Onze Taal. Jaargang 75

[p. 293]

Hom of kuit
Moeten verkiezingsprogramma's zo eenvoudig mogelijk?

Frank Jansen

Er zijn taalkwesties waarover heel verschillend kan worden gedacht. Taalkundige Frank Jansen behandelt iedere maand zo'n kwestie, en nodigt iedereen uit te reageren.

De VVD heeft haar verkiezingsprogramma voor de Tweede Kamerverkiezing van 22 november in de vorm gegoten van een krant, met journalistiek gestelde artikelen in klare taal. Is dat wenselijk?

Voorstander

Het eerste wat ik in het krantje zie, zijn koppen als ‘Alle schijven: min 3%’ en ‘Respect voor gezagsdragers’. Minder belastingen en meer respect op straat, daar ben ik glad voor. Fijn dat de VVD dat ook vindt. Ik ben wel benieuwd hoe die partij dit denkt te bereiken, maar gelukkig geven de duidelijk geformuleerde tekstjes eronder dadelijk antwoord op mijn vragen. Deze aanpak maakt de VVD voor mij aantrekkelijker. Ik kan me voorstellen dat ik erop stem. Bovendien neemt de VVD een zeker risico door haar voorstellen zo rigoureus te formuleren. Het is op deze manier veel makkelijker om over vier jaar te controleren wat ervan terechtgekomen is. Hebben de VVD'ers geprobeerd te doen wat ze beloofden? Dat getuigt in ieder geval van moed en zelfvertrouwen.

Tegenstander

Klare taal? De klare taal van het verkiezingsprogramma blijkt neer te komen op spreektaal, inclusief de gebruikelijke slordigheden. Neem nu ‘De AOW-leeftijd blijft bij de VVD staan op 65. Vanaf die leeftijd betaal je hier geen premie meer voor: (...)’ (r. 110-111). Kan ‘hier’ slaan op ‘AOW’? Moet ook niet naar voren in: ‘Werkende moeders zijn ook goede moeders’ (r. 130)?

Belangrijker is dat ik de voorstellen bij nader inzien onduidelijk vind. Neem ‘De inkomstenbelasting gaat voor alle tariefschijven omlaag met 3 procent’ (r. 107). Is dat een cumulatief effect voor elke volgende schijf? Of geldt het maar één keer? En wat wordt er bedoeld met ‘discriminatie die het functionele onderscheid te boven gaat’ (r. 147)?

Maar mijn voornaamste probleem met deze klare taal is dat de kloof tussen de radicaal geformuleerde beloften en het onderliggende ingewikkelde pakket van technische maatregelen zo groot wordt. Een voorbeeld is de kop ‘Wonen waar en hoe je wilt’. Ja, doe mij maar een villa aan zee. Maar uit de tekst wordt duidelijk dat de VVD zich er sterk voor maakt dat de regel voor een vaste deurhoogte van 230 cm wordt afgeschaft. Dan klinkt die klare taal wat hol.

Is de VVD-verkiezingskrant té eenvoudig?
www.vvd.nl

Wat vindt u ervan? Moeten verkiezingsprogramma's zo eenvoudig mogelijk?

Geef voor 23 oktober uw mening op onze website: www.onzetaal.nl/homofkuit. Of stuur een briefkaart met ‘Verkiezingsprogramma's zo eenvoudig mogelijk’ of ‘Verkiezingsprogramma's niet zo eenvoudig mogelijk’ naar de redactie van Onze Taal, Raamweg 1a, 2596 HL Den Haag. In de volgende aflevering de uitslag.

Uitslag vorige stemming

Op sommige opleidingen wordt het schoolvak Nederlands alleen aangeboden als onderdeel van andere schoolvakken. Is een dergelijke geïntegreerde aanpak wenselijk? Daar hebt u een uitgesproken mening over. Slechts een kleine minderheid van 62 stemmers (10,2%) is van mening dat het schoolvak Nederlands geïntegreerd moet worden in andere vakken. De overgrote meerderheid (543 stemmen, 89,8%) is daar tegen.