motto ‘De koning is dood, leve de koning!’ en de beroemde boektitel Mannen komen van Mars, vrouwen van Venus. Zo'n titel, literair citaat of gevleugeld woord werkt dan als sjabloon, waarin je een of twee eigen woorden kwijt kunt. Je krijgt dan een kop die vertrouwd is en tegelijk origineel.
‘Citaatsjablonen’ zou je die creatieve variaties op iets bekends kunnen noemen. In het Engels heten ze tamelijk cryptisch ‘snowclones’, en er bestaat een uitgebreide verzameling van (www.snowclones.org).
Maar werken ze ook? Worden ze gewaardeerd? Gaat het weleens mis? Hoe komt dat dan? Zijn er ongeschreven regels waaraan het citaatsjabloon moet beantwoorden? Wij willen het graag onderzoeken. Maar dan moeten we wel over zo veel mogelijk voorbeelden beschikken. En daar hebben wij uw hulp bij nodig.
Vandaar onze vraag: kent u voorbeelden van zulke citaatsjablonen? Zag u weleens iets in de krant als ‘De ondraaglijke lichtheid van digitale televisie’ (De Standaard), ‘Ook gij, Nout Wellink?’ (www.vrijspreker.nl) of ‘Beam me up, Patrick’ (De Standaard Online)? Laat het ons weten, heel graag met bronvermelding. Alleen gepubliceerde voorbeelden tellen mee (een internet-publicatie mag ook), en we zijn niet alleen op zoek naar geslaagde, maar ook naar minder geslaagde exemplaren. Het adres: koppen@onzetaal.nl, of Redactie Onze Taal, Raamweg ia, 2596 HL Den Haag.
In de loop van 2009 zullen we de resultaten bespreken in Onze Taal. Alvast veel dank.
Auteursrechtelijk beschermd