Onze Taal. Jaargang 76

[p. 247]

Hom of kuit
De telefoon voortaan opnemen met ‘hallo’?

Frank Jansen

Er zijn taalkwesties waarover heel verschillend kan worden gedacht. Taalkundige Frank Jansen behandelt iedere maand zo'n kwestie, en nodigt iedereen uit te reageren.

Er bestaan twee typen gewoontes bij het opnemen van de telefoon. Als de telefoon gaat, noemt de opnemer in Nederland en andere noordelijke landen meteen zijn naam: ‘Met Jansen’ bijvoorbeeld:

telefoon: ring ring
opnemer: ‘Met Jansen.’
opbeller: ‘Hallo Frank, met Jasmien.’

Maar Fransen, Russen, Japanners en inwoners van veel zuidelijke landen zeggen bij het opnemen ‘hallo’, ‘ja’ (of iets anders dat duidelijk maakt dat de telefoon opgenomen is), maar ze noemen hun naam niet.

telefoon: ring ring
opnemer: ‘Hallo?’
opbeller: ‘Met Jasmien.’
opnemer: ‘Ha Jasmien, met Frank.’

Verdient het aanbeveling op de buitenlandse conventie over te gaan, en dus alleen met ‘hallo’ of ‘ja’ op te nemen?

Tegenstander

Laten die achterdochtige zuiderlingen toch liever op ons systeem overschakelen! Bij communicatie gaat het voor alles om snelheid. En uit de dialoogjes hierboven wordt duidelijk dat bij het buitenlandse systeem meer stappen nodig zijn voordat de deelnemers met het gesprek kunnen beginnen. Daarom alleen al is ons systeem superieur.

Communicatie is ook een zaak van vertrouwen. Door meteen je naam te noemen, maak je duidelijk dat je anderen in principe voldoende vertrouwt om met ze te communiceren. Daar zouden we trots op moeten zijn. Overigens valt te verwachten dat de aan ons systeem verbonden ‘gevaren’ (als die al zouden bestaan) kleiner worden naarmate er meer mensen over nummerherkenning beschikken.

Voorstander

We hadden al veel eerder moeten overschakelen op het buitenlandse systeem. Ons systeem is onveilig en onrechtvaardig. Het is onveilig omdat de opgebelde zijn naam prijsgeeft vóórdat hij kan weten aan wie hij dat doet. De naam kan zo in handen geraken van mensen die van de naam-nummercombinatie misbruik maken. Daarbij hoeven we niet eens aan een griezelfilmscenario te denken. Het kan al erg vervelend zijn om lastiggevallen te worden met commerciële boodschappen.

Het naamsysteem is ook onrechtvaardig omdat de rechten en plichten van opbeller en opnemer wel heel ongelijk verdeeld zijn. Want laten we wel wezen. De opbeller begint, hij pleegt inbreuk op de levenssfeer van de opnemer door daar de telefoon te laten rinkelen. De opnemer wordt in zijn bezigheden gestoord, vraagt zich af wie er belt, overweegt de telefoon te laten rinkelen, en als hij zich daar vervolgens schuldig over voelt, neemt hij alsnog op. Is het dan eerlijk dat hij dan ook nog eens met zijn onmiddellijke zelfidentificatie de volgende stap in het opbouwen van het contact moet zetten?

Ten slotte valt te betwijfelen of het buitenlandse systeem in de praktijk werkelijk uitgebreider en daardoor langzamer is. Voor moderne apparaten met nummerherkenning en voor persoonlijke mobiele telefoontjes geldt het bezwaar in ieder geval niet. Door die technische veranderingen is aan de ene kant de kans dat de persoon die je opbelt ook werkelijk opneemt veel groter geworden, en aan de andere kant de kans dat de opgebelde niet weet wie er belt, veel kleiner.

Wat vindt u ervan? Is het een goed idee om voor het opnemen van de telefoon over te schakelen op het buitenlandse ‘hallo’-systeem?

Geef voor 17 september uw mening op onze website: www.onzetaal.nl/ homofkuit. Of stuur een briefkaart met ‘Telefoneren: “hallo”-systeem’ of ‘Telefoneren: naamsysteem’ naar de redactie van Onze Taal, Raamweg 1a, 2596 HL Den Haag. In de volgende aflevering de uitslag.

Uitslag vorige stemming

Is het een goed idee om jongeren te laten communiceren via plaatjes? Deze vraag legde ik u voor in het juli/augustusnummer. De aanleiding was de zogeheten Eggietalk, een initiatief van twee Zeeuwen om het contact tussen scholieren in Europa te bevorderen. Zij ontwierpen een catalogus van plaatjes die in e-mailberichten kunnen worden geplakt in plaats van geschreven taal. Dit Zeeuwse initiatief om beeldtaal universeel in te voeren is overigens niet het enige. In augustus zijn studenten van de Technische Universiteit Delft naar Korea vertrokken om daar met hun eigen beeldtaal voor kinderen mee te doen aan een wedstrijd voor innovatieve ideeën die ‘de wereld beter kunnen maken’. Ze hebben niet gewonnen, maar haalden er wel de landelijke pers mee.

Zijn plaatjestalen als Eggietalk wenselijk? De lezers van Onze Taal maken zich er niet druk om, want slechts 73 mensen reageerden op de stelling - de meesten (52 personen, 71%) negatief. Slechts 21 mensen (29%) zien wel iets in Eggietalk.

Deze voorstanders beschouwen het voornamelijk als een nuttig middel om een eerste contact te leggen, waarna later alsnog op een echte taal kan worden overgestapt. De tegenstanders vinden de mogelijkheden van beelden te beperkt voor geslaagde communicatie. Sommigen vrezen zelfs dat de invoering van Eggietalk zal leiden tot het wederzijds begripsniveau van het oude Egypte of zelfs van het stenen tijdperk.