Onze Taal. Jaargang 76

[p. 31]

Hom of kuit
Zijn goede wensen wenselijk?

Frank Jansen

Er zijn taalkwesties waarover heel verschillend kan worden gedacht. Taalkundige Frank Jansen behandelt iedere maand zo'n kwestie, en nodigt iedereen uit te reageren.

Het is gebruikelijk om elkaar na de jaarwisseling op de werkplek een gelukkig nieuwjaar te wensen. Sommigen genieten daarvan, anderen wringen zich in allerlei bochten om zich eraan te onttrekken. Moet het goede-wensen-wensen blijven?

■ Tegenstander

Natuurlijk bedoelen alle goede-wensenwensers het goed. En natuurlijk is niemand te beroerd om een ‘wederzijdsje’ te formuleren. Maar o, wat zijn die eindeloze herhalingen van dezelfde wens vervelend! Vreemd dat er nog geen communicatiebureau een training ‘origineel gelukkig nieuwjaar wensen’ op de markt heeft gebracht. Of dat bedrijven niet op de morgen van de eerste werkdag in januari het personeel in koor ‘De beste wensen allemaal’ laten uitroepen. Dan zijn we ook meteen af van het gezeur omstreeks de vijftiende januari of een wensje nog wel gepast is.

Maar dat is nog niet alles. Al dat gewens is van een stuitende opdringerigheid. Allereerst in letterlijke zin: hoeveel vrouwen gaan er in januari niet met lood in hun schoenen naar het werk omdat ze vrezen dat sommige collega's zich niet tot een klam handje zullen beperken, maar een vochtige zoen proberen te laten landen in hun hals of, nog weerzinwekkender, op hun mond? Maar in de tweede plaats heeft het wensproces ook inhoudelijk iets bemoeizuchtigs. Wat heeft de wenser met mijn geluk te maken? En wat weet de wenser van mijn omstandigheden, dat ik zijn wensen zo goed kan gebruiken?

■ Voorstander

Kerstkaarten, kaarsen en oliebollen: in dat gezellige rijtje horen de nieuwjaarswensen thuis. Vroeger kwamen een half uurtje na middernacht buren en kennissen langs om elkaar een goed jaar toe te wensen. Een moment waarin de door het tafelen en lange wachten wat benauwd geworden familiesfeer opklaarde, wederzijdse goede bedoelingen werden uitgesproken en oude banden herbevestigd. Kortom, er is veel voor het wensen te zeggen.

Nu de ceremonie zich grotendeels verplaatst heeft naar de werkplek, geldt hetzelfde. Het aanbreken van een nieuw jaar heeft als elke cesuur iets afschrikwekkends: wat zou ons nu weer boven het hoofd hangen? Gelukkig is er een manier om die angsten te bezweren: door wederzijds de hoop uit te spreken dat het de ander goed zal gaan. Met dat ritueel geven we de gevoelsgevoelstemperatuur op het werk een zetje in de goede richting. Dat er wat sleet in de formulering van de wens gaat zitten, is eerder een voordeel dan een nadeel, omdat het het ritueel alleen vertrouwder maakt, en dus geruststellender.

Wat vindt u ervan? Zijn goede wensen wenselijk?

Geef voor 6 februari uw mening op onze website: www.onzetaal.nl/homofkuit. Of stuur een briefkaart met ‘Goede wensen zijn wenselijk’ of ‘Goede wensen zijn niet wenselijk’ naar de redactie van Onze Taal, Raamweg 1a, 2596 HL Den Haag. In de volgende aflevering de uitslag.

Uitslag vorige stemming

Hadden er niet meer talige onderwerpen moeten voorkomen in de half oktober gepresenteerde canon van de Nederlandse geschiedenis? Het kan de meeste Onze Taal-lezers weinig schelen. Slechts 258 inzenders - beduidend minder dan anders - brachten hun stem uit, waarbij de voorstanders van meer taal in de canon met 190 stemmen (73,6%) duidelijk in de meerderheid waren. De volgende onderwerpen werden canonwaardig geacht: onze dialecten, de wederopstanding van het Nederlands in het negentiende-eeuwse België en de kindergedichtjes van Hiëronymus van Alphen (‘Jantje zag eens pruimen hangen’).

De tegenstanders van meer taal in de canon waren met 68 stemmen (26,4%) dus in de minderheid. Minimaal een van hen vond zelfs dat het wel wat minder kon, en wel ten gunste van meer bèta-onderwerpen.