Onze Taal. Jaargang 77

[p. 254]

Redactie Onze Taal
Tamtam

Vlaamse cultuurminister wil Taalunie hervormen

Nadat dichter Benno Barnard begin dit jaar in NRC Handelsblad het bestaansrecht van de Nederlandse Taalunie ter discussie had gesteld (zie ook de ‘Tamtam’-aflevering in het februari/maart-nummer), kreeg de organisatie afgelopen zomer opnieuw kritiek te verduren - ditmaal van binnenuit. Volgens de Vlaamse cultuurminister Bert Anciaux (de huidige voorzitter van het Comité van Ministers van de Taalunie) is de Vlaams-Nederlands-Surinaamse beleidsorganisatie te onzichtbaar en te weinig gericht op ‘gewone mensen’.

Volgens Anciaux zou de Taalunie meer moeten doen aan het bijspijkeren van allochtonen, moet het Nederlands in het buitenland nog actiever gestimuleerd worden en zou er toenadering gezocht kunnen worden tot het Afrikaans. Bovendien zou de minister graag zien dat de Taalunie een wedstrijd organiseert waarbij Nederlandse alternatieven verzonnen worden voor termen als computer en milkshake. ‘Het klinkt kinderlijk, ik geef het toe,’ zegt Anciaux in de Volkskrant, ‘maar nu nemen we toch automatisch buitenlandse woorden over.’

Alsof de Taalunie de kritiek enigszins voorvoelde, bracht die kort ervoor een persbericht uit over het alternatief dat zij had bedacht voor meisjesnaam, een term die ambtenaren van de burgerlijke stand sinds de invoering van het homohuwelijk geregeld in verlegenheid brengt. De mogelijke vervanger volgens de organisatie: geboortenaam.

Kristien Hemmerechts schrijft Groot Dictee

De Vlaamse schrijfster Kristien Hemmerechts stelt dit jaar het Groot Dictee der Nederlandse Taal samen. Hemmerechts, die al eerder jurylid was van het Groot Dictee, gaat niet speciaal op zoek naar ‘instinkers’, maar dat wil niet zeggen dat het een makkelijk dictee wordt: ‘Ik zou het zelf in elk geval niet goed maken’, zo zegt ze in de Volkskrant, de krant die het dictee samen met de NPS en De Standaard organiseert.

De komende tijd wil Hemmerechts zich voorbereiden op het voordragen van haar tekst in december. ‘Ik wil voorkomen dat ik de spelling van sommige woorden weggeef door de uitspraak ervan.’ En het thema? Daarover wil ze niet veel kwijt: ‘Het zal een verrassende tekst blijken, ook voor mijn lezers.’

Het Groot Dictee der Nederlandse Taal wordt 17 december op televisie uitgezonden.

Kristien Hemmerechts, schrijfster van het Groot Dictee.
Foto: Bart Castelein

Nederland berispt om beleid minderheidstalen

Nederland laat het stelselmatig afweten als het gaat om de bescherming van de drie in Nederland erkende streektalen: het Fries, het Nedersaksisch en het Limburgs. Dat stelt de Raad van Europa in een deze zomer verschenen rapport.

De Nederlandse regering heeft volgens de raad tot nu toe nauwelijks moeite gedaan om op nationaal niveau een minderheidstalenbeleid te ontwikkelen. De beleidsmakers in Den Haag laten dat tot ongenoegen van de raad liever over aan gemeentes en provincies - iets wat indruist tegen het door Nederland ondertekende Europees Handvest voor Regionale en Minderheidstalen.

Een coherent nationaal beleid moet er volgens de raad onder meer voor zorgen dat het onderwijs van alle minderheidstalen (maar dat van het Fries en Nedersaksisch in het bijzonder) verbetert en dat Friestaligen meer gestimuleerd worden zich in hun eigen taal tot Friese (semi-)overheidsinstellingen te wenden. Én er moet meer aandacht komen voor het Romani, de niet-streekgebonden erkende taal die gesproken wordt door het ‘zigeunervolk’ Roma.

Enkele CDA-Kamerleden hebben half juli naar aanleiding van het rapport schriftelijke vragen gesteld aan minister Plasterk van OCW, maar die had daar bij het ter perse gaan van dit nummer nog niet op gereageerd.

Rotterdamse politie leert straattaal

‘Kom dashen voor scotoe komt.’ Binnenkort kijken Rotterdamse politieagenten elkaar niet meer verbaasd aan als ze hangjongeren dit horen zeggen. Ze zijn dan juist extra alert, want ze weten dat dashen staat voor ‘wegwezen’ en dat scotoe verwijst naar henzelf en hun collega's. Het korps Rotterdam Rijnmond is onlangs begonnen met een cursus straattaal, de taalvariant die bekendstaat om zijn vele invloeden: van het Turks (gardasj, ‘vriend’) en het Marokkaans (tezz, ‘shit’) tot het Surinaams (boeng, ‘goed’), en van het Engels (player, ‘jongen met meerdere vriendinnen’) tot het Nederlands (boren, ‘neuken’).

Met het leren van straattaal hoopt de politie beter grip te krijgen op de 23 straatbendes en 65 hinderlijke jongerengroepen in Rotterdam. ‘Om te begrijpen wat er leeft, moet je de straattaal kennen. Als je niet weet hoe die werkt, heb je direct een achterstand’, aldus buurtagent Martijn de Wilde uit Ridderkerk in het AD.