■Vertrouwde omroepen
Maar deze voorlopige conclusie gaat, wat de afkortingen betreft, niet op voor de namen van omroeporganisaties. Je luistert immers naar ‘de KRO’ en naar ‘de VPRO’, ‘de EO’ en ‘de NPS’, allemaal afkortingen, maar wel met het lidwoord erbij. Merkwaardigerwijs luister of kijk je daarentegen niet naar ‘de BNN’, naar ‘de RTL 4’, naar ‘de SBS 6’, met lidwoord, maar naar ‘BNN’, ‘RTL 4’ en ‘SBS 6’, zonder lidwoord. En je hebt iets op ‘de BBC’ gezien, met lidwoord, maar op ‘CNN’, zonder lidwoord. Hoe zou dat komen? Misschien dat ouderdom, gevestigdheid en vertrouwdheid er iets mee te maken hebben. De namen van ‘oude’, gevestigde omroepen krijgen, ook als het afkortingen zijn, een lidwoord. De jongere omroepen niet.
Misschien speelt die vertrouwdheid, of het gebrek daaraan, ook een rol bij het niet-gebruiken van het lidwoord bij buitenlandse zenders: je kijkt naar ‘National Geographic’, ‘Animal Planet’, ‘Discovery Channel’ en ‘Arte’. Liggen sommige Duitse zenders gevoelsmatig dichter bij ons en zijn ze dus vertrouwder dan andere, en krijgen ze daarom wél een lidwoord? Het lijkt erop: mijn proefpersonen kijken naar ‘de ARD’ (die tamelijk vertrouwd is), maar niet naar ‘de WDR’ of ‘de NDR’ - beide wat onbekender. Bij ZDF zijn er aarzelingen.
Bij vrijwel alle andere namen van omroepen (al dan niet als letterwoord) gebruik je wél een lidwoord: je kijkt naar ‘de AVRO’, ‘de NOS’, ‘de TROS’ en ‘de VARA’. Ook hier zien we, net als bij de grootwinkelbedrijven, dat de niet-afgekorte persoonsnamen geen lidwoord krijgen: je luistert naar ‘Veronica’ en ‘Max’.