Onze Taal. Jaargang 74

[p. 249]

Hom of kuit
Moet de spelling worden aangepast?
Frank Jansen

Er zijn taalkwesties waarover heel verschillend kan worden gedacht. Taalkundige Frank Jansen behandelt iedere maand zo'n kwestie, en nodigt iedereen uit te reageren.

Nu schrijven we paardebloem en duivekervel, zonder tussen-n. Dit op grond van de regel ‘geen tussen-n als het eerste deel van een samenstelling een dier aanduidt en het tweede deel een plant’. Maar die regel wordt geschrapt in het nieuwe Groene Boekje, dat in oktober uitkomt. Het wordt dus paardenbloem en duivenkervel. En zo zal er nog het een en ander veranderen. Is het verstandig om de spelling op gezette tijden aan te passen?

Voor:

Talen veranderen. Woorden komen en gaan en de uitspraak verandert ook. Dan is het logisch dat de weergave van taal in schrift, de geschreven vorm van de standaardtaal, meeverandert. Daarom heeft de spelling van de standaardtaal eens in de tien jaar een grote beurt nodig, waarbij bekeken wordt welke regels aanpassing behoeven. Het is denkbaar dat er regels bij komen - dat zou in de toekomst bijvoorbeeld weleens met de spelling van vervoegde Engelse werkwoorden nodig kunnen zijn. Maar het is waarschijnlijker dat er regels geschrapt worden. Niet de hoofdregels, maar regels die uitzonderingen op uitzonderingen verantwoorden, zoals de paardebloemregel. Dergelijke regels maken de schrijftaal lastiger leerbaar. En het is al zo moeilijk om te leren schrijven. Het is in ons aller belang dat zo veel mogelijk kinderen zo snel mogelijk een aanvaardbaar schrijfniveau weten te bereiken. Daarom verwelkomen we elke versimpeling van de spellingregels.

Tegen:

Inderdaad, leren schrijven is moeilijk. Daarom hebben de mensen die daarin geslaagd zijn, er recht op dat ze niet om de zoveel jaar worden lastiggevallen met weer andere spellingregels. Daar komt nog bij dat de gebruikers van de standaardtaal heel divers zijn; om toch de eenheid - en dus de status - van die standaardtaal te waarborgen, is het het best dat de spelling stabiel en onveranderbaar blijft.

Daar is ook een cultureel argument voor te geven. De officiële spelling is een onderdeel van de nationale cultuur, net als ons wettenstelsel en Prinsjesdag. Dat deze cultuuraspecten een nuttige symboolfunctie hebben, is onmiskenbaar, maar in deze functie slagen ze alleen als ze stabiliteit uitstralen. Een ceremonie die constant verandert, is geen ceremonie. Zelfs al zou een regeringsmeerderheid het geinig vinden om de Gouden Koets voor een jaartje groen te verven, dan zien we dat toch niet zo gauw gebeuren. Wie het respect voor de standaardtaal wil vergroten, doet er daarom verstandig aan de spellingregels niet te veranderen.

Wat vindt u ervan? Is het goed om de spelling op gezette tijden aan te passen?

Geef voor 19 september uw mening op onze website: www.onzetaal.nl/homofkuit. Of stuur een briefkaart met ‘Spelling moet worden aangepast’ of ‘Spelling moet niet worden aangepast’ naar de redactie van Onze Taal, Raamweg 1a, 2596 HL Den Haag. In de volgende aflevering de uitslag.

Uitslag vorige stemming

Moeten de aanhef en afsluiting in zakelijke e-mails even formeel zijn als in zakelijke brieven, of is een informelere toon eveneens mogelijk of zelfs wenselijk? De uitslag van de vorige stemming liet niets aan duidelijkheid te wensen over: meer dan driekwart van de stemmers (605, oftewel 78%) meent dat een zakelijke e-mail ook een formele aanhef en afsluiting behoeft. Een minderheid van 171 stemmers (22%) is voorstander van meer informaliteit.

Uit de reacties op het internetforum blijkt dat met vriendelijke groet als de normale zakelijke afsluiting wordt beschouwd. Over de aanhef bestaat meer verschil van mening. Nogal wat inzenders breken een lans voor geachte/beste, gevolgd door de voornaam plus achternaam.